روزنامه پرشمارگان فایننشال تایمز چاپ انگلیس در گزارشی با اشاره به دیدار امروز مقامات اتحادیه اروپا با رییس جمهور آمریکا درباره تعرفه‌ها نوشت: تحلیلگران و سیاستمداران اروپایی این سوال را مطرح می‌کنند که باید در مقابل آمریکا کوتاه بیایند یا مسیر مقابله فعال را در پیش بگیرند. نشانه‌ها حاکی از آن است که امتیازدهی به سبک ژاپن نه‌ تنها بی‌نتیجه، بلکه اشتباه راهبردی خواهد بود.

به گزارش ایرنا از فایننشال تایمز، اورسولا فون‌درلاین، رییس کمیسیون اروپا، امروز در اسکاتلند با دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا دیدار می‌کند تا درباره آخرین مراحل مذاکرات تجاری با ایالات متحده و خطر قریب‌الوقوع اعمال تعرفه‌های جدید گفت‌وگو کند.

این دیدار در حالی انجام می‌شود که او به‌تازگی از نشست‌هایی با چین و ژاپن بازگشته است؛ کشورهایی که هرکدام تجربه متفاوتی از برخورد با سیاست‌های اقتصادی تهاجمی ترامپ داشته‌اند. ژاپن موضعی ملایم گرفته و چین مسیر رویارویی را انتخاب کرده، اما هر دو اکنون با موانع تجاری سنگین‌تری نسبت به ابتدای سال مواجه‌ هستند.

اکنون گمان می‌رود اتحادیه اروپا نیز در حال پذیرش تعرفه‌هایی مشابه مدل ژاپنی یعنی حدود 15 درصد است؛ اقدامی که شاید به‌زعم برخی از رهبران اروپایی، بهتر از رویارویی با نرخ‌های بالاتر پیشنهادی ترامپ باشد ولی به نظر می‌رسد این تصمیم می‌تواند اشتباهی راهبردی باشد.

رهبران اتحادیه اروپا اغلب این مذاکرات را به‌مثابه روندی می‌بینند که با امضای یک توافق پایان می‌یابد. اما واقعیت آن است که چنین توافقی نه پایدار خواهد بود، نه اجرایی. تجربه توافق با کانادا، مکزیک و حتی ژاپن نشان می‌دهد که حتی معاهدات رسمی هم توسط دولت ترامپ زیر پا گذاشته می‌شود. بنابراین انتظار ثبات از چنین روندی بی‌مورد است. ترامپ از توافقات برای لحظه‌های نمایشی بهره می‌برد، اما پایبندی واقعی ندارد.

سیاست‌های ترامپ در برابر اتحادیه اروپا تنها به ابزار تعرفه محدود نیست. «سازوکار ضد اجبار» (ACI) که با هدف مقابله با فشارهای خارجی طراحی شده، به کمیسیون اروپا این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به اجماع کامل اعضا، تدابیری گسترده در حوزه‌های سرمایه‌گذاری، مالکیت فکری، خدمات و حتی تدارکات دولتی اتخاذ کند. این ابزار ابتدا برای مقابله با چین تدوین شده بود، اما اکنون رفتار ترامپ مصداق کامل اجبار اقتصادی است و می‌تواند فعال شود.

تا کنون اتحادیه اروپا از ابزارهایی فراتر از تعرفه‌ها استفاده نکرده، اما توانایی‌اش بسیار بیشتر است. اقداماتی نظیر محدودیت در بازارهای عمومی، سخت‌گیری‌های بهداشتی و زیست‌محیطی، و وضع مقررات بر مالکیت فکری می‌تواند به‌طور موثر بر شرکت‌های آمریکایی فشار وارد کند، بدون آنکه به طور مستقیم به مصرف‌کنندگان اروپایی آسیب بزند.

اروپا نیاز دارد تا صنایع فناوری داخلی خود را تقویت کند. محدود کردن شرکت‌های بزرگ فناوری آمریکا، هم در راستای سیاست صنعتی اروپا است و هم ابزار مؤثری برای مقابله با تهدیدهای ترامپ. از سوی دیگر، کاهش وابستگی به تجارت خارجی و سوق دادن سرمایه‌ها به داخل قاره، می‌تواند منابع بیشتری را برای سرمایه‌گذاری داخلی آزاد کند. به عقیده کارشناسان اقتصادی و تحلیلگران، اروپا از کاهش تجارت با آمریکا نه‌تنها لطمه نمی‌بیند، بلکه در بلندمدت سود هم می‌برد.

مطالعات جدید نشان می‌دهد بسیاری از مصرف‌کنندگان اروپایی به‌ویژه در میان اقشار با درآمد بالا، آماده‌اند مصرف محصولات آمریکایی را کاهش دهند یا جایگزینی برای آن پیدا کنند. این رویکرد ناشی از تغییر نگرش است، نه صرفاً واکنش به گرانی، و می‌تواند به عنوان پشتوانه اجتماعی برای سیاست‌های سخت‌گیرانه علیه آمریکا عمل کند.

نتیجه اینکه هیچ معامله‌ای نمی‌تواند تضمین‌کننده پایان زیاده‌خواهی‌های ترامپ باشد. اتحادیه اروپا در واقع نیازی به معامله ندارد، بلکه باید راهی برای محافظت از اقتصاد خود در برابر بی‌ثباتی آمریکا بیابد. به‌جای امتیازدهی، فون‌درلاین باید در دیدار امروز، پیام روشنی به ترامپ بدهد: اروپا آماده است بهای ایستادگی را بپردازد، اما حاضر به تسلیم نیست.