علیرضا علیا بازیگر و مدرس بازیگری و گویندگی و مجری تلویزیون در گفتگو با خبرنگار مهر با نقد شرایط آموزش هنرجویان و علاقه‌مندان به بازیگری در آموزشگاه‌های آزاد که در سراسر کشور وجود دارند، گفت: در ایران و به خصوص در تهران تعداد آموزشگاه های بازیگری بسیار بالا است این درحالی است که بسیاری از این آموزشگاه ها هیچ چیز برای عرضه به هنرجویان بازیگری ندارند. در واقع معتقدم بسیاری از آموزشگاه های بازیگری که در سطح شهرها وجود دارند شبیه لانه کفتر هستند؛ لانه ای که با وعده علاقه مندان بسیاری را به سمت خود جذب می کند اما در آخر بدون هیچ اندوخته ای آنها را در جامعه رها می کنند.

وی با بیان اینکه مهم‌ترین وعده در این نوع از آموزشگاه ها این است که حتما بعد از پایان دوره آموزش بازیگری در پروژه یکی از کارگردانان مطرح سینما و تلویزیون ایران بازی می کنند، توضیح داد: بسیاری از این آموزشگاه ها سرشار از چنین وعده های توخالی هستند؛ هنرجو نیز برای رسیدن به آرزوی خود که همان جلوی دوربین رفتن است، زمان و هزینه بسیاری را صرف حضور در کلاس های مختلف آموزشگاه می کند اما در نهایت به هدف خود نمی رسد.

علیا در بخش دیگری از صحبت های خود به آموزشگاه های شناخته شده سینمایی اشاره و تاکید کرد: اگر با دقت به چنین آموزشگاه هایی نگاه کنید، متوجه می شوید هیچ وعده ای برای حضور در پروژه ای خاص در کار نیست چرا که این نوع از آموزشگاه ها تنها روی آموزش، انتقال تجربه و در نهایت کشف استعدادهای جدید برای سینما و تلویزیون تمرکز دارند. در نهایت نیز این خود هنرجویان هستند که می توانند با اتکا به استعداد و آموزشی که دیده اند راه شان را به سینما و تلویزیون باز کنند.

وی که خود در یکی از آموزشگاه های واقع در تهران تدریس می کند، در پاسخ به این پرسش که تا امروز کدام یک از هنرمندان آموزش دیده در این مرکز موفق به حضور در سینما و تلویزیون شده اند، بیان کرد: نعیمه نظام دوست و امیر پورکیان از جمله این افراد هستند البته این را هم باید بگویم که در حوزه گویندگی رادیو و حتی فیلمبرداری نیز کسانی بودند که وارد رادیو، تلویزیون و سینما شده اند. اما نکته مهمی که وجود دارد این است که این افراد بدون وعده های دروغین و تنها با تکیه بر استعداد خود پیشرفت کرده اند.

این بازیگر سینما و تلویزیون با اشاره به اینکه درحال حاضر تعداد بازیگران بی سواد در سینما و تلویزیون ایران بسیار زیاد است، توضیح داد: البته منظور من از بی سواد به این معنا نیست که بازیگر تحصیلات آکادمیک و یا هم‌جهت با بازیگری ندارد بلکه منظور من نداشتن سواد سینمایی است و همین مساله سبب می شود که چنین بازیگرانی نتوانند از پس سینمای حرفه ای برآیند.

برای رسیدن به سواد سینمایی باید عاشق سینما بود

وی ادامه داد: معتقدم برای رسیدن به سواد سینمایی باید عاشق سینما باشید، باید کنجکاو هرآنچه در سینما رخ داده و یا در جریان است، باشید تا بتوانید به عنوان یک بازیگر در سینمای حرفه ای باقی بمانید و این راهی است که بسیاری از بزرگان سینما آن را طی کردند تا بتوانند همچنان به عنوان ستاره در آسمان سینما بدرخشند. اما این روزها بازیگران جوان تنها چیزی که از سینما یاد گرفته اند این است که یک عینک دودی بزند و پای خود را روی هم انداخته و جلوی بزرگان بازیگری آن هم در پشت صحنه ژست بازیگری بگیرند.

علیا با تاکید بر اینکه معتقد است هنرجویان قبل از حضور در سینما و تلویزیون باید درس معارف و اخلاق در سینما را یاد بگیرند، گفت: تمام تلاش خود را می کنم تا از فرصتی که در کلاس های خود به دست می آورم تمام مواردی که به اخلاق در سینما مربوط می شود به هنرجویان خود یادآور شوم.

