علی اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل مقام معظم رهبری اجلاس اخیر سران سازمان همکاری شانگهای را از مهم‌ترین نشست‌های تاریخ جهان برشمرد و ارزیابی کرد که این سازمان در آینده نقش اول در تعیین سرنوشت را جهان ایفا خواهد کرد.

علی اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل رهبر معظم انقلاب در گفت و گو با خبرنگار بین‌‌الملل خبرگزاری تسنیم در پاسخ به این سوال که نشست سران شانگهای در چین چه اثراتی در صحنه بین‌المللی داشته است، گفت: 25 امین اجلاس سران شانگهای روز 9 و 10 شهریور با حضور بیش از 20 رهبر غیرغربی جهان و نیز دبیرکل سازمان ملل متحد در تیانجین چین برگزار شد. این اجلاس بزرگترین و مهمترین اجلاس در مقایسه با اجلاس‌های گذشته است و ارزیابی اولیه صاحب نظران سیاسی بر این است که این اجلاس یکی از مهم‌ترین نشست‌های بین المللی تاریخ جهان است.

صدای شکستن استخوان سازمان ملل به گوش جهانیان رسید

مشاور بین‌الملل مقام معظم رهبری در تشریح سه اثر مهم اجلاس سازمان همکاری شانگهای، گفت: اولا، صدای شکستن استخوان‌های سازمان ملل متحد به گوش جهانیان رسید و عملا می‌توان به صراحت آغاز مرحله "به تاریخ سپرده‌ شدن این سازمان" همچون "جامعه ملل" را اعلام کرد.

ثانیا، چین نشان داد که قدرت اول جهان به صورت بالقوه است و در آینده نزدیک، بالفعل قدرت اول جهان خواهد شد.

ثالثا، چین نشان داد که با صبر و متانت در حال خاموش کردن صدای پای ترامپ است.

ولایتی افزود: عقیده اهل سیاست بر این است که ترامپ راهی را در پیش رفته بود که رییس آلمان نازی در گذشته آزمایش کرده و توانسته جهان غرب را با آغاز جنگ جهانی دوم در سپتامبر سال 1939 مرعوب کند. عملا تجربه حرکت قلدرمآبانه هیتلر توسط ترامپ تکرار شد.

وی با بیان اینکه در آن زمان (پیش از آغاز جنگ جهانی دوم) انگلیس در اوج قدرت خود و فرانسه بعد از ناپلئون بناپارت کشورهای قدرتمند بودند و ایتالیا بعد از جوزپه گاریبالدی (فرمانده جنگ‌های وحدت ایتالیا) قدرتمند شد، ادامه داد: این سه مرعوب هیتلر شدند و اکنون تاریخ تکرار شده است. به تعبیر برخی مورخین تاریخ تکرار وقایع است. آقای ترامپ بدون پند گرفتن از آنچه که در گذشته رخ داده، آن راه را می‌رود که این، راه مطلوبی برای وی نخواهد بود.

ولایتی تصریح کرد:‌کاری که ترامپ در این زمان می‌کند، پیشتر هیتلر انجام داده است.آخرین اقدامی که ترامپ انجام داد پیمان آلاسکا بوده که بدون مشورت با همتایان غربی خود در رابطه با اوکراین معاهده بست و خیلی زود در اجلاس شانگهای معلوم شد که سرش به سنگ خورد.

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل خاطرنشان کرد: چهارشنبه 12 شهریور ترامپ در مصاحبه‌ای در خصوص موضع پوتین، رییس جمهور روسیه برای صلح اوکراین گفت که ما رابطه خوبی باهم داشتیم اما من از پوتین ناامید شدم و سپس نوشته‌ای به صورت کنایه منتشر کرد. ترامپ در آن نوشته گفت که تبریک می‌گویم، اجتماع پوتین، شی‌جین پینگ و کیم جون‌اون در شانگهای علیه آمریکا موضع گرفتند.

مصادیق تحقیر اروپا از سوی ترامپ

ولایتی با بیان اینکه ترامپ در دوره جدید به دنبال ایجاد جهان دو قطبی همچون بعد از نشست یالتا (1945) است، افزود: ترامپ بدون هماهنگی با متحدان خود در اروپا کارهای خود را پیش برده و هدف‌های سابق خود را دنبال کرده است.

وی افزود: ترامپ در سفر به کشورهای حوزه خلیج فارس پول زیادی جمع کرد. خود ترامپ در مناظره با کلینتون در رقابت های دوره اول ریاست جمهوری خطاب به وی گفته بود دموکرات‌ها داعش را به وجود آورده‌اند ؛ جولانی در آن زمان به نام ابوبکر البغدادی نفر دوم داعش بود، اما همین فرد اکنون با کمک آمریکا و برخی از طرف‌های منطقه ای کشور سوریه را متلاشی کرد و دست در دست ترامپ داد. ترامپ حتی در مواقع مختلف روسای کشورهای اروپایی متحد خود از جمله انگلیس را تحقیر کرده است.

