در حالی که روند اجرای پروژه‌های نهضت ملی  مسکن در حال اجرا است، اما همچنان شاهد آن هستیم که برخی از پروژه‌ها در شهر‌های مختلف با کمبود منابع مالی مواجه هستند که همین امر خود باعث شده که سازندگان تکمیل و اجرای پروژه‌ها را منوط به پرداخت تسهیلات کنند، اما از سوی دیگر شاهد آن هستیم که بانک‌ها هم در پرداخت تسهیلات ساخت همکاری لازم را انجام نمی‌دهند و تنها یک بانک اقدام به پرداخت تسهیلات می‌کند که البته این میزان تسهیلات هم کافی نیست و باعث شده که روند اجرای پروژه‌ها با کندی  انجام شود.

پرداخت تسهیلات ساخت به 374 هزار و 710 واحد مسکونی 

طبق آخرین آمار‌های اعلام شده از سوی بانک مسکن به عنوان تنها بانک فعال در حوزه ساخت میزان تسهیلات رشد بسیار خوبی داشته است به طوری که تسهیلات برای ساخت 374 هزار و 710 واحد مسکونی در قالب 56 هزار و 233 پروژه و متناسب با پیشرفت فیزیکی طرح‌ها پرداخت شده است.

در حال حاضر، تمرکز بانک مسکن بر تسریع تکمیل پروژه‌هایی است که بیش از 80 درصد پیشرفت فیزیکی دارند تا ضمن تحویل سریع‌تر به متقاضیان، منابع نیز از طریق فروش اقساطی به چرخه ساخت بازگردد. تاکنون، 105 هزار و 653 واحد تحت پوشش این بانک، به مرحله بهره‌برداری و فروش اقساطی رسیده‌اند.

از ابتدای اجرای طرح تا 13 خرداد ماه امسال، بانک مسکن موفق به عقد قرارداد برای ساخت 380 هزار و 756 واحد در قالب 57 هزار و 315 پروژه شده و برای آنها، اعتباری بالغ بر 177 هزار و 385 میلیارد تومان برای آنها تخصیص داده است. در مجموع، 462 هزار و 662 واحد مسکونی در قالب 81 هزار و 226 پروژه از سوی نهادهایی، چون وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مسکن، شرکت عمران شهر‌های جدید، ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، قرارگاه امام حسن (ع)، وزارتخانه‌های آموزش‌وپرورش و جهاد کشاورزی و همچنین خودمالکان شهری و روستایی به بانک مسکن معرفی شده‌اند که حدود 28 درصد از این واحد‌ها مربوط به خودمالکان است.

پرداخت تسهیلات  به 400 هزار واحد حمایتی مسکونی

این در حالیست که پیش از این در جلسه شورای عالی مسکن اعلام شده بود که روند پرداخت تسهیلات ساخت باید توسط تمامی بانک‌ها افزایش یابد و برنامه ریزی بهتری برای تکمیل پروژه‌های نهضت ملی مسکن در دستور کار قرار گیرد در این جلسه هیأت عالی بانک مرکزی با افزایش سقف فردی تسهیلات ساخت نهضت ملی مسکن از 550 میلیون به 650 میلیون تومان موافقت شد.
در نوزدهمین جلسه شورای عالی مسکن به ریاست مسعود پزشکیان، رییس‌جمهوری، تصمیم‌گیری درخصوص افزایش سقف تسهیلات ساخت نهضت ملی مسکن به هیأت عالی بانک مرکزی واگذار شد. حدود یک ماه پیش هیأت عالی بانک مرکزی با استناد به مصوبه بانک مرکزی، سقف فردی تسهیلات نهضت ملی مسکن موضوع ماده (4) قانون جهش تولید مسکن را با در نظر گرفتن توان متقاضیان در بازپرداخت اقساط تسهیلات، از 550 میلیون به 650 میلیون تومان در تمامی شهر‌های کشور افزایش داد. تا پایان امسال این تسهیلات به 400 هزار واحد حمایتی تخصیص پیدا می‌کند.

