آخرین خبرها
  فال روزانه تاروت شنبه 11 مرداد
  فال ابجد امروز شنبه 11 مرداد
  گفت‌وگوی تلفنی وزیر خارجه امارات و عراقچی
  آخرین خبر از نقل و انتقالات استقلال از زبان آقای مدیرعامل
  قیمت برنج کاهش یافت
 
- اندازه متن: + -  کد خبر: 14914صفحه نخست » اخبار مهمجمعه، 10 مرداد 1404 - 11:17

پرچم ایران در طول تاریخ + تصاویر


می‌دانستید سبز و سفید و قرمز از چه زمانی به پرچم ایران راه یافتند؟ شیر و خورشید نماد چیست؟ درفش کاویانی چیست؟ امروز به بهانه روز جمهوری اسلامی ایران به تاریخ پرچم‌های کشورمان پرداختیم.

به نقل از مهر؛ با دیدن هر مسابقه و رقابت منطقه ای یا جهانی، چه تیم ملی مان بازی داشته باشد چه تیم های باشگاهی که پرچم تیم ملی را بر لباس خود نقش می کنند، دل مان در تمام لحظات برای آن پرچم خوش رنگ و سه رنگ غنج می رود و دوست داریم بالا ببینیمش. برای بالا ماندن این پرچم خوش رنگ، جان های بسیاری فدا کرده ایم و مرارت های بسیاری کشیده ایم. نه؟

اولین پرچم ایران چگونه بوده است؟!

امروز می خواهیم بدانیم پرچم ایران در طول تاریخ چگونه بوده است و از چه زمانی پرچم ما به سه رنگ سبز و سفید و قرمز تبدیل شده است؟ باید بگوییم این پرچم راه بسیاری آمده است از زمانی که یا بالکل سفید بود، یا بالکل سیاه بود، یا ترکیبی از رنگ های زرد و قرمز و آبی و غیره. اولین اشاره به پرچم ایران در متون تاریخی به اوستا برمی گردد. البته در اوستا از این پرچم با عنوان درفشا یاد شده است. درفشا نماد گاو بالدار بود. اولین تغییر در پرچم ایران، در زمان هخامنشیان اتفاق افتاد؛ درفش شهباز ، نام پرچم هخامنشیان، از نقش پرنده شاهباز استفاده می کردند که پرنده ای شکاری بود و در دامنه های زاگرس زندگی می کرده است. با توجه به حضور نشانه هایی نظیر حوروس روی درفش شاهباز، حدس زده می شود که این پرچم بعد از فتح مصر و در دوران کمبوجیه دوم یا داریوش طراحی شده باشد.

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

پای خورشید چه زمانی به پرچم ایران باز شد؟

بعد از هخامنشیان، این سلوکیان بودند که با حکمرانی بر ایران، برای اولین بار از خورشید در پرچم ایران استفاده کردند. بعد از سلوکیان نیز اشکانیان با کمی تغییر در طراحی، از همان نماد خورشید بهره بردند. البته اشکانی ها در جنگ ها پرچمی با نماد اژدها در دست داشتند و احتمال فکر می کردند اژدها برای میدان جنگ مناسب تر از خورشید است!

درفش کاویانی؛ شاید معروف ترین پرچم ایران

اما اولین پرچمی که در طراحی و شکل گیری آن یک خلاقیت بزرگ رخ داده بود، و اکثر ما آن را به درفش کاویانی می شناسیم، در دوران ساسانی ها شکل گرفت. جریان این پرچم هم از این قرار بود که کاوه آهنگر هنگام قیام در مقابل ضحاک، پارچه چرمی که هنگام آهنگری و کار بر کمر می بسته را باز می کند و بر سر چوبی می زند و اینگونه مردم را مقابل ضحاک متحد و رهبری می کند. همین چرم ساده تبدیل به پرچم ایران می شود و هر پادشاهی که بر مسند می نشیند، در و گوهری بر آن می افزاید و پرچم ایران را رنگین تر می کند.

