ضعف اصلی فیلم را باید در نگارش فیلم نامه و به ویژه شخصیت پردازی آن دید. فیلم نامه ای که برای خلق هیجان بیشتر و ایجاد گره و رسیدن به نقطه اوج داستان از سکانس های غیرواقعی و دور از ذهن سود می برد. این روایت ها آن قدر غیرواقعی و غیراخلاقی هستند که واکنش جامعه پزشکی و پرستاری را هم در پی داشتند. همچنین شخصیت هایی که یا شکل گیری روابطشان برای مخاطب سینما غیرمنطقی و باورپذیر نیست یا اساسا از مقطعی در داستان لزوم حضورشان ضروری نیست و تداوم آن هیچ کمکی به پیش برد داستان نمی کند نیز در فیلمنامه فراوان هستند. چهره هایی که اصرار برای ادامه حضورشان بیشتر به تعارف کارگردان با بازیگر صاحب نام فیلم بازمی گردد.

حمید با بازی پیمان معادی شخصیتی است که قرار بود به عنوان نقش منفی وارد داستان شود، اما او بیشتر شخصیتی خاکستری است تا منفی کلاسیکی که ما می شناسیم. او اگرچه فردی است خبیثت و سودجویی های غیراخلاقی دارد؛ اما در خلال داستان مشخص می شود که به دلیل ضرورت های زندگی ناچار به اعمال آن شده است. رفتارغیراخلاقی که به نوعی خُرد یا کلان همه شخصیت های دیگر داستان را نیز از جمله مهسا ، ناظم مدرسه ، خاله مهری ، رعنا ، مادر و حتی علی یار و ندا به آن تن می دهند و هیچ شخصیتی در فیلم از آن بی بهره نیست. هریک از شخصیت های قصه برای رسیدن به هدف و درخواستشان از یکدیگر طلب پول می کنند. اتفاقی که اگرچه ابتدا خنده بیننده را به همراه دارد؛ اما این سکانس فان تاکید می کند که همین تخم مرغ دزد های کوچک قابلیت آن را دارند روزی شتر دزد های قهاری شوند.

اینکه علی یار قمار می کند و برای انجام تکالیف مادربزرگش از او پول می گیرد همگی مقدمه تلکه گیری های بزرگی است همانند کاری که شخصیت حمید انجام می دهد. حتی آن قدر این بیماری در خانه و جامعه مسری می شود که شخصیت معصوم ندا فرزند کوچک مهسا را هم درگیر می کند. زیرا او هم از برادرش برای انجام تکالیفش پول می گیرد. گرفتن پول برای انجام خلاف های کوچک و دم دستی از کودکی آغاز می شود و این روند در سطح بزرگسالان ادامه پیدا می کند.

کارگردان عملکرد آنها را معلول و زخم خورده جامعه ای بیمار می داند که برای کسب پول، هر کار بی اخلاقانه را انجام می دهد. پس سعید روستایی شخصیت حمید را نمی تواند به عنوان نقش منفی فیلم و موتور محرک خوبی برای پیش برد داستان معرفی کند. جدای از روایت نادرست نویسنده از جامعه ایرانی که به نظر سیاه نمایی برای جلب نظر جشنواره های جهانی می آید؛ این شخصیت پس از پایان مراسم خواستگاری مهسا به طورکلی مسئولیت هدایت قصه و نقشش را در داستان به تمام می رساند. یعنی لزومش در داستان دیگر ضرورتی ندارد. چنانچه ادامه داستان بدون شخصیت حمید هم امکان پذیر است و هیچ خللی در ادامه ایجاد نمی شود.

در صورت خروج شخصیت حمید از قصه پس از خواستگاری، ماجرای مرگ شخصیت علی یار که موتور دوم قصه زن و بچه است به حرکت می افتد و دیگر ضرورتی برای ایجاد قصه مهری و حمید نیست. قصه ای که هیچ کمکی جز فرزندِ مهری به قصه نمی کند. چالش رابطه این دو در قصه بسیار غیرملموس و غیرقابل باور است. زیرا نه تنها اطلاعات درستی پیش از آن در این باره به جز چند نگاه مشکوک و اروتیکِ کودکانه و سخیف از سوی مهری به حمید در مراسم خواستگاری مهسا داده نمی شود. حتی ادامه دار بودن آن نیز هیچ کمکی به داستان نمی کند.