در حال حاضر 800 هزار مسکن گروه‌های کم درآمد در حال ساخت است که به 400 هزار واحد آنها تسهیلات ساخت پرداخت شده است. وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی اجرای برنامه ساخت مسکن حمایتی در قالب نهضت ملی مسکن، ساخت و تکمیل واحد‌های متقاضیان در دهک‌های یک تا 3 را در اولویت قرار داده‌اند. مهم‌ترین موضوع در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن، همکاری بانک‌ها و عمل به تعهدات قانونی است. بر اساس قانون جهش تولید مسکن بانک‌ها باید 20 درصد تسهیلات پرداختی خود را سالانه به نهضت ملی مسکن پرداخت کنند. بر اساس آمار، بانک‌ها در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن به حدود 20 درصد از تعهدات خود عمل کرده‌اند.
با توجه به اینکه متقاضیان دریافت مسکن حمایتی از دهک‌های کم درآمدی هستند، افزایش مبلغ وام منجر به افزایش اقساط می‌شود بنابراین در میزان افزایش مبلغ وام این ملاحظات در نظر گرفته شده است. متوسط اقساط وام 650 میلیون تومانی ساخت مسکن حدود 15 میلیون تومان است. دولت در نظر دارد نرخ سود اقساط را برای دهک‌های یک تا 3 کاهش دهد. نرخ سود تسهیلات ساخت مسکن 23 درصد و برای اقشار کم برخوردار 18 درصد در نظر گرفته شده است. هدف متولیان بخش مسکن کاهش نرخ سود تسهیلات ساخت مسکن دهک‌های پایین و پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه به این دهک‌ها است. برای حمایت از متقاضیان مسکن در دهک‌های پایین، راهکار دیگر، تأمین مسکن این دهک‌ها در برنامه «اجاره به شرط تملیک» است به این ترتیب که واحد‌های ساخته شده به خانوار کم درآمد فاقد مسکن اجاره داده می‌شود و مبلغ اجاره پرداختی به عنوان اقساط تسهیلات محسوب و آنها به تدریج صاحبخانه می‌شوند.

تسهیلات افزایش نیابد متقاضیان تحت فشار می روند

براساس این گزارش در همین رابطه مسعود رضوی کارشناس سیاست گذاری مسکن  با بیان اینکه تسهیلات ساخت 650 میلیون تومانی در شرایط کنونی جوابگوی هزینه‌های ساخت مسکن نیست و باید برنامه ریزی و تدابیر لازم برای افزایش این میزان تسهیلات در دستور کار قرار گیرد گفت: با توجه به افزایش میزان هزینه‌های سیمان وفولاد تسهیلات کنونی جوابگوی تکمیل پروژه‌ها نیست و باید برنامه ریزی صورت گیرد تا میزان تسهیلات ساخت به یک میلیارد تومان برسد.

وی ادامه داد: افزایش هزینه‌های ساخت مسکن به گونه‌ای شده است که پروژه‌ها نیمه تمام باقی بمانند واز طرف دیگر فشار بیشتر به متقاضیان برای پرداخت آورده وارد شود بنابراین همین شرایط خود باعث بالا رفتن قیمت تمام شده ساخت پروژه‌ها می‌شود.

او یادآور شد: در حال حاضر باید برنامه ریزی‌های بهتری برای رونق بازار مسکن و افزایش تولید مسکن در دستور کار قرار گیرد تا بازار مسکن به سمت رونق هدایت شود چراکه رونق این بازار خود زمینه ساز رونق اقتصادی کشور هم خواهد شد.

براساس این گزارش باید اقدامات لازم در این حوزه صورت گیرد تا هرچه سریعتر پروژه‌های نهضت ملی مسکن  به عاقبت پروژه‌های مسکن مهر تبدیل نشوند چراکه در این بین تنها متقاضیانی که سالیان سال چشم انتظار تحویل واحد‌های مسکونی خود بودند آسیب خواهند دید.