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

بعد از ساسانی ها، طرح پرچم ایران به کلی دگرگون شد. امویان، خلافت بنی امیه، که بر ایران نیز حکمرانی می کرد، پرچمی کاملاً سفید را به عنوان پرچم خود انتخاب کردند. این پرچم بعد از افتادن حکومت اسلامی به دست عباسیان، به رنگ سیاه تغییر پیدا کرد. ناگفته مشخص است که در این دوره ها و تا زمان غزنویان، ایران به عنوان یک دولت محلی مستقل پرچمی نداشت. در دوره غزنویان، آنطور که تاریخ نویسان گفته اند، ایران صاحب پرچمی شطرنجی طور با رنگ قرمز بوده است.

از غزنوی تا صفوی، حال پرچم ایران خوب نیست

پس از غزنویان، سلجوقیان بودند که بر ایران حکومت کردند. برای پرچم سلجوقیان رنگ ها و شکل های مختلف بیان شده است، اما ظاهراً آنها به پرچم دوران عباسی یعنی رنگ سیاه برگشته اند؛ منتها این بار سیاه ساده نه، بلکه با افزودن طرح و نقش هایی مثل ماه، شیر، هما و اژدها.

در دوران خوارزمشاهیان نیز احتمالاً پرچم کشور مشکی یا زرد بوده است. در این دوران کشور آنقدر درگیر آشفتگی بوده که کسی برای تغییر پرچم وقت نداشته است!

با حمله مغولان به ایران، پرچم ایران دوباره دستخوش تغییرات شد. مغولان، ایلخانان و تیموریان هرکدام تغییراتی در ساختار پرچم ایران به وجود آوردند و هریک از آنها پرچم مخصوص خود را طراحی کرد. پس، تا زمان صفویان ایرانیان پرچم واحدی نداشتند.

ترکیب شیر و خورشید به میدان می آیند!

نماد شیر و خورشید، احتمالاً در دوره تیموریان به پرچم ایران اضافه شده است. در کتاب شمس الدین کاشانی طرحی کشیده شده که سربازان مغول را در حال حمله به نیشابور نشان می دهد و در این طرح در دست سربازان مغول پرچمی با نماد شیر و خورشید است. همین جا مشخص می شود که نشان شیر و خورشید از دوره تیموریان به پرچم اضافه شده است. اما شیر و خورشید در پرچم ایران چه معنایی داشتند؟ آنطور که می گویند انتخاب نماد خورشید به ستاره بینی و نقش خورشید در صورت فلکی اسد در منطقه البروج برمی گردد. اینگونه است که شیر و خورشید کنار هم می نشینند!

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

دوره صفوی، شیر و خورشید یا دایره؟!

به جز شاه اسماعیل اول و شاه تهماسب صفوی، تمام پادشاهان صفوی شیر و خورشید را در پرچم شان استفاده کردند. شاه اسماعیل از پرچم ساده ای به رنگ سبز استفاده می کرد، به نحوی که یک دایره زرد در بالای پرچم قرار داشت. شاه تهماسب خلاقیت بیشتری داشت و به جای یک دایره زرد ساده، از نشان ماه تولدش یعنی قوچ یا گوسفند استفاده کرد. با این تفاوت که خورشید را جایگزین دایره زردرنگ کرد و قوچ را جلوی خورشید گذاشت. یک پای قوچ به علامت حرکت و زندگی و مقاومت از زمین بلند شده و حس و حال زندگی به بیننده می بخشد.

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

پرچم شاه اسماعیل صفوی، دایره زردرنگ در پس زمینه سبز

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

پرچم شاه تهماسب صفوی، با قوچ و خورشید

معنای شیر و خورشید پرچم ایران در دوره صفوی

اینجا بد نیست اشاره کنیم که شاهان صفوی به علت ارادتی که به اسلام و تشیع داشتند، و به تبع آن دوست دار اهل بیت (ع) بودند، به شیر و خورشید پرچم ایران علاقه و عاطفه مذهبی و شخصی هم داشتند. در این دوره شیر نماد امام علی (ع) اسدالله غالب شناخته می شد و خورشید نمادی از عظمت خداوند و شکوه دین و روشنایی معنویت و مذهب. گذشته از اینکه شیر و خورشید خود می توانند نماد مذهب و حکومت هم باشند؛ خورشید نماد مذهب و حکومت نماد شیری که از آن مذهب پاسداری می کند.

