به نقل از ایسنا، در گام تازه ای از توسعه فناوری فضایی ایران، ماهواره ناهید-2 نه تنها به عنوان یک گام ملی در مسیر بومی سازی فناوری های پیشرفته مخابراتی معرفی می شود، بلکه نمایانگر بلوغ فنی و مهندسی ایران در طراحی، ساخت و عملیاتی سازی ماهواره های نسل جدید نیز هست. دکتر حسن سالاریه، رییس سازمان فضایی ایران در گفت وگویی با ایسنا ضمن تشریح ابعاد فنی و ماموریت های عملیاتی این ماهواره، از نقش مهم پژوهشگاه فضایی و شرکت های دانش بنیان در شکل گیری این دستاورد خبر می دهد. ماهواره ای که به واسطه بهره گیری از باند ارتباطی Ku و سایر سامانه های پیشرفته فضایی، گامی مؤثر در تحقق چشم انداز ارتباطات ماهواره ای، پرتاب های مستقل و توسعه پایدار صنعت فضایی کشور محسوب می شود.

تحقق توسعه فناوری های مخابراتی با پرتاب ناهید 2

دکتر حسن سالاریه، رییس سازمان فضایی ایران در گفت وگو با ایسنا با تشریح اهداف و کاربردهای ماهواره ناهید-2 که به مدار زمین پرتاب شده است، اظهار کرد: این ماهواره یک ماهواره مخابراتی است که در باند فرکانسی "Ku" طراحی شده و تمامی مراحل طراحی، ساخت، تست و تجمیع آن با همکاری پژوهشگاه فضایی ایران و تعدادی از شرکت های دانش بنیان داخلی انجام شده است.

وی با بیان اینکه فرآیند توسعه زیر سامانه های فضایی این ماهواره در پژوهشگاه فضایی ایران انجام شده است، اظهار کرد: بخش قابل توجهی از توسعه زیرسامانه های اصلی این ماهواره در پژوهشگاه فضایی ایران صورت گرفته و برخی قطعات و سیستم ها نیز از طریق همکاری با بخش خصوصی تأمین شده است.

سالاریه با اشاره به کاربردهای باند فرکانسی Ku توضیح داد: این باند به دلیل پهنای باند وسیع و ویژگی های فرکانسی خود، شرایط ایده آلی را برای کاربردهای متنوع مخابراتی فراهم می کند. از جمله این کاربردها می توان به انتقال داده های حجیم، ارتباطات تلفنی ماهواره ای و پخش رادیویی و تلویزیونی (برودکست) اشاره کرد.

رییس سازمان فضایی ایران ادامه داد: ماهواره ناهید-2 با هدف توسعه این فناوری های ارتباطی در باند Ku طراحی و ساخته شده و علاوه بر آن، ارزیابی سایر فناوری های فضایی نظیر کنترل وضعیت سه محوره، برقراری ارتباط تله متری و تله کامند در باندهای فرکانسی S وU و V، سیستم های کنترل و توزیع توان الکتریکی، سامانه های کنترل دما و همچنین شبیه ساز موقعیت یاب و سایر زیرسامانه های پیشرفته نیز در این پروژه مورد تست و ارزیابی قرار دارد.

وی خاطرنشان کرد: برنامه فضایی کشور در حوزه مخابرات، توسعه نسل های بعدی این نوع ماهواره ها را نیز در دستور کار دارد، بر این اساس در حال حاضر، پروژه طراحی ماهواره ناهید-3 در جریان است و نمونه دوم ناهید-2 نیز پس از انجام تست های تکمیلی روی نمونه اول، برای پرتاب آماده خواهد شد.

وی تأکید کرد: برنامه فضایی ایران در حوزه ماهواره های مخابراتی تا رسیدن به طراحی و بهره برداری از ماهواره ای مخابراتی در مدار ژئو (زمین ثابت) و همچنین توسعه منظومه های ماهواره ای مخابراتی به صورت منظومه ای در مدارهای ارتفاع پایین (LEO) ادامه خواهد داشت.

