مجیدرضا خاکی با بیان اینکه از ابتدای امسال حدود ۷۰۰ هزار تن برنج وارد کشور شده است، افزود: ثبات بازار این محصول که نقش مهمی در سبد معیشت خانوار دارد، در گرو سیاست گذاری اصولی و تامین به موقع ارز است.

 وی با اشاره به بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیات دولت مبنی بر ضرورت تامین کالاهای اساسی در زمان و قیمت مناسب و همچنین پرهیز از هرگونه انحصار در واردات بیان کرد: رهنمود مهم ایشان با سیاست‌گذاری اصولی، رفع مشکلات ارزی و ایجاد رقابت سالم میان واردکنندگان قابل تحقق است؛ موضوعی که انتظار می‌رود در اولویت تصمیم‌گیران قرار گیرد.

بازار نیازمند رصد و ورود جدی دولت

دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران در ارزیابی وضعیت فعلی بازار برنج اظهار کرد: عرضه برنج در حال حاضر ترکیبی از محصول داخلی و وارداتی است با وجود اینکه بخش عمده برنج مورد نیاز کشور از تولید داخل تامین می شود اما به دلیل کاهش سطح زیرکشت و محدودیت منابع آبی اتکا به واردات بیش از گذشته اجتناب‌ناپذیر شده است.

وی تصریح کرد: طبق گزارش ها در حلقه‌ های ابتدایی تامین برنج ایرانی مقاومت هایی در عرضه دیده می‌ شود که نیازمند رصد و ورود جدی است و همین موضوع یکی از دلایلی است که در قیمت برنج ایرانی کاهش مورد انتظار را شاهد نبودیم.

خاکی با اشاره به آمار واردات گفت: از ابتدای سال تاکنون نزدیک به ۷۰۰ هزار تن برنج وارد و ترخیص شده که حدود ۷۰ درصد آن برنج هندی بوده که این نوع برنج هم به لحاظ فراوانی و هم از نظر قیمت مشکلی در بازار ایجاد نکرده اما در بخش برنج پاکستانی به دلیل برخی تصمیم‌های غیرکارشناسی و شباهت زیاد به برنج ایرانی قیمت‌ ها در بازار بالاتر از نرخ مصوب عرضه می‌ شود.

این مقام صنفی تصریح کرد: هرچند در مجموع بازار برنج خارجی فعلاً با کمبود محسوسی روبرو نیست، اما بخش مهمی از این تامین صرفا به اتکای اعتبار فعالان بخش خصوصی انجام شده است.

وی افزود: تاخیر در تخصیص و تامین ارز می‌تواند روند واردات در ماه‌ های آینده را با مشکل جدی روبرو کند؛ از این‌ رو اقدام فوری در پرداخت ارز وارداتی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.

به گفته خاکی، تا زمانی که معوقات ارزی در قبال تامین‌کنندگان خارجی وجود داشته باشد، طبیعی است که تمایل آن‌ ها برای تداوم تجارت با کشور و ارسال محموله‌ های جدید کاهش یابد.

قیمت برنج ایرانی و پاکستانی

دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران درباره قیمت‌ های سطح بازار گفت: در حال حاضر برنج کیفی ایرانی بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان و برنج پاکستانی در برخی اقلام حدود ۱۰۰ هزار تومان عرضه می‌شود.

به گفته خاکی، اگر تخصیص ارز به موقع انجام شود، محدودیت‌ های غیرضروری برداشته و فرآیند توزیع شفاف‌تر می شود و قیمت‌ ها می‌ توانند به سمت تعادل حرکت کنند.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران درباره نیاز کشور به برنج وارداتی گفت: با توجه به سرانه مصرف ۳۶ کیلوگرمی و نیاز سالانه کشور به حدود ۳.۲ میلیون تن در شرایطی که تولید داخلی نزدیک به ۱.۸ میلیون تن برآورد می‌ شود، دست‌کم ۱.۴ میلیون تن برنج باید از طریق واردات تامین شود. این درحالیست که تاکنون حدود ۷۰۰ هزار تن آن ترخیص شده و نیم دیگر باید در ماه‌های پیش‌رو وارد کشور شود.

خاکی درباره پیش‌بینی آینده بازار برنج افزود: در صورتی که تخصیص ارز به موقع انجام شود و محدودیت‌ ها اصلاح شود، ثبات بازار دور از دسترس نیست، اما ادامه روند فعلی هم فشار مضاعف بر واردکنندگان ایجاد می‌کند و هم عرضه بازار را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

ارز ترجیحی برنج قطع شود

به گفته وی انجمن از ابتدای سال پیشنهاد حذف ارز ترجیحی را ارائه کرده بود، اما دولت همچنان بر تخصیص این ارز اصرار دارد؛ ارزی که در عمل با تاخیر ۹ ماهه پرداخت می‌شود.

دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران درباره شائبه الزام واردکنندگان به تحویل کالا به شرکت بازرگانی دولتی ایران اظهارکرد: اگر تخصیص و پرداخت ارز و همچنین کارسازی مبالغ ریالی فروش به‌ موقع انجام شود، هرچند منطق بازار و قواعد کسب‌ و کار را زیر سوال می‌ برد، اما این مساله با مقاومت جدی از سوی عمده واردکنندگان روبرو نخواهد شد؛ در غیر این صورت هنگامی که تخصیص ارز با تاخیرهای طولانی همراه باشد، چنین الزامی می‌تواند انگیزه فعالان بخش خصوصی را کاهش داده و فضای بازار را از تعادل خارج کند؛ به‌ویژه در شرایطی که تولید داخلی نیز به دلیل بحران منابع آبی افت قابل توجهی داشته است.

وی تصریح کرد: راه‌ حل پایدار نه اجبار واردکننده، بلکه حذف ارز ترجیحی و ایجاد فضای رقابتی سالم در واردات است؛ مسیری که در نهایت هم به تقویت عرضه و هم به نفع مصرف‌کننده تمام خواهد شد.

خاکی بر این باور است که برای متعادل شدن بازار چند اقدام کلیدی از جمله تخصیص به‌ موقع ارز و اصلاح سیاست‌ها، تنوع‌بخشی به واریته‌های وارداتی متناسب با ذائقه مصرف‌کنندگان در مناطق مختلف، پرهیز از برخوردهای قهری با واردکنندگان شناسنامه‌دار که تاکنون بازار را با اعتبار خود سرپا نگه داشته‌ اند و رصد مستمر زنجیره تامین برنج ایرانی تا عرضه آن در بازار ضروری است.

وی افزود: تنها با چنین رویکردی می‌توان امنیت غذایی کشور را حفظ و آرامش بازار را پایدار نگه داشت.