ولایتی در ادامه اظهار داشت: کشورهای اروپایی در این مدتی که ترامپ بر سرکار آمده بارها مورد تحقیر قرار گرفته‌اند اما هیچ کدامشان جرات نداشتند در مقابل اقدامات ترامپ ایستادگی کنند. لذا به نوعی شروع به کارهای ایذایی علیه کشورهای مستقل مانند ایران کردند؛ از جمله می‌توان به اقدامات آنان در طرح مکانیسم ماشه اشاره کرد. پس درخواست برای فعال شدن مکانیسم ماشه توسط اروپایی‌ها در شورای امنیت سازمان ملل در حقیقت واکنشی به اقدامات ترامپ در یکه‌تازی در صحنه بین‌المللی علیه آنان است.

وی با اشاره به عدم توجه ترامپ به خواست اروپایی‌ها در خصوص اوکراین، بیان کرد: آخرین اقدامی که ترامپ در این باره انجام داد این بود که در مخالفت با اروپایی‌ها اعلام کرد که حق با روسیه است و اوکراین باید از نقاطی که روسیه تصرف کرده از جمله کریمه در سال 2014 و همچنین مناطقی که در طی جنگ اخیر به دست آورده صرف نظر کرده و آنها را به روسیه واگذار کند و اگر اوکراین کمک می‌خواهد باید هزینه بپردازد. این موضع مشخصاً در مخالفت با منافع اروپایی‌هاست.

عینا کارهای هیتلر توسط ترامپ صورت می‌گیرد

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل با بیان اینکه کارهایی که هیتلر با کشورهای مختلف انجام داد، عیناً توسط ترامپ نیز تکرار می شود، توضیح داد: هیتلر قبل از شروع جنگ دوم جهانی همه موافقتنامه‌های خود با بقیه کشورها را زیر پا گذاشت. هیتلر قبل از آغاز جنگ دوم جهانی با کشورهای اروپایی قراردادهای مودت و عدم تجاوز امضا کرد. اولین قرارداد، قرارداد 1938 مونیخ با سه کشور انگلیس، فرانسه و ایتالیا بود و سپس قراردادی با شوروی در تاریخ 23 اوت 1939 مبنی بر عدم تعرض بست. هیلتر با حمله به شمال اروپا از طریق هلند و بلژیک در سال 1940 وارد فرانسه شد. همچنین از طریق 600 هواپیماهای جنگی به لندن حمله کرد و در سال 1941 در عملیات بارباروسا به شوروی حمله کرد.

وی افزود: روز گذشته (پنجشنبه) ماکرون رییس جمهور فرانسه نشستی با مقامات 33 کشور اروپایی داشت و در نهایت اعلام کرد که 26 کشور آماده اعزام نیرو برای تضمین امنیتی به اوکراین هستند. حاصل و جمع بندی مطالب فوق‌الذکر نشان می‌دهد که ترامپ مزه تلخ شکست را به آنان چشانده و کامشان را تلخ کرده است.

ایران، چین و روسیه نقش اساسی در شانگهای دارند

ولایتی در ادامه در پاسخ به این سوال که نشست سران سازمان همکاری‌های شانگهای چه نکات مثبتی به همراه داشته است، گفت: آقای شی‌جین‌پینگ بعد از سال‌ها حکومت موفق توانست میوه تلاش‌های مهم و متنانتی که بر اساس عقل چینی انجام داده بود، در این اجلاس بچیند و حتی رقیب قدیمی خود آقای نارندرا مودی، نخست وزیر هند را وارد پکن کند. در حالی که پیش از آن آقای ترامپ، نخست وزیر هند را در بهمن 1403 و در ملاقاتی در واشنگتن شماتت کرد که چرا وی از روسیه نفت ارزان می‌خرد.

وی افزود: مودی به عنوان نخست وزیر بزرگترین کشور به لحاظ جمعیتی با تمدن چند هزارساله و دارای شخصیت بزرگی چون گاندی است و مسلمانان همراه هندوها حاضر نیستند که زیر بار تحمیل‌های ترامپ بروند. بنابراین زودتر از آنچه‌ که آمریکا و غرب فکر می‌کردند مجموعه شانگهای به نتایج ارزشمندی رسیده است که بدون تردید عملا در آینده نقش اول را در تعیین سرنوشت جهان دارد.