وی در بخش دیگری از صحبت های خود به معضل بزرگ دیگری در دنیای بازیگری اشاره کرد و توضیح داد: درکنار تمام این مواردی که در حوزه بازیگری به آن اشاره کردم باید این مساله را یادآور شوم که متاسفانه سینمای ایران کاملا پولی شده است و بسیاری از نقش ها فروخته می شود. این مساله سبب می شود تا سینما و تلویزیون شاهد حضور بازیگرانی باشد که شاید یک یا چندبار فرصت حضور جلوی دوربین را پیدا کنند و بعد از مدتی از گردونه سینما حذف می شوند که این خود می تواند به نوعی برای سینمای حرفه ای هزینه بر باشد.

نبود بازیگر حرفه‌ای سینما را محدود به چند نفر خاص کرده است

مجری برنامه تلویزیونی «تقویم تاریخ» بیان کرد: البته در این میان بازیگرانی مانند هوتن شکیبا، نوید محمدزاده و یا بهرام افشاری هستند که با زحمت خود وارد سینما شده اند؛ بازیگرانی که همگی بازیگران تئاتر بودند. البته این را هم باید بگویم که خوشبختانه مردم ما به یک شعور هنری رسیده اند و دیگر دوره چشم آبی ها و عمل کرده ها نیست و امروز تنها بازیگرانی در سینما باقی می مانند که واقعاً استعداد بازیگری داشته باشند. هرچند نباید فراموش کرد که نبود بازیگر حرفه ای سبب شده تا سینما و تلویزیون ما تنها محدود به چند بازیگر شود به گونه ای که مثلاً در سینما یک بازیگر در لحظه چند فیلم را روی پرده دارد و یا در تلویزیون هر کانالی که می زنید تنها شاهد حضور یک یا دو بازیگر هستید.

وی ادامه داد: نکته مهم این است که در آموزشگاه های حرفه ای واقعاً استعدادهای درخشانی وجود دارند که باید سکوی پرتابی برای شروع فعالیت های خود داشته باشند که متاسفانه چنین فرصت هایی کمتر به این استعدادها داده می شود. باتوجه به اینکه اکثر بازیگرانی که طی 2 دهه گذشته وارد سینما شده اند تنها به دلیل چهره و یا رنگ چشمهایشان بوده و هنر چندانی در حوزه بازیگری نداشته اند بعد از مدتی تاریخ انقضای آنها سرمی رسد و این تهیه کننده و کارگردانان هستند که باید به دنبال کشف استعدادهایی باشند که در آینده نزدیک جایگزین بازیگران فعلی شوند.

سینما مهدکودک نیست!

وی بیان کرد: این روزها وقتی پشت صحنه پروژه های مختلف می روید، می بینید که سینما پرشده از بازیگران دهه 80 که هیچ چیز از سینما نمی دانند به همین دلیل باید بگویم سینما مهدکودک نیست و باید از بازیگرانی استفاده کنیم که علم سینما را بدانند. درواقع تمام این مسائل دست به دست هم داده تا سینمای امروز ما سینمای درست، حرفه ای و مردانه دهه 70 نباشد. دهه ای درخشان در سینما که هنرمندان واقعاً براساس استعدادشان شناخته و ماندگار می شدند.

این مجری تلویزیون با انتقاد از دستیاران کارگردان که به حضور افراد نابلد در حوزه بازیگری دامن می زنند، بیان کرد: تصور کنید دستیار سه کارگردان به یک هنرجو یا هنرور می گوید مبلغی پرداخت کن تا یک نقش با دیالوگ در فیلم داشته باشید. فرد نیز به دلیل علاقه ای که به سینما دارد مبلغ قابل توجهی را پرداخت می کند تا برای لحظه ای جلوی دوربین قرار گیرد.

علیا در پایان درباره جدیدترین فعالیت های خود در سینما و تلویزیون گفت: یکی از مهمترین خبرهایی که در این زمینه می توانم بدهم این است که به زودی برنامه «تقویم تاریخ» بعد از یک وقفه، دوباره روی آنتن می رود. همچنین درحال نگارش یک فیلمنامه طنز سینمایی هستم که درباره کلاهبرداری هایی که در این حوزه می شود و نام آن را «به تعدادی بازیگر از قبل از تولد تا پس از مرگ نیازمندیم» گذاشته ام. درکنار آن نیز چند پروژه سینمایی آماده نمایش دارم و قرار است به زودی در یک سریال تاریخی نیز حضور داشته باشم.

عکس‌ها از سامان ملکی است.