عجیب ترین پرچم های ایران که تا به حال ندیدید!

بعد از صفویه ایران شاهد عجیب ترین پرچم ها شد. افشاریه که بعد از صفویه آمد، از 3 پرچم رسمی استفاده کرد که همه آنها حالت مثلثی داشتند. اولین پرچم، پرچمی زردرنگ بود که دور آن را خطی به رنگ قرمز پوشانده بود و نشان شیر و خورشید وسط آن نقش بسته بود. این پرچم 12 سال پرچم رسمی ایران بود.

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

پرچم اول افشاریان که 12 سال پرچم ایران بود

پرچم های بعدی در دوره افشاریه به ترتیب متشکل از رنگ های قرمز، سفید و آبی بودند که در پرچم سوم رنگ زرد هم به آنها اضافه می شد. این رنگ ها به شکل عجیبی از ضلع پایین مثلث به سمت دیگر امتداد می یافتند. یکی دیگر از عجایب این پرچم ها این است که از هیچ نقش و نشانی روی آنها استفاده نشد و سادگی بی نهایت زیادی داشتند. همچنین اگر امروز از این رنگ ها استفاده می کردیم، پرچم مان هیچ تفاوتی با پرچم روسیه نداشت!

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

پرچم چهاررنگ افشاریان

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

پرچم سه رنگ افشاریان

برگشت شیر و خورشید به پرچم، در دوره قاجار

شیر و خورشید در دوره قاجار و پهلوی دوباره به پرچم ایران برگشتند. با این تفاوت که در دوره قاجار شمشیری در دست شیر دیده می شود که گویا ذوالفقار شمشیر حضرت علی (ع) است. همچنین طراحی شیر و خورشید نیز کمی به روزتر شده و حالت زنانه تری به خود گرفته است.

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

اضافه شدن عنصر شمشیر به نماد شیر و خورشید در دوره قاجار

پس کو رنگ سبز و سفید و قرمز؟!

رنگ های سبز و سفید و قرمز برای اولین بار در دوره ناصرالدین شاه و در زمان نخست وزیری امیر کبیر در پرچم ایران به کار گرفته شد. ابتدا نواری از رنگ سبز در بالا و رنگ قرمز در پایین پرچم کشیده شده بود و رنگ غالب و زمینه پرچم، سفید بود، اما بعدتر این سه رنگ به سه نوار مساوی تبدیل شدند و در کنار هم قرار گرفتند. در میانه پرچم نیز همان شیر و خورشید معروف را دوباره می بینیم که این بار خورشید سرش را کمی بالاتر آورده و گویا به چشم های بیننده نگاه می کند. درباره معنای سه رنگ پرچم کشورمان هم نیاز به توضیح ندارد که رنگ سبز نشانه اسلام، رنگ سرخ نشان از خون شهیدان و رنگ سفید نمادی از صلح و دوستی و روشنایی است.

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

پرچم ایران در دوره قاجار با سه رنگ معروف

در دوره پهلوی ساختار اصلی پرچم، یعنی همان سه رنگ سبز و سفید و قرمز با حضور شیر و خورشید حفظ شد، اما با چند تفاوت. اولاً اینکه نشان شیر و خورشید کوچک تر شدند و به نوار سبز رفتند، دوم اینکه شیر چهره مردانه تری به خود گرفت و واقع گرایانه تر شد، و سوم اینکه چهره زنانه خورشید نیز حذف شد و خورشید بدون صورت طراحی شد.

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

پرچم ایران در دوره پهلوی با سه رنگ معروف

با وقوع انقلاب اسلامی و بعد از دوره پهلوی، تغییراتی در پرچم شکل گرفت. رنگ های سبز و سفید و قرمز حفظ شدند، اما با توجه به شعارها و خواسته های اسلامی مردم مان، نشان لا اله الا الله که همچون الله طراحی شده، جایگزین شیر و خورشید شد. همچنین به نشانه روز 22 بهمن، 22 الله اکبر در حاشیه رنگ سفید پرچم نقش بست.

