فرجی‌راد در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد؛ یک استاد ژئوپلیتیک با بیان اینکه فعال نشدن کارشناسان آژانس نگرانی‌هایی را برای آمریکا و به‌ویژه برای اروپا به وجود خواهد آورد، گفت: همین نگرانی خود باعث خواهد شد که دیپلماسی فعال شود و طرف‌ها تلاش کنند تا به نقطه‌ای نرسند که تنش بزرگی ایجاد نشود. لذا احتمال دیپلماسی، گفت‌وگو و حتی مذاکره بین ایران و آمریکا وجود دارد. به‌ویژه اینکه اخیراً اعلام شده که آقای عراقچی احتمالاً در نیویورک مذاکراتی با ویتکاف خواهد داشت و ایران نیز طرحی را به آمریکایی‌ها ارائه کرده که نتیجه آن به پاسخ آمریکایی‌‌ها بستگی خواهد داشت.

عبدالرضا فرجی‌راد دیپلمات بازنشسته در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با ارزیابی خود از احتمال توافق میان ایران و غرب در زمان باقی مانده تا فعال شدن مکانیسم ماشه گفت: معلوم نیست که  صد در صد اجرایی شود و مکانیسم ماشه فعال شود.  با توجه به سفری که رییس‌جمهور به نیویورک دارد، ملاقات‌هایی با اروپایی‌ها خواهد داشت. همچنین  احتمال دارد که رییس‌جمهور ابتکارات جدیدی را همراه خود به نیویورک ببرد. به‌طور کلی، باید درصدی را برای امکان توافق در نظر گرفت. حال اگر به توافق نرسند، شش روز دیگر مکانیزم ماشه فعال خواهد شد.

بعید است ایران با عجله از ان‌پی‌تی خارج شود

وی با طرح این پرسش که اگر مکانیسم ماشه فعال شود  چه خواهد شد و  آیا ایران از ان‌پی‌تی خارج خواهد شد یا جنگی در پیش است، اظهار کرد:  به نظر من، ایران در مرحله اول به‌سرعت عمل نخواهد کرد. به‌طور قطع، دسترسی کارشناسان آژانس به مراکز هسته‌ای ایران محدود خواهد شد و این موضوع برای مدتی متوقف خواهد   شد. اما اینکه ایران با عجله از ان‌پی‌تی خارج شود، بعید به نظر می‌رسد.

امکان گفت‌وگو میان ایران و آمریکا وجود دارد

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه فعال نشدن کارشناسان آژانس  نگرانی‌هایی را برای آمریکا و به‌ویژه برای اروپا به وجود خواهد آورد، تصریح کرد: همین نگرانی خود باعث خواهد شد که دیپلماسی فعال شود و طرف‌ها تلاش کنند تا به نقطه‌ای نرسند که تنش بزرگی ایجاد گردد. لذا احتمال دیپلماسی، گفت‌وگو و حتی مذاکره بین ایران و آمریکا وجود دارد. به‌ویژه اینکه اخیراً اعلام شده که آقای عراقچی احتمالاً در نیویورک مذاکراتی با ویتکاف خواهد داشت و ایران هم طرحی را به آمریکایی‌ها ارائه کرده که نتیجه آن به پاسخ آمریکایی‌‌ها بستگی خواهد داشت.

مسئله توان موشکی ایران تا پیش از جنگ مطرح نبود

فرجی‌راد درباره اظهارات اخیر مارک روبیو وزیر امور خارجه  آمریکا مبنی بر مذاکره برای مسائل موشکی ایران نقش این درخواست در مذاکرات آتی تهران و واشنگتن،‌ عنوان کرد: آمریکایی‌ها تا پیش از جنگ 12 روزه مسائل موشکی را مطرح نمی‌کردند  و بیشتر اروپایی‌ها، به‌ویژه فرانسوی‌ها، حساسیت داشتند. این مسئله پس از جنگ موشکی، نخستین بار توسط نتانیاهو  مطرح شد  که نباید برد موشک‌های ایران بیش از چهارصد و پنجاه کیلومتر باشد.  آقای روبیو هم به‌طور کامل با اسراییلی‌ها هماهنگ است و به‌تازگی اعلام کرده که ایران نباید موشک‌های کوتاه‌برد داشته باشد. 

معلوم نیست جمع‌بندی کابینه دولت آمریکا در خصوص توان موشکی ایران چیست

وی اضافه کرد: اینکه اظهارات آقای روبیو تا چه حد در کابینه آمریکا جمع‌بندی شده یا تصمیم نهایی گرفته شده، مشخص نیست. ممکن است او در مصاحبه‌ای با تلویزیون اسراییلی و به خبرنگارهای اسراییلی  چیزی بگوید.  در مذاکرات، حتماً فشارهایی به ایران وارد خواهد شد تا موشک‌های خود را کاهش دهد و برد آن‌ها را کوتاه کند اما ایران جواب منفی خواهد داد.

