به نقل از تسنیم؛ قیمت انس جهانی طلا در معاملات 11 شهریور 1404 (2 سپتامبر 2025) به قله ای بی سابقه در محدوده بالای 3٬500 دلار رسید و عملاً سقف های جدیدی را یکی پس از دیگری ثبت می کند.

رشد پرشتاب امسال با جهش بیش از 30 درصدی همراه بوده و نشانه ها حاکی از آن است که ترکیب تقاضای امن ، انتظار برای کاهش نرخ بهره آمریکا و به طور ویژه ادامه خرید سیستماتیک طلا توسط بانک های مرکزی، نقش اصلی را در این صعود ایفا می کند.

چرا انس جهانی مدام سقف های تازه می سازد؟

طلا در روزهای اخیر چندین بار سقف تاریخی خود را شکست و تا حوالی 3٬547 دلار نیز پیش رفت. هم زمان ورود سرمایه به صندوق های قابل معامله طلا (ETF) تقویت شده و در کنار افت ارزش دلار، زمینه ساز جهش بیشتر شده است.

بنا بر داده های مرجع، خالص خرید بانک های مرکزی از سال 2022 به این سو هر سال بالای هزار تُن بوده سطحی بسیار فراتر از میانگین سال های قبل و طبق برآوردهای مستقل، حتی اگر سرعت خرید در 2025 اندکی تعدیل شود، همچنان بالای میانگین دهه قبل می ماند. این موج خرید پس از مسدود شدن بخشی از ذخایر ارزی روسیه در 2022 تقویت شد و انگیزه تنوع بخشی دور از دلار را در اقتصادهای نوظهور تشدید کرد.

در نظرسنجی 2025 شورای جهانی طلا ، سهم بی سابقه ای از مدیران ذخایر گفته اند قصد دارند در 12 ماه آینده بر ذخایر طلای خود بیفزایند و 76٪ انتظار دارند سهم طلا در ترکیب ذخایرشان طی پنج سال آینده باز هم بیشتر شود. این یافته ها نشان می دهد خرید رسمی طلا مقطعی نیست و ریشه در ارزیابی ریسک و مدیریت ترازنامه دارد.

یک عبور تاریخی در ترازنامه بانک های مرکزی

برخی گزارش ها به برای اولین بار در دهه های اخیر اشاره می کنند؛ اما منظور این نیست که مجموع طلای بانک های مرکزی از طلای فیزیکیِ در اختیار دولت آمریکا بیشتر شده چرا که مجموع ذخایر طلای بانک های مرکزی جهان همیشه از ذخیره 8٬134 تُنی آمریکا بزرگ تر بوده است.

مرادِ آمارهای جدید این است که ارزشِ طلای در ترازنامه بانک های مرکزیِ کشور ها، برای نخستین بار از 1996، از ارزش اوراق خزانه آمریکا (U.S. Treasuries) که نزد همین بانک ها نگهداری می شود بیشتر شده است.

این جابه جایی وزنی در پرتفوی رسمی کشورها معنای ژئوپلیتیک پررنگی دارد. افزایش حساسیت نسبت به ریسک های سیاسی/تحریمیِ دارایی های دلاری، نگرانی از نوسانات آینده و میل به دارایی غیرسیاسی.

ابعاد سیاسی و ژئوپلیتیک جهش

ریسک تحریم و مصادره: تجربه مسدود شدن بخشی از ذخایر ارزی روسیه، رفتار بانک های مرکزی به ویژه در اقتصادهای غیرغربی را تغییر داده و طلا را به پادریسکِ ژئوپلیتیک بدل کرده است.

ابهام در مسیر سیاست گذاری آمریکا: انتظار برای کاهش نرخ بهره فدرال رزرو، جدل های سیاسی درباره استقلال بانک مرکزی آمریکا، و نوسانات سیاست های تجاری، جذابیت دارایی بدون ریسک اعتباری طرف مقابل مثل طلا را افزایش داده است.

پیش بینی مؤسسات معتبر تا پایان 2025

در حالی که قیمت ها به اوج های تازه رسیده، مسیر انتهای سال چگونه دیده می شود؟ مهم ترین برآوردهای به روز عبارت اند از:

گلدمن ساکس (Goldman Sachs): افزایش برآورد پایان 2025؛ هدف 3٬100 دلار (در بهمن/فوریه اعلام شد؛ پس از آن نیز چندین بار تأکید شد که تقاضای بانک های مرکزی محرک اصلی است).

سیتی گروپ (Citi): در یادداشت های اخیر، بازه تراکمی 3٬100 تا 3٬500 دلار را برای فصل سوم 2025 مطرح کرده و نسبت به دوام کمبود عرضه محتاط تر شده است؛ البته در مقاطع مختلفِ سال اهداف سه ماهه بالاتر هم اعلام کرده بود. برای پایان سال، سناریوی پایه ی این بانک از امکان عقب نشینی موقت هم سخن گفته است.

اِن زد (ANZ): هدف 3٬600 دلار تا پایان 2025 .

میانگین نظرسنجی رویترز (جولای) : پیش بینی میانگین قیمت سال 2025 در حدود 3٬220 دلار

لازم به ذکر است، طیف پیش بینی ها از 3٬000 تا 3٬600 دلار برای پایان 2025 در نوسان است. تفاوت دیدگاه ها به سه متغیر کلیدی بسته است:

1) سرعت و دامنه کاهش نرخ های بهره در آمریکا

2) شدت/دوام ریسک های ژئوپلیتیک

3) پایداری خرید بانک های مرکزی (به ویژه چین، ترکیه و هند)

گزارش های رسمی نشان می دهد حتی با افت وخیزهای ماهانه، خرید رسمی همچنان بالاتر از میانگین تاریخی است و در کنار ضعف نسبی دلار، کف قیمتی طلا را بالاتر آورده است.