پرچم ایران در طول تاریخ/ از درفش کاویانی تا سبز و سفید و سرخ

پرچم حال حاضر جمهوری اسلامی ایران

بد نیست بدانید طراح پرچم فعلی کشورمان دکتر حمید ندیمی، معمار، گرافیست و دانشیار دانشکده معماری دانشگاه شهید بهشتی است.

   
  

نظر شما:
نام:
پست الکترونیکی:
آدرس وب:
عنوان:
نظر
  قبل از ارسال نظر آنرا ویرایش کرده و قواعد نگارش را در آن رعایت کنید.
لطفاً در مطالب خود اخلاق اسلامی و قوانین کشور را مد نظر داشته باشید.
نمایش نظرات کاربران در خبرها به معنای تایید آنها توسط سایت نیست.

  کد امنیتی:
 
فال ابجد امروز شنبه 11 مرداد
  فال ابجد امروز شنبه 11 مرداد
فال حروف ابجد یکی از فال‌های پرطرفدار و بسیار قدیمی است که افراد بسیاری به پیشگویی‌ها و طالع‌های این فال اعتقاد دارند.
آخرین خبر از نقل و انتقالات استقلال از زبان آقای مدیرعامل
  آخرین خبر از نقل و انتقالات استقلال از زبان آقای مدیرعامل
تلاش ما این بوده که بر اساس لیست مورد توافق سیدورف و ساپینتو بازیکنان را جذب کنیم به همین دلیل و نیز شرایط خاص کشور،
بازنشستگان تأمین اجتماعی چشم‌انتظار معوقات 4 میلیونی | وعده‌ها عملی می‌شود؟
  بازنشستگان تأمین اجتماعی چشم‌انتظار معوقات 4 میلیونی | وعده‌ها عملی می‌شود؟
وزیر کار اعلام کرد که معوقات حقوق فروردین 1404 بازنشستگان تأمین اجتماعی تا پایان مرداد پرداخت می‌شود. جزییات بدهی بیمه تکمیلی، وام ضروری و سرنوشت بانک رفاه را بخوانید.
فروش اقساطی شاهین مدل 1404 | خرید شاهین با 400 میلیون + جدول قیمت مرداد
  فروش اقساطی شاهین مدل 1404 | خرید شاهین با 400 میلیون + جدول قیمت مرداد
شرایط جدید فروش اقساطی شاهین مرداد 1404 اعلام شد. خرید شاهین G و شاهین پلاس با پیش پرداخت حدود 400 میلیون تومان و اقساط بلندمدت ممکن شد. جدول قیمت و آپشن‌ها را ببینید.
واکنش سعید مهری به پیشنهاد استقلال
  واکنش سعید مهری به پیشنهاد استقلال
سعید مهری شایعات پیوستن به استقلال را تکذیب کرد.
جعفرزاده از صدور حکم لاریجانی برای دبیری شورای‌عالی امنیت خبر داد
  جعفرزاده از صدور حکم لاریجانی برای دبیری شورای‌عالی امنیت خبر داد
غلامعلی جعفرزاده در گفت و گویی با اقتصادنیوز بازگشت لاریجانی را به مسند دبیری شورایعالی امنیت ملی تایید و بیان کرد: «چیزی که من شنیده‌ام صحت دارد و امیدوارم در آن تسریع شود.
بیانیه جدید سفارت جمهوری اسلامی ایران در دانمارک
  بیانیه جدید سفارت جمهوری اسلامی ایران در دانمارک
سفارت جمهوری اسلامی ایران در دانمارک با صدور بیانیه‌ای رسمی، اتهامات مطرح‌شده از سوی برخی کشورهای غربی علیه کشورمان را قویاً رد و تأکید کرد که این ادعاها بی‌اساس،
تصویر دیده نشده شهید سید فؤاد شکر با رهبر انقلاب
  تصویر دیده نشده شهید سید فؤاد شکر با رهبر انقلاب
