علی نصیری، در گفت وگو با ایسنا با اشاره به این که زلزله یک مخاطره با منشا طبیعت است و جزو مخاطرات زمین شناختی دسته بندی می شود، گفت: زلزله در پهنه های دارای گسل (شکستگی در پوسته جامد زمین) رخ می دهد. شما یک زودپز را تصور کنید، که یک انرژی جوشانی درون آن است و از یک سوپاپ یا منفذی که به بیرون راه پیدا کند، آن انرژی به بیرون فوران می کند. درون زمین نیز انرژی ها و فعل و انفعالات وجود دارد.

وی ادامه داد: دشت تهران، یک پهنه پر گسل و در نتیجه لرزه خیز است. گسل های زیادی در داخل و اطراف پایتخت وجود دارد. داخل خود شهر تهران دو گسل بزرگ اصلی داریم. یکی گسل شمال تهران است که از اطرف پردیس شروع می شود و از سوهانک در منطقه 1 وارد تهران می شود، تا منتهی الیه شمال غربی تهران ادامه دارد و از مرز شمالی منطقه 22 تهران خارج می شود و به سمت هشتگرد و طالقان می رود.

به گفته نصیری، یک گسل اصلی دوقلو هم در جنوب شهر به نام گسل های شمال و جنوب ری داریم. همچنین در تهران گسل های متوسط و کوچک زیادی مثل گسل نیاوران، فرحزاد، پردیسان، محمودیه، داوودیه، نارمک، چیتگر، ونک پارک، طرشت و... داریم؛ اما دو گسل اصلی تهران که می توانند زلزله های بزرگ ایجاد کنند، گسل های شمالی و جنوبی پایتخت است.

گسل شمال تهران توان ایجاد زلزله 7.2 ریشتری را دارد

رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با بیان این که گسل شمال تهران می تواند زلزله هایی با بزرگای 7.2 درجه در مقیاس امواج درونی زمین و گسل ری تا 6.7 درجه ایجاد کند، گفت: لازم است که تأکید کنم هر کدام از این درجه ها که مردم آن را ریشتر تلفظ می کنند که البته به لحاظ علمی عبارت دقیقی نیست، بزرگای هر کدام تقریبا 31.6 برابر درجه قبلی است. بدین معنا که وقتی ما بیان می کنیم 4 ریشتر زلزله شده است 5 ریشتر و یا 6 ریشتر، انرژی مخربی که آزاد می کند، هر کدام ضربدر 31.6 می شود. طول موج با هر یک ریشتر که بیشتر می شود، ضربدر 10 می شود. بدین صورت نیست که 5 ریشتر یکی به آن اضافه شود و 6 ریشتر بشود. به طور ساده تر که بیان کنم، در مقام مقایسه، بزرگای زلزله ای با قدرت 7 هزار برابر بیشتر از زلزله ای با بزرگای 5 است.

مدیریت بحران تهران: گسل شمال تهران می تواند زلزله هایی با بزرگای 7.2 درجه در مقیاس امواج درونی زمین و گسل ری تا 6.7 درجه ایجاد کند.

وی ادامه داد: اطراف تهران ما گسل های معروف متعددی داریم. اطراف تهران پر ازگسل است. گسل مشا - فشم، گسلی که بین دشت مشا دماوند و منطقه فشم رودبار قصران واقع شده است، گسل های پارچین، ایوانکی، ملارد و غیره که استان تهران را به یک منطقه لرزه خیز و پر گسل مبدل کرده است. این که ماحس نمی کنیم این لرزه ها را بدین معنی نیست که زلزله ای نیست. ما هر چند روز یک بار و گاهی حتی روزانه در تهران زلزله داریم و عددهای بزرگای آن کم است و لذا مردم حس نمی کنند. گاهی یک ریشتر، یک و نیم ریشتر یا دو ریشتر است.

