مینو محرز، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص بیماری های عفونی در خصوص شیوع بیماری تب دنگی در کشور گفت: بیماری تب دنگی پیش از این در ایران وجود نداشت و اگر کسی به آن مبتلا می شد، باید به کشورهایی مانند مالزی می رفت تا این بیماری را بگیرد و سپس به ایران برگردد. اما از چند سال گذشته، این بیماری به ایران وارد شد و اکنون کمی گسترش پیدا کرده است.

وی افزود: در حال حاضر، چند مورد در جنوب ایران مشاهده شده و در آنجا فعالیت بیشتری دارد. در جاهای دیگر کشور هنوز برخی افراد به این بیماری مبتلا نشده اند.

محرز خاطرنشان کرد: البته باید بگویم که در مرتبه اول ابتلا، بیشترین علائم، مشابه سرماخوردگی است و معمولاً تا زمانی که فرد آزمایش ندهد، متوجه نخواهد شد که به تب دنگی مبتلا شده است.

وی افزود: همچنین نکته ای که مردم باید رعایت کنند، این است که متأسفانه کمبود آب در حال حاضر مشکل ساز شده است. در همین راستا، دفع زباله باید به صورت بهداشتی انجام شود و به خصوص شهرداری ها باید به طور مرتب زباله ها را به صورت بهداشتی مدیریت کنند.

این استاد دانشگاه در ادامه گفت: این پشه به زندگی نزدیک به انسان تمایل بسیاری دارد. بنابراین در خانه ها، به ویژه در بالکن آپارتمان ها یا حیاط ها، اگر تنها کمی آب در ته گلدانی یا ظرفی جمع شود، حتی به اندازه یک قاشق چای خوری، می تواند تخم گذاری کرده و به راحتی در آنجا زندگی و تولید مثل کند.

وی ادامه داد: همچنین در مورد سمپاشی برای این پشه، باید گفت اینکه این پشه ها نسبت به سموم مقاوم هستند یا خیر، خود یک مسئله مهم است.

محرز خاطرنشان کرد: خوشبختانه از سال ها پیش یک تیم بسیار قوی در وزارت بهداشت مستقر بوده است که از حدود 10 سال پیش برنامه ای برای مبارزه با این بیماری آغاز کرده است، در حالی که در آن زمان خبری از این مشکل نبود.

وی افزود: اما اکنون این پشه به کشور وارد شده و تقریباً در مناطق مختلف ایران جایگزین شده است. همچنین، مواردی از این بیماری چند ماه پیش در شیراز مشاهده شد که همه این موارد از مسافران بازگشته از امارات بودند. در نتیجه، وجود چنین مواردی نگران کننده است و باید مراقب باشیم.

به گفته وی این پشه برعکس بسیاری از حشرات دیگر، از آفتاب و گرما خوشش نمی آید. در حال حاضر، در این گرما، فعالیت زیادی ندارد، اما به محض اینکه هوا کمی خنک شود، فعالیت بیشتری خواهد داشت. ابتلای اول به این بیماری، به اصطلاح، ممکن است مانند یک سرماخوردگی باشد و بدون هیچ علامت خاصی بگذرد و حتی اگر آزمایش انجام نشود، تشخیص داده نشود.

این متخصص بیماری های عفونی در ادامه گفت: اما به دلیل اینکه این ابتلا مصونیت ایجاد نمی کند، در صورت ابتلای دوم، ممکن است بیماری خطرناک خونریزی دهنده ایجاد شود که گاهی منجر به مرگ می شود.

محرز تصریح کرد: همچنین واکسن هایی برای این بیماری در کشورهای دیگر وجود دارد، اما افرادی که این واکسن را دریافت می کنند، احتمالاً چندان تأثیر مثبتی نخواهد داشت. اثرگذاری واکسن فقط در مورد افرادی است که یک دوره این بیماری را پشت سر گذاشته اند و سپس واکسن را دریافت کنند، تا از ابتلای شدید و عوارض ناشی از آن جلوگیری شود. بنابراین، مبارزه با این پشه در اولویت قرار دارد.