روسیه و چین وقتی اعلام می‌کنند قطعنامه‌ای غیرقانونی است، نباید به آن عمل کنند

این کارشناس سیاست خارجی در خصوص نقش روسیه و چین در همراهی با ایران پس از فعال شدن مکانیسم ماشه عنوان کرد: هر کشوری به‌دنبال منافع خود است اما در رابطه با  قطعنامه‌ای که روز جمعه به تصویب رسید، روسیه و چین اعلام کردند که این قطعنامه غیرقانونی است. آیا این اعلام در لفظ و زبان خواهد بود یا بالاخره هزینه‌ای را پرداخت خواهند کرد و با ایران همکاری خواهند کرد؟ یعنی وقتی اعلام می‌کنند که غیرقانونی است، آیا خودشان از این مصوبه شورای امنیت استفاده خواهند کرد یا خیر.

فرجی‌راد افزود: وقتی روسیه و چین اعلام می‌کنند بازگشت تحریم‌ها ایران غیرقانونی است، یعنی باید همکاری خود را با ایران ادامه دهند، بنابراین  چین نفتش را خریداری کند و روسیه همکاری‌های دیگر خود را انجام دهد، باید در عمل مشاهده کنیم که چگونه پیش خواهد رفت.

قطعنامه لغو تحریم‌های ایران تایید پنج عضو دائم را نداشت

این استاد روابط بین‌الملل درباره نحوه رای‌گیری در شورای امنیت برای قطعنامه لغو تحریم‌های ایران تشریح کرد: یک نکته مهم این است که وقتی قطعنامه‌ای داریم   که در آن وتو نباید وجود داشته باشد، مانند قطعنامه دیروز که پنج کشور اصلی شورای امنیت نمی‌توانستند وتو کنند و وقتی دو کشور از آن‌ها بگویند این قطعنامه غیرقانونی است، این قطعنامه به‌طور قابل توجهی با قطعنامه‌هایی که پنج کشور در آن دخیل هستند، متفاوت خواهد بود.

غیرقانونی خواندن قطعنامه ایران توسط روسیه و چین بر افکار عمومی جهان  تاثیرگذار است

وی تاکید کرد:  در سطح جهانی، کشورها توجه دارند که  اروپا هم تعهدات خود را انجام نداد و  آمریکا که از برجام خارج شد، اکنون خودشان که تعهداتشان را انجام نداده‌اند، چگونه می‌توانند قطعنامه 2231 را اجرا کنند؟ دنیا متوجه این موضوع خواهد شد و رهبران و سیاستمداران دنیا هم این را درک خواهند کرد. لذا این موضوع بی‌تأثیر نیست و به‌طور حتم تأثیری روی قطعنامه خواهد گذاشت. دو قدرت جهانی عضو شورای امنیت از پنج عضو اعلام کردند که این قطعنامه غیرقانونی است و این تأثیر خواهد گذاشت.

ممکن است آمریکا از  تحریم شورای امنیت برای  اقدام اجرایی علیه ایران استفاده کند

این دیپلمات با تجربه کشورمان در پاسخ به این سوال که نحوه اجرای این تحریم‌ها به چه صورت خواهد بود، بیان کرد:  فرض کنید که یک شرکت ترکیه‌ای یا یک شرکت عراقی بخواهد معامله‌ای با ایران انجام دهد،  با توجه به اینکه این تزلزل در شورای امنیت بین پنج کشور ایجاد شده، بحث‌ها ادامه خواهد یافت. من اعتقاد دارم که از یک جهت فشارها بیشتر از فشارهای تحریم آمریکا نخواهد بود. از یک طرف ممکن است آمریکا از این تحریم شورای امنیت سوءاستفاده کند و بخواهد اقدام اجرایی علیه ایران انجام دهد.

تحریم‌های سازمان ملل بر خلاف تحریم‌های آمریکا مشروعیت دارد

وی خاطرنشان کرد: شما اکنون کشورهای حوزه خلیج فارس، چین و روسیه و ترکیه را دارید که با ایران همکاری می‌کنند و  تحریم‌های آمریکا هم وجود دارد، اما همه می‌گویند تحریم‌های آمریکا غیرقانونی است و با احتیاط پیش می‌روند. تفاوت شرایط حاضر این است که به این تحریم‌های سازمان ملل مشروعیت  داده می‌شود. باید صبر کنیم و ببینیم واکنش آمریکا چه خواهد بود. امیدواریم که با سفر رییس‌جمهور به نیویورک و گفت‌وگوهایی که با اروپایی‌ها دارند، بتوانند به توافق برسند.