به نقل از twz، شرکت Skunk Works، واحد پروژه های پیشرفته لاکهید مارتین، از پهپاد رزمی جدیدی به نام Vectis رونمایی کرده که تمرکز ویژه ای بر پنهان کاری و بقاپذیری دارد. این پهپاد که در دسته هواپیماهای رزمی مشارکتی (CCA) قرار می گیرد، قرار است ظرف دو سال آینده به پرواز درآید و نسبت به نمونه های انتخاب شده توسط نیروی هوایی آمریکا، رویکردی پیشرفته تر را ارائه دهد.

Vectis بر پایه فلسفه ای به نام چارچوب پهپاد چابک طراحی شده که اولویت را به ماژولار بودن، سیستم های مأموریتی باز و قابلیت همکاری در معماری های فرماندهی و کنترل می دهد. نام لاتین آن به معنای اهرم است و نمادی از نقشی است که این پهپاد در میدان نبرد ایفا خواهد کرد.

او. جی. سانچز، معاون رییس لاکهید مارتین و مدیر کل Skunk Works، این پهپاد را یک سامانه گروه 5 توصیف کرده که بقاپذیر، کشنده و قابل استفاده مجدد است و می تواند در مأموریت های هوا به هوا، هوا به سطح و اطلاعاتی-شناسایی (ISR) نقش آفرینی کند. این پهپاد از نظر اندازه بین جنگنده F-16 و پهپادهای کوچک تر شرکت قرار دارد.

طراحی Vectis شامل بال لامبدا، ورودی هوای بالایی، و ویژگی هایی برای کاهش سطح مقطع راداری و رد حرارتی است. در ویدیوهای تبلیغاتی، مجرای S شکل و جزییات طراحی پنهان کارانه آن به نمایش گذاشته شده اند. این پهپاد فعلاً برای عملیات به باند فرود وابسته است و جزییات ارابه فرود آن هنوز منتشر نشده اند.

ظاهر کلی Vectis شباهت هایی به طرح های مفهومی قبلی Skunk Works دارد، از جمله تانکر سوخت رسانی پنهان کار و جت های نسل آینده. در سال های اخیر، طراحی های لامبدا در پهپادها و جنگنده های جدید، از چین گرفته تا اروپا، به طور چشمگیری افزایش یافته اند.

با وجود رونمایی رسمی، اطلاعات دقیقی درباره موتور، عملکرد و نوع تسلیحات قابل حمل Vectis منتشر نشده است. سانچز تنها به محموله های قابل استفاده مجدد یا انعطاف پذیر اشاره کرده و از ارائه جزییات بیشتر خودداری کرده است. در ویدیوهای تبلیغاتی، این پهپاد در کنار جنگنده های F-22 دیده می شود که با استفاده از حسگرهای پیشرفته، تهدیدات هوایی را شناسایی کرده و با موشک های هوا به هوا مقابله می کند.

Vectis همچنین برای مأموریت های هوا به زمین و عملیات ISR قابل تنظیم است. در یکی از ویدیوها، این پهپاد در حال شلیک موشک های هوا به سطح به سمت یک سایت دفاعی دشمن نمایش داده می شود. احتمالاً مجموعه های جنگ الکترونیک و رله سیگنال نیز از جمله گزینه های محموله برای این پهپاد خواهند بود.

طبق اعلام رسمی، Vectis برای عملیات در مناطق هند-اقیانوسیه، اروپا و فرماندهی مرکزی ایالات متحده (CENTCOM) طراحی شده، هرچند جزییات بیشتری در این زمینه ارائه نشده است.

سانچز تأکید کرده که طراحی این پهپاد به گونه ای است که به سرعت قابل ارتقا و تطبیق با محیط های تهدیدآمیز متغیر است و با هواپیماهای نسل پنجم و بعدی کاملاً هماهنگ عمل می کند. او همچنین از انجام تحلیل های طبقه بندی شده در محیط های شبیه سازی شده خبر داده که در آن Vectis با جنگنده های F-22 و F-35 ترکیب شده و نتایج چشمگیری حاصل شده است.