ولایتی تصریح کرد: همه کشورهای عضو شانگهای و خصوصا چین، روسیه، ایران نقش بسیار اساسی دارند، زیرا این سه کشور به اضافه هند کشورهای به معنای واقعی کلمه مستقل هستند و قدرت حفظ استقلال خود را دارند. بنابراین در رزمایشی که در شمال اقیانوس هند برگزار شد، چین، روسیه و ایران شرکت کردند. ایران نشان داده که ظرفیت یک کشور بزرگ را دارد و توانسته آمریکا را به عنوان قدرت بزرگ جهان در جنگ تحمیلی 12 روزه شکست دهد و نخستین کشوری است که با شهامت به اسراییل حمله کرد و این طرف اسراییلی و آمریکایی بودند که تقاضای آتش‌بس کردند.

مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل افزود: زمانی در حکومت بایدن، آمریکا، انگلیس، استرالیا و زلاندنو پیمان مشترک دریایی به نام «آکوس» بستند و هدفشان محاصره چین بود ولی ایران، روسیه و چین متقابلا رزمایش نظامی در تقابل با خطرات مجموعه آکوس علیه چین انجام دادند.

وی خاطرنشان کرد: نکته مهمتر اینکه یکی از ارکان جدید جبهه مقاومت یعنی یمن به سرکردگی سید بدرالدین عبدالملک الحوثی که یکی از بازوهای جبهه مقاومت است و بر باب المندب مسلط است، کشتی‌های رژیم صهیونیستی و آمریکا را مورد تهاجم قرار داد و ناو بزرگ آمریکایی ترومن را زیر ضرب برد. ترامپ دستش را بالا برد و تقاضای آتش‌بس با یمن کرد و عملا موضوع تهدید آمریکا علیه چین، توسط ایران و جبهه مقاومت کمرنگ شده است.

آینده شکل و محتوای متفاوتی نسبت به گذشته خواهد داشت

ولایتی در پاسخ به این سوال که شانگهای چه ظرفیتی برای مقابله با نظم یکجانبه‌گرای آمریکایی دارد، اظهار داشت: مجموعه شانگهای به اضافه بریکس ترکیبی از چین، روسیه، ایران، آفریقای جنوبی، برزیل و هند هستند و جدای از یکدیگر نیستند. دنیای آینده چیز دیگری می‌خواهد و شکل و محتوای متفاوتی نسبت به گذشته خواهد داشت. خیلی زود ترامپ سرش به سنگ خورد و نشانه بارز آن را می‌توان نشست اخیر در پاریس ذکر کرد.

وی ادامه داد: در نشست پاریس 33 کشور از اروپا شرکت داشتند. در نشست پاریس 26 کشور اعلام آمادگی کردند تا نیروی نظامی بین‌المللی به عنوان بخشی از تضمین‌های امنیتی برای مردم اوکراین پس از توافق صلح اوکراین اعزام کنند. قبل از نشست هم استیو ویتکاف، نماینده ترامپ جلسه‌ای با دیپلمات‌های انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا و اوکراین داشته است. در مقابل واکنش‌های آمریکا خانم زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه سخنان تندی علیه ترامپ داشت و گفت خوب است که ترامپ به فکر آمریکا باشد و اگر می‌خواهد کاری انجام دهد، مناسب است که به داد شهرهای در حال خطر آمریکا نظیر دیترویت، فیلادلفیا و لس‌آنجلس که مردم آنان در حال مرگ هستند، برسد.

مشاور مقام معظم رهبری با بیان اینکه این برخوردهای سریع و خشن بین دو طرف در فاصله کوتاهی پس از اجلاس آلاسکا نشان می‌دهد که دوراندیشی ترامپ ساده انگارانه‌تر از هیتلر است، اظهار داشت: پوتین هوشمندانه عمل کرد. به این طریق که بعد از نشست آلاسکا به شانگهای رفت و نقش اساسی در پایه گذاری دنیای آینده بدون حضور هژمونی آمریکا و قدرت‌های غربی داشت و صراحتا اظهار نمود که جهان تک قطبی باید از بین برود.

ایران آینده روشنی خواهد داشت

ولایتی در پاسخ به این سوال که ایران چگونه می‌تواند از این ظرفیت‌های موجود استفاده کرده و خود را تقویت کند، بیان کرد: ایران کشوری منسجم و مقتدر با رهبری شجاع و بصیر و جهان شناس است. اینجانب که از ابتدای پیروزی انقلاب خدمت مقام معظم رهبری تلمذ کرده ام به صراحت عرض می‌کنم در جهان کسی را به هوشمندی در شناخت مسائل جهانی همانند حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نمی‌شناسم. فلذا گام‌های بسیار ارزشمندی توسط ایشان برداشته شده است و آقای دکتر پزشکیان فردی فعال و هماهنگ با رهنمودهای ایشان است و تاکنون پیش رفته‌ایم، بعدا نیز آینده روشنی خواهیم داشت به شرط آنکه همچنان انجسام ملی و اتحاد مقدس خود و نیروهای دفاعی را حفظ کنیم و افراد سیاسی در رابطه با حفظ عزت و سربلندی کشور بزرگ و الهی ایران ید واحده باشند.