شکایت پدربزرگ علی یار می توانست تحت تاثیرعمه او که توسط مهسا تحقیرشده و کتک خورده هم شکل بگیرد. یا به دنیاآمدن فرزند مهری می توانست با ازدواج او با هر شخصیت دیگری در داستان شکل بگیرد. مقوله مثلث عشقی و خیانت عشقی مهری خواهر مهسا به او در فاصله ای کوتاه بدون ارائه اطلاعات بیشتر برای مخاطب باورپذیر نیست. مخاطب در خلال داستان مرگ علی یار و غم و رنج مهسا در پی کشف این مثلث عشقی نیست و فرصت پیگیری یک ماجرای عمیقِ عاشقانه و خیانت مهری را ندارد. پس به این ترتیب شخصیت حمید از یک جایی به بعد در داستان اضافه است، این شخصیت پردازی ها و چالش های ایجاد شده برای مخاطب قابل قبول نیست.

همان طور که رابطه حمید 50ساله با مهری 25ساله در شرایطی که او خواستگار مهسا ، خواهر مهری بود بسیار مضحک و سطحی است. از سوی دیگر باوجود این حجم از مصائب مهسا دیگر داستان گنجایش یک مثلث عشقی را ندارد. برخی از این چالش های ساختگی در فیلمنامه بسیار بی معنی و توهین آمیز است. به خصوص سکانس بی معنای اتاق ccu ساده لوحانه و خام دستانه است. زیرا وضعیت وخیم قلبی و ریوی پدرشوهر مهسا می توانست نمایشی از مکافات عمل باشد. همین سکانس به تنهایی برای مخاطب این مسئله را تداعی می کند که او دیگر از این اتاق زنده بیرون نخواهد آمد؛ اما اینکه مهسا با وجود پرستار بودن به علت کینه سنگین از بیمار بدحال تصمیم بگیرد تمام دستگاه های کمک تنفسی را از او جدا کند، سکانسی بسیار خام دستانه و توهین به جامعه پرستاری کشور است.

اتفاقی که نه تنها درایران که در هیچ کجای دنیا توسط پرستاری حرفه ای هم صورت نمی گیرد. به همین سبب است که این فیلم و سکانس مورد نظر، اعتراض جامعه پرستاری و پزشکی کشور را در پی داشت. قرار نیست برای خلق اوج، فرود و چالش در داستان به هر حربه کودکانه و ساده لوحانه ای متوسل شد وهمچنین برای نگه داشتن شخصیت مرد قصه به واسطه تعارف و برندینگ بازیگر آن، کارگردان تا پایان فیلم او را در قصه نگه داشته و برایش موقعیت های جدید خلق کند.

فیلم زن و بچه سوگنامه ای بر معصومیت ازدست رفته شخصیت های قصه است. معصومیتی که همه شخصیت های قصه را از کودکان تا جوانان، میان سالان و کهن سالان فیلم را در برمی گیرد. گویا شخصیت های فیلم همانند زالو از همدیگر تغذیه می کنند و این امر را از کودکی می آموزند. البته این امر درباره شخصیت های فیلم زن و بچه صدق می کند؛ زیرا اگر سعید روستایی بخواهد فیلمش را به عنوان برشی از جامعه ایران معرفی و آن را به ایرانیان نسبت دهد کاری بسیار توهین آمیز و نفرت انگیز انجام داده است. این مورد نه تنها سیاه نمایی که تهمت و توهینی ناروا به این جامعه زخم خورده است، که سال ها از فیلمسازان جوان برای بالا رفتن از نردبان موفقیت و دیده شدن در فستیوال های جهانی آن را هر بار سیاه تر و تلخ تر از قبل به جهانیان معرفی می کنند.