در حال حاضر، لاکهید مارتین به خاطر فعالیت های گسترده اش در زمینه همکاری بین سامانه های سرنشین دار و بدون سرنشین، چه در محیط های دیجیتال و چه در آزمایش های واقعی، شناخته شده است. این شرکت همچنین قراردادی با نیروی دریایی ایالات متحده دارد تا معماری فرماندهی و کنترل مشترکی برای پهپادهای آینده ارائه دهد؛ معماری ای که بر پایه سیستم نرم افزاری MDCX توسعه یافته و در مراکز کنترل پهپادهای ناوهای هواپیمابر آمریکا ادغام شده است.

در پاسخ به پرسشی درباره سطح خودمختاری Vectis، سانچز گفت که این پهپاد بر اساس معماری مرجع دولت ایالات متحده طراحی شده و با سیستم های مأموریتی باز سازگار است. او افزود که Skunk Works آماده همکاری با سایر شرکت هاست و چارچوب طراحی آن به گونه ای است که امکان همسویی با پروژه های دیگر را نیز فراهم می کند.

سانچز، مدیر ارشد Skunk Works، در سخنرانی اخیر خود به همکاری تازه اعلام شده بین لاکهید مارتین و شرکت بریتانیایی فالکون ورکس از BAE Systems اشاره کرد و آن را نمونه ای از توانایی شرکت در همکاری های بین المللی دانست. با این حال، تأکید کرد که این همکاری ارتباط مستقیمی با پروژه Vectis ندارد. او همچنین به پیشرفت های دو سال اخیر در زمینه اشتراک گذاری امن داده های طبقه بندی شده با اپراتورهای خارجی جنگنده F-35 اشاره کرد و آن را نشانه ای از تمرکز فعلی شرکت بر قابلیت همکاری دانست.

سانچز گفت: ما می توانیم سیستم Vectis را با هر پلتفرم، فرد یا سامانه ای در میدان نبرد متصل کنیم.

او به طور مستقیم درباره رابط های فیزیکی کنترل پهپادها صحبت نکرد؛ موضوعی که در سال های اخیر، به ویژه در زمینه کنترل پهپادها از کابین خلبان جنگنده ها، مورد بحث بوده است. Skunk Works پیش تر اعلام کرده بود که تمرکز اصلی اش بر استفاده از دستگاه های لمسی مانند تبلت است، هرچند احتمال ظهور گزینه های جدید در آینده وجود دارد. برخی کارشناسان نیز نگرانی هایی درباره بار اضافی این دستگاه ها برای خلبانان در طول مأموریت ها مطرح کرده اند.

در ویدیوی معرفی چارچوب پهپاد چابک، خلبانان F-22 و F-35 با استفاده از نمایشگرهای لمسی بزرگ، پهپادهای Vectis، CMMT و یک پهپاد بال پرنده پیشرفته را کنترل می کنند. این پهپاد بال پرنده، نسخه ای توسعه یافته از RQ-170 Sentinel و طرح مفهومی Sea Ghost است که لاکهید مارتین پیش تر برای برنامه نظارت و حمله هوایی بدون سرنشین نیروی دریایی آمریکا ارائه کرده بود.

سانچز در کنفرانس مطبوعاتی اخیر گفت: با شکل گیری آینده نیروی هوایی، Skunk Works با پروژه Vectis در حال ترسیم مسیر دستیابی به قابلیت های یکپارچه جدید با سرعت و هزینه ای رقابتی است. Vectis بالاترین سطح بقا را در محدوده قیمتی CCA ارائه می دهد.

او هیچ عدد دقیقی برای هزینه ساخت Vectis ارائه نکرد، اما نیروی هوایی آمریکا پیش تر اعلام کرده بود که هدفش ساخت پهپادهایی با هزینه واحد حدود 20 میلیون دلار در فاز اول برنامه CCA است. همچنین گفته شده که در فاز دوم (Increment 2) ممکن است طرح های کم هزینه تر و ساده تری دنبال شوند.

