به نقل از خبرآنلاین، طی سال های گذشته به دلیل نقص در داده ها، اجرای صحیح دهک بندی با مشکلات جدی مواجه شد؛ اما اجرای دو شاخص شفاف شامل حذف یارانه ایرانیان مقیم خارج از کشور و افرادی که بیش از 5 بار در سال به خارج از کشور سفر کرده اند، می تواند صرفه جویی چند هزار میلیارد تومانی به دنبال داشته باشد.

اقتصادآنلاین نوشت: در آیین نامه ای که سال گذشته برای تعیین سه دهک پردرآمد و حذف یارانه آن ها به تصویب هیئت وزیران رسید، 6 شاخص کلی برای تعیین تکلیف دهک بندی ها مشخص شد. پیش از آن، شاخص ها و سامانه مربوط به تعیین دهک بندی با نقص های جدی همراه بود.

همین مسئله باعث شد حذف یارانه پردرآمدها به نتیجه قابل قبولی نرسد، چراکه هر مرحله از حذف، اعتراضات گسترده ای را در پی داشت و همین موضوع ملاحظات اجرای طرح را افزایش داد.

در نتیجه، تلاش شد تا شاخص هایی شفاف و قابل سنجش برای دهک بندی و حذف سه دهک بالای جامعه تعیین شود. این 6 شاخص شامل:

1. خانوارهای دارای املاک و مستغلات لوکس با ارزش بالای 35 میلیارد تومان

2. خانوارهای دارای یک یا چند خودروی سواری یا وانت دواتاق با مجموع ارزش بیش از 3 میلیارد تومان

3. خانوارهایی با درآمدهای بالاتر از سقف مشخص شده

4. خانوارهایی با میزان خرید بالاتر از حد تعیین شده از طریق حساب های غیرتجاری

5. ایرانیان مقیم خارج کشور بر اساس اعلام وزارت امور خارجه

6. خانوارهایی با بیش از پنج سفر خارجی در سال

ضرورت تسریع در دهک بندی براساس شاخص های 1403

این شاخص ها برای سال 1403 تعیین شده اند و در صورت استفاده مجدد در سال جاری، نیاز است برخی از مقادیر عددی آن ها متناسب با شرایط تورمی روز به روزرسانی شود؛ همان گونه که هرساله ارزش خودروها و خانه های لوکس مشمول مالیات در بودجه سنواتی تغییر می کند.

به ویژه در شاخص هایی مانند قیمت خودرو، املاک، سطح درآمد و میزان خرید در حساب های غیر تجاری، این به روزرسانی ضروری است. با این حال، اگر دهک بندی بر اساس داده های سال 1403 نیز انجام شود، باید فرآیند آن با سرعت بیشتری دنبال شود.

صرفه جویی بیش از 3 هزار میلیارد تومانی تنها با اجرای دو شاخص

در این میان، دو شاخص از شش شاخص اصلی نیازی به ملاحظات گسترده ندارند. همچنان افرادی در فهرست یارانه بگیران وجود دارند که سال هاست از کشور خارج شده اند.

این افراد به دلیل نداشتن تراکنش مالی، در دهک های پایین قرار گرفته اند و حتی یارانه 400 هزار تومانی و کالابرگ دهک های اول تا سوم را دریافت می کنند.

یکی از نمونه ها، مجتبی پورمحسن، خبرنگار رسانه ارتش رژیم صهیونیستی بود که تا اسفند 1403 یارانه و کالابرگ دریافت می کرد، درحالی که سال ها قبل از کشور خارج شده بود.

بر اساس آیین نامه، اطلاعات این افراد باید از طریق وزارت امور خارجه در اختیار سامانه رفاه ایرانیان قرار گیرد تا مبنایی برای حذف یارانه افراد غیرمستحق باشد.

همچنین، حذف یارانه افرادی که بیش از پنج بار در سال به خارج از کشور سفر کرده اند نیز قابل پیگیری است. اطلاعات این افراد از طریق پلیس و وزارت امور خارجه قابل دریافت خواهد بود.

صرفاً با استفاده از این دو شاخص، امکان صرفه جویی بیش از 3 هزار میلیارد تومان در منابع یارانه ای وجود دارد. این صرفه جویی می تواند به عنوان منبعی برای افزایش حمایت از اقشار کم درآمد، بدون نیاز به استفاده از منابع صندوق توسعه ملی یا بودجه عمومی کشور به کار گرفته شود.

لزوم همکاری کامل دستگاه ها برای اجرای صحیح دهک بندی

با وجود همه این شرایط، همچنان افراد غیرمشمول در فهرست یارانه بگیران وجود دارند که منابع به آن ها اختصاص می یابد؛ منابعی که می توانند در خدمت حمایت از اقشار ضعیف جامعه قرار گیرند.

از همین رو، انتظار می رود دستگاه ها به ویژه وزارت امور خارجه همکاری لازم را با وزارت کار برای شناسایی فهرست ایرانیان مقیم خارج داشته باشند تا از هدر رفت منابع محدود یارانه ای جلوگیری شود؛ منابعی که می توانند نقشی کلیدی در تقویت حمایت های معیشتی ایفا کنند.