وی درباره راهکارها برای مقابله با این بیماری گفت: باید توجه داشت که زباله ها به طور بهداشتی دفن شوند و شهرداری ها در جمع آوری و دفع زباله ها دقت بیشتری داشته باشند. همچنین، سم پاشی برای کنترل پشه ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

محرز افزود: در ایالات متحده، روش هایی برای مبارزه با پشه ها وجود دارد که ما نیز در ایران مطالعاتی در این زمینه انجام داده ایم. آن ها به دلیل بروز مقاومت در پشه ها نسبت به سم پاشی های فعلی، دیگر از سم پاشی به طور سنتی استفاده نمی کنند و رویکردی مبتنی بر عقیم سازی پشه ها را در پیش گرفته اند.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران اظهار داشت: در ایران نیز بر روی این روش ها مطالعه شده و موفقیت هایی به دست آمده تا بتوانیم از این روش ها استفاده کنیم تا دیگر نیازی به سم پاشی نباشد. به هر حال، این پشه وارد کشور شده و در حال حاضر مقداری گسترش یافته، ولی نرخ ابتلای انسانی هنوز زیاد نیست.

وی افزود: با این حال، مواردی در جنوب کشور مشاهده شده و امیدواریم که بتوانند پیشگیری های لازم را انجام دهند. خوشبختانه تیمی که وزارت بهداشت برای مبارزه با این بیماری تشکیل داده، تیمی بسیار کارآمد و باتجربه است که سال هاست در زمینه بیماری های مشابه فعالیت می کند.

واکسن تب دنگی در کشور موجود نیست

وی در خصوص واکسن بیماری تب دنگی گفت: در حال حاضر واکسن تب دنگی در کشور ما موجود نیست. واکسن های موجود در سایر کشورها معمولاً برای مناطقی که شیوع بیماری بیشتر است، مورد استفاده قرار می گیرد و برای افرادی که هرگز به این بیماری مبتلا نشده اند، اثری ندارد. این واکسن تنها برای افرادی مؤثر است که قبلاً بیماری را تجربه کرده اند تا از ابتلا به نوع شدید و مرگبار بیماری جلوگیری کنند.

محرز خاطر نشان کرد: در حال حاضر در کشور ما تولید یا واردات این واکسن در دستور کار نیست، اما اگر نیاز باشد، می توان آن را تولید کرد. خوشبختانه صنعت واکسن سازی در ایران در حال پیشرفت است و اگر فرصتی برای تولید واکسن فراهم شود، می توانیم واکسن مناسبی برای افرادی که قبلاً ابتلا پیدا کرده اند، تولید کنیم تا از ابتلا دوباره به نوع شدید جلوگیری کنند. در واقع، ایران می تواند به یکی از تولیدکنندگان مطرح واکسن در منطقه تبدیل شود.

وی تاکید کرد: لازم است که مردم در دفع زباله ها دقت بیشتری داشته باشند و زباله ها را به صورت بهداشتی مدیریت کنند. کمبود آب در کشور ممکن است در مبارزه با این پشه و بیماری های مرتبط با آن مشکل ساز شود، اما رعایت بهداشت در دفع زباله ها و جلوگیری از تجمع آب در ظروفی مانند بشقاب ها و گلدان ها که می تواند در دسترس پشه ها قرار بگیرد، بسیار اهمیت دارد تا از تولید مثل و اسکان این پشه ها جلوگیری شود.

محرز در پایان گفت: همچنین، برخی افرادی که در طبقات بالاتر از جمله پانزدهم یا شانزدهم زندگی می کنند، ممکن است به نظرشان برسد که این پشه ها به آن ها سر نخواهند زد، اما باید توجه داشته باشند که حتی در این طبقات نیز ممکن است پشه ها راهی برای ورود پیدا کنند. بنابراین، همه باید احتیاط کنند و از تجمع آب جلوگیری کنند تا بتوانند از ابتلای به بیماری و گسترش آن پیشگیری نمایند.