تصویر دیده نشده از شهید سید فؤاد شکر، رهبر بزرگ جهادی حزب‌الله لبنان در دیدار با رهبر انقلاب را ببینید. این تصویر به مناسبت اولین سالگرد شهادت رهبر بزرگ جهادی حزب الله لبنان شهید سید فؤاد علی شکر (سید محسن) منتشر شده است.
دام جدید آمریکا برای ترکیه و جمهوری آذربایجان
  دام جدید آمریکا برای ترکیه و جمهوری آذربایجان
اغلب تحلیلگران ترکیه، آشکارا با پیوستن کشورشان به توافق ابراهیم مخالفند. اما اندیشکده‌های حامی صهیونیسم، جمهوری آذربایجان و ترکیه را تشویق می‌کنند تا هر چه زودتر این متن را امضا کنند.
شام امشب با من: برگر مرغ؛ راه حلی سریع و خوشمزه برای فست‌فود دوستان!
  شام امشب با من: برگر مرغ؛ راه حلی سریع و خوشمزه برای فست‌فود دوستان!
برگر مرغ، این غذای ساده و لذیذ، گزینه‌ای عالی برای روزهایی است که هوس فست‌فود می‌کنید اما به دنبال چیزی متفاوت و در عین حال آسان برای تهیه هستید.
یخچال باستانی مهدی‌آباد؛ شاهکار مهندسی سنتی در دل زرندیه + عکس
  یخچال باستانی مهدی‌آباد؛ شاهکار مهندسی سنتی در دل زرندیه + عکس
در معماری قدیم ایران، سازه‌هایی با عنوان «یخدان» یا «یخچال» طراحی می‌شدند که با بهره‌گیری از اصول علمی و زیست‌محیطی، امکان تولید یخ در زمستان و نگهداری آن تا فصل گرما را فراهم می‌کردند.
هدف قرار گرفتن مناره باستانی غزه توسط پهپاد+ فیلم
  هدف قرار گرفتن مناره باستانی غزه توسط پهپاد+ فیلم
صهیونیستها با پهپاد، مناره مسجد ابوسلیم در دیر البلح در مرکز غزه را مورد هدف قرار دادند.
  پربیننده ترین اخبار       
  عضو هیئت مدیره استقلال خرید بعدی استقلال را لو داد
  استوری معنادار نیکبخت جنجالی شد
  صعود تیم ملی والیبال نوجوانان جهان زیر 19 سال ایران به نیمه‌نهایی مسابقات جهانی
  واکنش داریوش به حرف های شهرام شبپره با علی ضیا + فیلم
  رسانه خارجی: بمب نقل‌وانتقالاتی استقلال منفجر شد
  آخرین خبر از نقل و انتقالات استقلال از زبان آقای مدیرعامل
  استقلال و اخبار عجیبی که تمام نمیشود!
  جزییات تکان دهنده‌ درباره کودکی که قالیباف تصویرش را در ژنو سر دست گرفت
  اعلام اسامی فوتی ها و مصدومان ایرانی در حادثه ای در عراق
  استوری های مشکوک و ادامه دار منوچهر هادی خبرساز شد
  نیش این مار غول پیکر می تواند در لحظه فیل را نابود کند + فیلم
  سیاه و سفید به سبک صدف اسپهبدی
  بازنشستگان تأمین اجتماعی چشم‌انتظار معوقات 4 میلیونی | وعده‌ها عملی می‌شود؟
  استوری معنادار اوریه تکلیفش در پرسپولیس را روشن کرد
  عکسی از پژمان بازغی در جزیره کیش
  خرید جدید پرسپولیس در صفحه رسمی AFC عکس
  خبر جدید از واریزی برای این دسته از بازنشستگان
  آمار جدید وزارت نیرو از آب سدهای سراسر کشور
  گزارش سفیر پاکستان از سفر پزشکیان به اسلام‌آباد
  زلزله گلستان را لرزاند + جزییات
© شبکه خبری رونگار 1404

All rights reserved