راه اندازی لرزه نگار درون چاهی به عمق 100 متر در داخل بوستان نهج البلاغه

علی نصیری با بیان این که ما روز چهارشنبه گذشته در جلسه ستاد مدیریت بحران شهر تهران به ریاست وزیر کشور و با حضور شهردار، استاندار و فرماندار تهران و ریاست شورای اسلامی شهر، افتتاحیه یکی از ایستگاه های لرزه نگار درون گمانه ای را داشتیم، گفت: این لرزه نگار درون چاهی به عمق 100 متر در داخل بوستان نهج البلاغه راه اندازی شد. حفر چاه به این عمق کار بسیار سختی است. ما این لرزه نگار را داخل زمین گذاشته ایم تا ریز لرزه های تهران را بتوانیم ثبت کنیم.

وی با اشاره به این که 5 لرزه نگار درون گمانه ای با 50 متر عمق، ما دو سال پیش افتتاح کردیم، و با لرزه نگار پارک نهج البلاغه، با 100 متر عمق، باعث شده است که ما زلزله های بسیار ریز متعددی را در این دوساله ثبت کنیم، گفت: بالای 200 زلزله که قبل ترها به دلیل نصب سطحی لرزه نگارها بر روی زمین، تصور می شد مربوط به ترافیک شهری است و حذف می شد، وقتی در عمق زمین این دستگاه ها گذاشته شد، مسجل شد که اینها زلزله ها هستند و نوفه نیستند. این یافته ها نشان می ‎دهد که تهران از آنچه که قبل تر فکر می کردیم لرزه خیزتر است. ما در شهری زندگی می کنیم که هر روز زلزله می آید اما شدت آن کم است و مردم حس نمی کنند.

انفجار با زلزله فرق دارد

نباید در برابر زلزله بی تفاوت بود

علی نصیری با بیان این که ما نباید نسبت به زلزله یک نگاه بی تفاوت داشته باشیم، تأکید کرد: دو شب پیش، در منطقه فشم، رأس ساعت 12 شب (به طور دقیق تر 50 ثانیه نیمه شب، جمعه) زلزله ای به بزرگی 3.4 ریشتر ثبت شد که در شرق تهران و منطقه رودبار قصران به وضوع احساس شد. زلزله ای خفیف بود و اتفاق خاصی نیفتاد. زیر 4 ریشتر معمولا اثرات سازه ای یا تلفات جانی ندارد و مردم فقط احساس می کنند اما معمولا اثراتی بر سلامت و خسارت مالی به همراه ندارد.

رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، در خصوص این زلزله که شایعاتی توسط دشمنان ایران بیان شده بود که به انفجاری نسبت داده بودند، گفت: دشمنان ما دوست دارند هر چیزی را به چیز دیگر نسبت بدهند. انفجار با زلزله فرق دارد. لرزه نگارها و سنسورهای ما و همچنین سنسورهای موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران این زلزله ها را ثبت می کند. فرق زلزله و انفجار در این است که ثبت انفجار به صورت تک موج است. اما زلزله دو موجی است. زلزله موج اولیه و ثانویه دارد. زلزله که می آید ابتدا یک موج بی خطر اولیه دارد و سپس یک موج آسیب رسان ثانویه. ما که داریم روی سامانه هشدار سریع زلزله کار می کنیم، قبل از ما 9 کشور دنیا روی فاصله زمانی بین همین دو موج کار می کنند. جاهایی که زلزله باشد دو موجی ثبت می شود و در خصوص همین زلزله منطقه فشم نیز دو موجی ثبت شد و مستندات آن را هم داریم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: دستگاه های رسمی مثل موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران که به لحاظ قانونی وظیفه اعلام زلزله را دارد هرگز نمی آیند با خدشه دار کردن اعتبار علمیشان، انفجار را به عنوان زلزله اعلام کنند، علاوه بر این سایت های لرزه نگاری بین المللی هم ثبت می کنند و مردم می تواند به آن سایت ها هم مراجعه کنند و از وقوع زلزله اطمینان حاصل کنند.