نکته دیگر فیلم عدم مسئولیت پذیری شخصیت های قصه است. کودکان فیلم می آموزند تا هرگز مسئولیت اقدامات خود را نپذیرند و گناه خود را بر گردن دیگری بیندازند. این روند نیز از بزرگ ترین شخصیت قصه تا کوچک ترین آن که ندا باشد ادامه پیدا می کند. شخصیت مهسا همه را برای مرگ فرزندش مقصر می داند حتی ندا را که مشق و تمرین های مدرسه علی یار را ناقص نوشته تا باعث اخراج او از کلاس و اردو بشود و در نهایت با روان شدن به خانه پدربزرگ مرگ او رقم بخورد. مهسا ، همچنین ناظم را که او را از مدرسه و اردو اخراج کرده، پدربزرگ که علی یار را کتک زده و مهری که اصرار خواهرزاده اش را به مهسا نگفته است را در مرگ پسرش مقصر می داند و همه را ملامت و تنبیه می کند؛ اما خود را به عنوان مادر علی یار هرگز سرزنش نمی کند.

مخاطب در انتظار می ماند که این نکته و نگاه فیلمساز به نتیجه برسد و شخصیت اصلی قصه در جایی از راه رفته بازگردد و به اشتباه خود پی ببرد؛ اما هیچ کجا او اصلاح نمی شود. این شیوه زندگی همه شخصیت های قصه است. هیچ کدام از یکدیگر به دلیل اشتباهاتشان عذرخواهی نمی کنند. نه مهری و حمید از مهسا ، نه پدربزرگ، نه ناظم مدرسه و نه حتی مهسا از تهمت هایی که به دیگران می زنند. همه شخصیت ها از یکدیگر متوقع هستند، خود را برای کار هایی که کرده اند محق می دانند و برای کارهایشان دلیل می تراشند.

کارگردان در سکانس پایانی نیز نتوانسته مفهوم مسئولیت پذیری را در اذهان جا بیندازد. نتوانسته در جمع بندی فیلمش مقوله پذیرش شرایط موجود، یا مقوله گذشت و یا حتی به تمامی، مقوله انتقام را نمایش دهد. فیلم در نهایت با یک فریب خودخواسته به پایان می رسد. این که آدم های قصه بازهم از پذیرش واقعیت موجود سرباز می زنند و خود را فریب می دهند. اینکه مهسا در ذهنش علی یار فرزند مهری را جایگزین علی یارِ خودش کرده و خود را مادر او خطاب می کند.

سکانس فوق حاکی از این است که هیچ یک از شخصیت های داستان به خصوص مهسا واقعیت موجود را نپذیرفته اند. پس ازآنجایی که هنوز به حقیقت مصیبت، عدم پذیرش مسئولیت و نقش اجتماعی و خانوادگی خود پی نبرده اند بروز اتفاق مشابه علی یار همچنان برایشان محتمل است.

فیلم زن و بچه ساخته جدید سعید روستایی نه تنها در پرونده کاری او اثری آبرومند است. بلکه کارگردان با فیلم برادران لیلا به تدریج یک عقب نشینی آشکار به سمت فیلم های جشنواره پسند را در پیش گرفته است که می کوشند با هرچه سیاه و تلخ تر نشان دادن جامعه ایرانی و روابط آنها، نظر سیاست گذاران و هیئت داوران این جشنواره ها را جلب کنند. جوایزی که ممکن است برای کارگردان افتخاری درخور باشد؛ اما برای جامعه ایرانی زخم خوردی از بی مهر کارگردانان جوان، اما جاه طلب، افتخاری به حساب نمی آید. اینکه کارگردانان صاحب سبک سینمای ایران مانند مرحوم کیارستمی و اصغر فرهادی با ساخت فیلم هایی با موضوعات انسانی، اجتماعی و ارزشمند به کسب جوایز معتبر جهانی نیز نائل می شوند امر پسندیده ای برای جامعه سینمایی و فرهنگی کشور است. اما اینکه کارگردانان جوان کشور بخواهند آن را ساده سازی کنند و با الگوبرداری دست چندم و بدون تامل بر آن دست یابند نتیجه ای جز دلخوری و دل آزاری جامعه هنری و فرهنگی در پی نخواهد داشت. بهتر است کارگردانان جوان بکوشند تا با رسیدن به سبک و شیوه فیلم سازی خود دراندیشه کسب جایگاه جهانی برای آثارشان باشند.