به نقل از تسنیم؛ انرژی در ایران با قیمتی به مراتب پایین تر از ارزش واقعی و قیمت صادراتی عرضه می شود. طبق برآوردهای بین المللی،ایران سالانه ده ها میلیارد دلار یارانه پنهان انرژی پرداخت می کند که بخش بزرگی از آن نصیب پرمصرف ها می شود، نه اقشار کم درآمد. این قیمت گذاری معیوب، سیگنال غلطی به مصرف کنندگان می دهد که انرژی کالایی بی ارزش و فراوان است.

برای جلوگیری از هدررفت انرژی و عدم تغییر شرایط رفاهی مردم، به جای حذف یارانه انرژی و آزادسازی قیمت انرژی یا از آن طرف، تداوم وضعیت فعلی که منجر به هدررفت و مصرف غیربهینه انرژی شده است؛ باید به سمت ایجاد سازوکار جدیدی در زمینه اعطای یارانه انرژی مبتنی بر الگوی بهینه مصرف حرکت کنیم. از این منظر، تخصیص یارانه انرژی به کد ملی مبتنی بر مدل انرژی به نفر و تعرفه گذاری پلکانی دوپله ای با هدف ایجاد عدالت در توزیع یارانه انرژی و مدیریت مصرف در کشورمان در دستور کار قرار دارد.

در این روش، دو پله مصرفی تعریف می شود. کسانی که در پله اول قرار دارند، در داخل الگو از انرژی استفاده می کنند و مشمول یارانه، بخشودگی و تشویق می شوند اما کسانی که توجهی به الگوی مصرف ندارند و مصارف بالایی دارند، در پله دوم مصرف قرار می گیرند. پله دوم مصرفی، مشمول یارانه نمی شود و هزینه بالاتری برای بهای انرژی مصرفی اش پرداخت می کند. در این چارچوب، متناسب با افزایش مصرف، میزان بهای انرژی مصرفی مشترکان نیز افزایش پیدا می کند.

دولت نیز در طرح عملیاتی خود پیشنهاد مطرح کرده است که سهمیه انرژی به هر کدملی اختصاص پیدا کند. در این روش، هر فرد مقدار مشخصی انرژی یارانه ای در ماه دارد که می تواند نحوه مصرف آن را مدیریت کند. اگر مشترکان مصرفی کمتر از این سهمیه داشته باشند، می توانند باقی مانده آن را بفروشند. کسانی که پرمصرف هستند، می توانند از بازار آزاد انرژی مورد نیاز خود را تهیه کنند.

اختصاص سهمیه انرژی به نفر بهترین راهکار برای ایجاد عدالت در توزیع یارانه های انرژی است. در این شیوه، از یک طرف مدیریت مصرف به خود مردم سپرده می شود و از طرف دیگر، افراد می توانند با صرفه جویی مبالغ کمتری بپردازند و با فروش اضافه انرژی خود درآمدی کسب کنند.

نظرات محمد جلالی، نماینده دلیجان و محلات در مجلس را در خصوص مزیت های تعرفه گذاری پلکانی و اختصاص سهمیه انرژی به نفر در ادامه می خوانید.

جلالی با اشاره به این موضوع که مدیریت مصرف انرژی در کشورمان از اهمیت حیاتی برخوردار است، تصریح کرد: انصافاً این که منابع و یارانه ها را به عدالت در میان شهروندان تقسیم کنیم، کار سختی است و به برنامه ریزی های دقیق و سیاست گذاری های درست نیاز دارد.

وی ادامه داد: هر اندازه دولت با کمک مجلس به سمت سیاست گذاری هایی برود که توزیع یارانه ها را در حوزه انرژی عادلانه تر کند، اقدام مثبتی است. در همین راستا، تعرفه گذاری پلکانی دوپله ای پرمصرف و مشترکان داخل الگو گام رو به جلویی به حساب می آید.

وی ادامه داد: اختصاص سهمیه انرژی به نفر راهکار مناسبی برای افزایش عدالت در توزیع یارانه هاست و زمینه را برای مدیریت مصرف توسط خود افراد به وجود می آورد. اجرای این طرح کار آسانی نیست. اگر دولت بتواند زیرساخت های لازم را به وجود بیاورد و به سمت اجرای درست این طرح برود، نتایج خوبی نصیب کشور می شود.

جلالی گفت: در روش اختصاص سهمیه انرژی به نفر، افراد می دانند که میزان مشخصی انرژی یارانه ای در ماه در اختیار دارند و باید به مدیریت مصرف شان بپردازند. همین امر باعث می شود که افراد نسبت به میزان مصرف انرژی شان حساس شوند. ایجاد این حساسیت موضوع مهمی است.

وی ادامه داد: از هر روشی که بتوانیم عدالت در توزیع یارانه های انرژی را به وجود بیاوریم و مشترکان را نسبت به میزان مصرف حساس کنیم، مثبت ارزیابی می شود. یکی از راهکارهای اصلی مدیریت مصرف انرژی و حرکت به سمت بهینه سازی اختیاری مصرف در عین کسب رفاه بیشتر، اختصاص سهمیه انرژی به نفر است که این روش به عدالت نیز نزدیک ‎تر است و به نفع اقشار ضعیف است و با مدیریت مصرف توسط خانواده های ایرانی، سهمیه مازاد را به فروش برسانند و درآمد کسب کنند که موجب کاهش ضریب جینی نیز خواده شد.

جلالی گفت: ما در کشورمان اتباع را داریم که از یارانه انرژی استفاده می کنند. از آنجاییکه آن ها به لحاظ تعداد نفرات اعضای خانواده نسبت به خانواده های ایرانی پرجمعیت تر هستند، از یارانه غیرمستقیم بیشتری بهره می برند. اختصاص سهمیه انرژی به نفر در این زمینه هم می تواند کمک کننده باشد.