دلیل انتخاب ماهواره بر سایوز و پایگاه روسی برای پرتاب ناهید-2

رییس سازمان فضایی ایران در پاسخ به این پرسش که چرا برای پرتاب ماهواره ناهید-2 از ماهواره بر سایوز و پایگاه فضایی روسیه استفاده شده است، اظهار کرد: ما در کشور از ظرفیت های بسیار خوبی در حوزه پرتاب ماهواره برخوردار هستیم و از آن ها بهره می بریم. به عنوان نمونه، ماهواره برهای سیمرغ و قائم100 به تثبیت فناوری رسیده اند و توانایی قرار دادن ماهواره هایی تا وزن حدود 300 کیلوگرم در مدار را دارند.

وی گفت: با وجود این توانمندی ها، در کنار پرتابگرهای داخلی، از پرتابگرهای خارجی نیز به دلایل مختلفی استفاده می کنیم. یکی از مهم ترین دلایل، نوع مداری است که برای عملیات ماهواره در نظر گرفته می شود. مداری که برای ماهواره ناهید-2 درنظر شده بود، با استفاده از ماهواره بر سایوز و از طریق پایگاه انتخاب شده در روسیه قابل دسترسی بود.

سالاریه افزود: این موضوع در سطح بین المللی کاملاً رایج است. بسیاری از کشورهایی که خود توان پرتاب دارند، از ظرفیت پرتاب دیگر کشورها نیز بهره می گیرند. این یک رویه مرسوم و متداول در دنیاست.

به گفته وی، قرار است نمونه دوم ماهواره ناهید-2 با ماهواره بر سیمرغ پرتاب شود و در مدار تزریق شود.

سالاریه ادامه داد: با توسعه پایگاه فضایی چابهار، دسترسی به مدارهای متنوع به راحتی از داخل کشور تسهیل خواهد شد و در آینده می توانیم از ظرفیت های این پایگاه در پرتاب های بیشتری چه به صورت داخلی و چه خارجی استفاده کنیم.

وی خاطرنشان کرد: روابط ما با کشور روسیه در حوزه پرتاب، ماهواره و فناوری فضایی نیز زمینه ساز این همکاری شد. با توجه به تعاملات فنی و توافق های صورت گرفته، تصمیم گرفتیم از ظرفیت پرتابگر خارجی برای این مأموریت بهره مند شویم.

رییس سازمان فضایی ایران با اشاره به ماهواره های ساخته شده که در نوبت پرتاب قرار دارند، تأکید کرد: ما ماهواره های متعددی داریم که در صف پرتاب قرار دارند و لازم است به سرعت فناوری های مرتبط با ماهواره در کشور توسعه یابد، به همین دلیل نیاز است که پرتاب های بیشتری در طول سال داشته باشیم. این امر باعث می شود نه تنها از ظرفیت های پرتاب های داخلی بلکه از ظرفیت پرتاب های خارجی بهره مند شویم، ضمن آنکه قادر خواهیم بود تعدد پرتاب در طول سال داشته باشیم.

اکثر مراحل طراحی و ساخت ماهواره ناهید 2 در داخل کشور انجام شده است

سالاریه با تأکید بر بومی سازی در حوزه فضایی کشور، گفت: بخش قابل توجهی از طراحی و ساخت عملیات ماهواره توسط متخصصان ایرانی انجام شده است.

وی افزود: ماهواره ناهید 2 یک ماهواره بومی است که طراحی، ساخت و اجرای عملیات آن توسط صنعت فضایی کشور و با محوریت پژوهشگاه فضایی و همکاری برخی شرکت های دانش بنیان داخلی انجام شده است.

سالاریه با اشاره به مراحل مختلف توسعه این ماهواره ادامه داد: کل فرایند طراحی، ساخت سامانه، تجمیع و تست این ماهواره به طور کامل در داخل کشور صورت گرفته و بسیاری از سیستم های آن نیز توسط پژوهشگاه فضایی و برخی شرکت های دانش بنیان داخلی تأمین شده اند.

وی گفت: در حوزه فناوری های سطح فضایی، ما تا حد بسیار زیادی از توانمندی های صنعت بومی کشور استفاده می کنیم. البته ممکن است برخی المان ها و اجزا، به دلیل صرفه اقتصادی، در داخل کشور تولید نشوند که این امر در سطح بین المللی نیز امری طبیعی است.

وی افزود: با این حال، کلیه فرایندهای طراحی و ساخت عملاً در داخل کشور انجام می شود و این موضوع از نقاط مثبت و قوت توسعه صنعت فضایی بومی ما محسوب می شود.