وی افزود: اینجانب در یکی از پیام‌ها در شبکه ایکس به عرض رساندم که قرآن کریم 16 آیه در محاسن ذوالقرنین که فردی صالح و به دنبال عدالت و آسایش مردم جهان بود، دارد. در قرآن کریم از ذوالقرنین به عنوان فردی صلح طلب و سازنده که هر کجا پا می‌گذاشت به تعبیر قرآن مردم را به صلاح و دوستی دعوت می‌کرد، یاد شده است.

مشاور مقام معظم رهبری ادامه داد: قرآن کریم در سوره کهف در آیه‌های 82 تا 99 می‌فرماید که ما ذوالقرنین را امکانات دادیم و او به سمت مغرب رفت به جایی که خورشید در آب گل‌آلود غروب کرد. قومی که آنجا بودند به او گفتند آیا تو می‌خواهی ما را عذاب کنی یا آن‌که رفتار خوب داشته باشی. ذوالقرنین گفت اگر ظلم کنید عذاب می‌کنم و اگر سمت خدا برگردید کمک خواهم کرد و سپس به جایی رفت و قومی را مشاهده کرد که خانه نداشتند و زیر چادر زندگی می‌کردند و بعد به سمتی رفت که مردم زندگی می‌کردند و می‌خواستند سدی درست کنند تا جلوی قوم وحشی را بگیرند. به آنان گفت صفحات آهن بیاورید تا مس را ذوب کنیم و سدی بنا کرد.

وی افزود: در اوایل تاریخ اسلام مورخین اسلامی تحت تاثیر ترجمه کتاب یکی از پیروان و مریدان اسکندر گفتند که تصور می‌شود ذوالقرنین همان اسکندر است. بعضی دیگر گفتند که ذوالقرنین اهل یمن و از حمیری‌ها بود. تا اینکه مرحوم ابوالکلام آزاد از مفسرین بزرگ هند که وزیر فرهنگ گاندی بود گفت که قرن به معنای شاخ است و نه اسکندر دو قرن زندگی کرده و نه دو شاخ داشت در حالی که در حجاری‌های به جا مانده از کوروش وی مانند رستم کلاه خودی بر سر داشت که دو شاخ داشت. در نهایت علامه طباطبایی گفت که بر اساس تحقیقات انجام شده ذوالقرنین به کوروش شبیه است و آیت‌الله مکارم شیرازی و ده نفر از مفسرین معاصر همه به این سمت گرایش پیدا کردند که ذوالقرنین همان کوروش است. همچنین سید احمد خان، عالم و مفسر هندی و پایه گذار دانشگاه اسلامی علی‌گر نیز همین نظریه را تایید نموده است.

ولایتی با بیان اینکه تاریخ کوروش همین را حکایت دارد، توضیح داد: وی اول به شهر لیدی که پایتخت آن سارد بود در غرب ترکیه امروزی (دریای اژه) رفت و مطابق فرمایش قرآن کریم آب گل‌آلود بود (چون عمقش در ساحل کم است). بعد به شرق و آسیای مرکزی رفت و به آنان کمک کرد و سپس به قفقاز رفت و سد را ساخت و اکنون آثار آن سد در منطقه گرجستان و آذربایجان به نام داریان موجود است.

وی افزود: کوروش به بابل حمله کرد که توسط آشوری‌ها اداره می‌شد. اولین پادشاه آشوری بخت النصر نام داشت و وی به بیت المقدس حمله کرده بود و چند هزار یهودی را به قتل رساند و هزاران یهودی را اسیر کرد و به بابل آورد. کوروش به آنجا رفت و آن شهر را از دست آشوری‌ها آزاد کرد. فلذا در بعضی روایات یهود از کوروش تقدیر شده است. بعضی متاسفانه یهودیان آن زمان را با صهیونیست‌ها مقایسه می‌کنند. دانیال نبی نیز در خوابی دید شخصی که دو شاخ دارد یهود را نجات خواهد داد.

ولایتی در آخر گفت: یکی از مورخین غربی در رابطه با عظمت تمدن ایرانیان چنین می‌گوید که ایرانیان توانستند در 2500 سال پیش امپراتوری شکل دهند که در راس آنها اشخاصی مانند کوروش بودند در حالی که یونانی‌ها در آتن و اسپارت نتوانستند متحد شوند و کشور تشکیل دهند.