جان کلارک، رییس سابق Skunk Works، سال گذشته گفته بود که پیشنهاد اولیه شرکت برای فاز اول به دلیل تمرکز بر ارزش بلندمدت، سطح پنهان کاری بالاتری نسبت به الزامات داشت. او اعتراف کرد که شاید نیروی هوایی در آن زمان به چنین سطحی از بقا نیازی نداشت و شرکت بیش از حد روی ویژگی های پیشرفته سرمایه گذاری کرده بود.

کلارک همچنین اشاره کرده بود که Skunk Works در حال بررسی طرح های قابل تعویض برای پاسخ گویی به الزامات فاز دوم برنامه CCA است. او گفته بود: وقتی تحلیل عملیاتی نشان می دهد که 80 درصد یا بیشتر از هواپیماها به پایگاه بازنمی گردند، باید بررسی کنیم که آیا هزینه 15 تا 20 میلیون دلاری برای هر هواپیما منطقی است یا نه.

در آوریل 2024، شرکت های جنرال اتومیکس و آندوریل قراردادهایی برای توسعه طرح های CCA دریافت کردند که به ترتیب YFQ-42A و YFQ-44A نام گذاری شدند. این طرح ها در مقایسه با Vectis، تمرکز کمتری بر بقا و بیشتر بر کاهش هزینه دارند. علاوه بر لاکهید مارتین، شرکت های بویینگ و نورثروپ گرومن نیز در فاز اول رقابت داشتند.

در پاسخ به پرسشی درباره تطابق Vectis با دیدگاه های گذشته کلارک، سانچز گفت که تحلیل های آن زمان مربوط به رقابت خاصی بوده و اکنون با تبادلات طراحی جدید، فرصت ساخت پلتفرمی مقاوم، قابل استفاده مجدد و انعطاف پذیر فراهم شده که می تواند تأثیرات مأموریتی فراتر از انتظارات ایجاد کند.

او افزود: ادغام تیم های سرنشین دار و بدون سرنشین، توانایی حل مسائل پیچیده در میدان نبرد را فراهم می کند. Vectis پلتفرمی منحصربه فرد است که در مأموریت های هوا به زمین، هوا به هوا و همچنین در نقش های ISR و هدف گیری، اطلاعات حیاتی ارائه می دهد. این طراحی هم برای نیروهای داخلی و هم بین المللی کاربرد دارد.

سانچز تأکید کرد که Vectis در حال حاضر برای هیچ پروژه خاصی در ارتش آمریکا یا نیروهای خارجی توسعه نمی یابد، اما انعطاف پذیری آن به گونه ای است که می توان آن را با نیازهای مختلف کشورها و برنامه ها تطبیق داد.

او گفت: ما با دقت به نیازهای مشتریان گوش داده ایم و طراحی Vectis را بر اساس درک مان از فضای نبرد شکل داده ایم. اگر نیروی هوایی آمریکا به پلتفرمی با قابلیت بقا و انعطاف پذیری بالا نیاز داشته باشد، Vectis گزینه ای بسیار مناسب برای فاز دوم خواهد بود.

در پایان، سانچز به قابلیت های خودمختاری Vectis اشاره کرد و گفت که این پهپاد می تواند از طریق MDCX در چندین مرکز فرماندهی کنترل شود چه از کابین خلبان جنگنده های نسل پنجم مانند F-35، چه از عرشه کشتی یا سایر نقاط. او افزود: ما در حال ساخت نوعی خودمختاری انعطاف پذیر هستیم تا بتوانیم با کشورهای بیشتر و شرکای متنوع تری همکاری کنیم و به نیازهای واقعی آن ها پاسخ دهیم. این قابلیت ها در نمایش های متعدد اثبات شده اند و اکنون زمان ساخت و آزمایش آن ها در میدان واقعی فرا رسیده است.