سالاریه ادامه داد: توانمندی ساخت ماهواره ها با اتکا به ظرفیت های داخلی، از جمله افتخارات کشورمان است و در حوزه پرتاب نیز بخش قابل توجهی از عملیات پرتاب ماهواره ها با استفاده از پرتابگرهای کاملاً بومی انجام می شود.

وی گفت: در صنعت پرتاب نیز توسعه مطلوبی حاصل شده و این روند ان شاءالله در آینده با شتاب بیشتری ادامه خواهد یافت.

توسعه ارتباطات فضایی

رییس سازمان فضایی ایران با اشاره به همکاری ایران با کشور روسیه در حوزه صنعت فضا اظهار کرد: همکاری ما با کشور روسیه در این صنعت در طی چند سال گذشته برقرار بوده، به ویژه از ظرفیت پرتاب این کشور هم استفاده کرده ایم و این امر سرعت ما را در صنعت فضایی افزایش می دهد.

وی ادامه داد: ما پرتابگرهای متعددی را در کشور توسعه داده ایم و در این زمینه علاوه بر ظرفیت داخلی از ظرفیت های خارجی نیز استفاده می کنیم تا تعداد پرتاب ها را افزایش دهیم.

سالاریه ادامه داد: بخش قابل توجهی از طراحی، ساخت و اجرای عملیات ماهواره ناهید 2 و بسیاری از ماهواره هایی که در مدار قرار دادیم، توسط متخصصان ایرانی انجام می شود و این امر نیز پیشرفت ما را در صنعت ماهواره تسریع خواهد کرد؛ چرا که هر یک ماهواره ای که در مدار قرار می گیرد، تست های متعددی بر روی آن انجام می شود که برای ما آورده های فنی زیادی را به همراه دارد.

رییس سازمان فضایی ایران خاطر نشان کرد: هر چه تعداد پرتاب های ما افزایش یابد، سرعت رشد ما در صنعت فضایی ارتقاء خواهد یافت.

وی اضافه کرد: در حوزه های دیگر صنعت فضایی نیز تلاش می کنیم با کشورهایی که علاقه مند به همکاری با ما هستند، ارتباط برقرار کنیم و همکاری های لازم توسعه یابد. این رویکرد برای کشور و به ویژه برای صنعت فضایی کشور بسیار ارزشمند خواهد بود.

پرتاب مستقل ماهواره ناهید 2 با پرتابگر داخلی در دستور کار قرار دارد

رییس سازمان فضایی ایران درباره برنامه کشور برای انجام مستقل پرتاب ماهواره ناهید 2 و ماهواره های مشابه، گفت: برنامه ما در حوزه صنعت فضایی، به ویژه در بخش پرتابگرهای فضایی، کاملاً هدفمند و مشخص است. ما توسعه پرتابگرهای کلاس سیمرغ را در دستور کار داشتیم و اکنون به سمت پرتابگرهای سنگین تر از سیمرغ، مانند کلاس های سریر و سروش حرکت کرده ایم که در سال های گذشته آغاز شده و برای انجام پرتاب های سنگین تر طراحی شده اند.

وی افزود: پرتابگر سیمرغ قادر است ماهواره هایی تا حدود 300 کیلوگرم را در مدارهایی با ارتفاع پایین تر قرار دهد.

به گفته این محقق حوزه فضایی، پرتابگر قائم-100 قادر به قرار دادن ماهواره هایی تا جرم حدود 100 کیلوگرم در مدار است.

سالاریه ادامه داد: یک بخش از برنامه توسعه، مربوط به پرتابگرهاست و بخش دیگر توسعه پایگاه های پرتاب است. در این زمینه، پایگاه پرتاب چابهار را در حال توسعه داریم که این پایگاه، امکان دسترسی به مدارهای مختلف را برای کشور فراهم می کند.

سالاریه گفت: در حال حاضر نیز ظرفیت داخلی لازم را برای پرتاب ماهواره هایی مانند ناهید 2 در اختیار داریم و همان طور که قبلاً هم گفته ام، بیشتر به دلیل دستیابی به مدار مدنظرمان، از پرتاب خارجی استفاده کردیم.

وی افزود: نمونه دوم همین ماهواره هم اکنون ساخته شده و آماده پرتاب است و ان شاءالله پس از دریافت نتایج پرتاب نخست و اعمال اصلاحات مدنظر، ماهواره دوم ناهید 2 با استفاده از پرتابگر داخلی سیمرغ پرتاب خواهد شد.