سانچز، مدیر ارشد Skunk Works، در توضیح نحوه تطبیق پهپاد Vectis با نیازهای عملیاتی اپراتورهای آمریکایی و بین المللی، به وابستگی فعلی این پهپاد به باندهای فرودگاه سنتی اشاره کرد، اما تأکید داشت که Vectis توانایی فعالیت در محیط های دشوار و کم زیرساخت را نیز دارد. در حال حاضر، نیروی هوایی و سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده، طراحی های تاکتیکی خود را بر اساس عملیات در پایگاه های پراکنده و پیشروی بنا کرده اند؛ مناطقی که اغلب دورافتاده اند و زیرساخت محدودی دارند. این رویکرد با هدف کاهش آسیب پذیری، دشوار کردن هدف گیری برای دشمن و افزایش نرخ مأموریت ها، به ویژه در سناریوهای احتمالی در اقیانوس آرام، اتخاذ شده است. کشورهای دیگر نیز با توجه به تجربیات جنگ اوکراین، به دیدگاه های مشابهی رسیده اند.

سانچز با تأکید بر اهمیت انعطاف پذیری عملیاتی گفت: تحلیل ما با نیروی هوایی ایالات متحده هم راستا است؛ دسترسی به باند در هر صحنه نبرد، به ویژه در منطقه هند-اقیانوسیه، حیاتی است. Vectis برای عملکرد مؤثر در چنین محیط هایی طراحی شده است، چه در چارچوب اشتغال رزمی چابک (ACE) و چه در مدل های عملیاتی دیگر.

او افزود که اگرچه Vectis فعلاً به باند فرود وابسته است، اما در صورت نیاز، شرکت آماده همکاری برای توسعه راه حل های مستقل از باند نیز هست. سانچز همچنین بر اهمیت دوام، قابلیت اطمینان و نگهداری آسان این پهپاد تأکید کرد و گفت که طراحی آن به گونه ای است که دسترسی به اجزای حیاتی، استفاده از مواد مقاوم و ساختار ساده، تعمیرات و نگهداری را تسهیل می کند.

در پاسخ به پرسشی درباره نحوه استفاده از Vectis در سناریوهایی که بخش عمده ای از ناوگان CCA ممکن است در انبار نگهداری شود، سانچز گفت: ما Vectis را طوری طراحی کرده ایم که بتواند به صورت روزانه در کنار تیم های سرنشین دار فعالیت کند و هم برای آموزش و هم برای استقرار عملیاتی آماده باشد. در عین حال، قابلیت ذخیره سازی و مونتاژ آسان نیز در طراحی آن لحاظ شده است.

ظهور Vectis در زمانی اتفاق می افتد که پهپادهای نوع CCA در ایالات متحده و جهان با سرعت در حال توسعه هستند. اگرچه ارتش آمریکا هنوز به صورت علنی به ساخت UCAVهای پیچیده تمایل نشان نداده، اما علاقه به این دسته از پهپادها در میان متحدان و شرکای بین المللی رو به افزایش است. چین به ویژه در زمینه پهپادهای بال پرنده پنهان کار پیشتاز شده و کشورهایی مانند روسیه، هند، ترکیه و فرانسه نیز در حال توسعه طرح های مشابه هستند.

لاکهید مارتین سال هاست که روی چشم انداز پهپادهای پیشرفته و همکاری بین سامانه های سرنشین دار و بدون سرنشین کار می کند. سانچز تأکید کرد که 97 درصد فعالیت های Skunk Works طبقه بندی شده اند، اما معرفی عمومی Vectis نشان دهنده اهمیت آن در بازار رو به رشد CCA است.

او گفت: نمونه اولیه Vectis در حال ساخت است، قطعات سفارش داده شده اند و تیم مشغول کار است. هدف ما پرواز آزمایشی در دو سال آینده است. تحلیل های عملیاتی نشان می دهد که Vectis می تواند در حوزه های مختلف مأموریتی نقش آفرینی کند و چالش هایی را حل کند که بدون این نوع همکاری ممکن نبود.

سانچز در پایان گفت: ما آماده تغییر و تطبیق هستیم. این انعطاف پذیری نشان دهنده بلوغ طراحی و پاسخ گویی به نیازهای مأموریتی است. توسعه Vectis در فضای در حال تحول CCA جهانی، قطعاً موضوعی است که باید با دقت دنبال شود.