در حالی که اروپا و آمریکا بر سر جنگ اوکراین یک همسویی نصفه‌ونیمه‌ای پیدا کرده‌اند اما در حوزه جنگ تجاری دوطرف به‌شدت در موضع تخاصم نسبت به یکدیگر قرار دارند. ترامپ تهدید کرده است که اگر اروپا کوتاه نیاید اول اوت(10 مرداد) تعرفه‌ای 30درصدی بر واردات کالا از اتحادیه اروپا خواهد شد. در مقابل اتحادیه اروپا نیز هشدار داده است که دست به ماشه قرار دارد و در صورت عملی‌شدن تهدید ترامپ بسته‌ای تعرفه‌ای به ارزش 21 میلیارد یورو بر طیف وسیعی از کالاهای وارداتی از آمریکا اعمال خواهد کرد. اما در این میان یکی از مقامات سابق تجاری اتحادیه اروپا هشدار داد که دستیابی به توافقی متوازن با آمریکا خارج از دسترس است و اتحادیه اروپا باید شجاعت سیاسی به خرج داده و خدمات دیجیتال و مالی آمریکا را هدف قرار دهد. 

«ژان لوک دمارتی»، مدیرکل سابق اداره کل تجارت کمیسیون اتحادیه اروپا در گفت‌و‌گو با «یورونیوز» تاکید کرد که اتحادیه اروپا برای مقابله با سیاست زورگویی آمریکا باید از سلاح تجاری خود موسوم به «بازوکا» استفاده کند و نشان دهد که این موضوع را جدی گرفته است، چراکه مذاکرات تعرفه‌ای با آمریکا به نتیجه‌ای متوازن نخواهد انجامید. گفتنی است در اتحادیه اروپا، «بازوکای تجاری» به یک مکانیسم دفاع اقتصادی جدی اشاره دارد که برای مقابله با زورگویی یا فشار اقتصادی علیه شرکت‌ها و اقتصاد اروپایی طراحی شده است.

ترامپ یک باج‌گیر است

«دمارتی» به یورونیوز گفت: «ترامپ به دنبال دستیابی به توافق نیست. او در حال باج‌گیری به سبک مافیا است.» این مقام سابق افزود: «اتحادیه اروپا باید نه‌تنها باید اقدامات تلافی‌جویانه به ارزش 93 میلیارد یورو را در نظر بگیرد، بلکه ابزار جدید مقابله با زورگویی را هم فعال کند. کاری که ترامپ انجام می‌دهد، مصداق بارز زورگویی است، و ما هم باید نشان دهیم که آماده مقابله‌ای جدی هستیم؛ انگار که کلت خودمان (اسلحه‌مان) را روی میز مذاکره گذاشته باشیم.»

یورونیوز در گزارش خود درباره تنش تجاری بین اروپا و آمریکا نوشته است واشنگتن و بروکسل از اواسط ماه مارس(اسفند)‌، وارد مناقشه تجاری شده‌اند که در آن واردات فولاد و آلومینیوم اتحادیه اروپا با تعرفه 50درصدی، خودروها با 25درصد و سایر کالاها با 10درصد از سوی آمریکا مواجه شده‌اند. در مقابل اتحادیه اروپا فهرست اولیه‌ای از اقدامات تلافی‌جویانه را تصویب کرده که فعلاً به حالت تعلیق درآمده است. این فهرست شامل کالاهای آمریکایی به ارزش 21 میلیارد یورو است. فهرست دوم، که شامل کالاهایی به ارزش 72 میلیارد یورو است، در حال طی مراحل تصویب قرار دارد.

با این حال، مقام سابق تجاری اتحادیه اروپا بر این باور است که کمیسیون اتحادیه اروپا باید فراتر از اینها گام بردارد؛ نظری که در تضاد با دیدگاه «اورزولا فن‌درلاین»، رییس کمیسیون اروپا است. «فن‌درلاین» در تاریخ 13 ژوییه(22 تیر) اعلام کرد که وضعیت فعلی هنوز مصداق «سیاست زورگویی» محسوب نمی‌شود. براساس گزارش یورونیوز ابزار مقابله با زورگویی در سال 2023 میلادی توسط اتحادیه اروپا تصویب شد و این امکان را برای اتحادیه فراهم می‌سازد که در صورت اثبات اعمال سیاست زور از سوی یک کشور ثالث، اقداماتی از جمله محدود کردن حق مشارکت در مناقصات دولتی، اعمال محدودیت در صدور مجوزها، و ایجاد محدودیت‌هایی در تجارت خدمات و جنبه‌های مرتبط با حقوق مالکیت معنوی اتخاذ کند.

هیچ شانسی برای توافق نیست

به گفته این مقام ارشد پیشین اتحادیه اروپا، با توجه به اینکه مذاکرات هیچ شانسی برای دستیابی به توافقی متوازن ندارند، اتحادیه اروپا ناگزیر خواهد بود که بخش خدمات آمریکا را هدف قرار دهد، اقدامی که به گفته او نیازمند شجاعت سیاسی است. او تأکید کرد: «برای متعادل‌سازی این توافق نامتقارن، لازم است اقداماتی در حوزه خدمات، بخش دیجیتال و مالی اتخاذ شود. چرا که با تمرکز صرف بر اعمال تعرفه بر کالاهای آمریکایی، اتحادیه اروپا نمی‌تواند از سقف حدود 100 میلیارد یورو فراتر برود، چون به دلیل اینکه بخش عمده‌ای از این واردات برای اروپا حیاتی است، در نتیجه خودش آسیب می‌بیند.»

وی در پایان مصاحبه با یورونیوز تاکید کرد «این یک لحظه سیاسی موجودیتی است. اگر ما توان انجام چنین کاری را نداشته باشیم، چرا چین یا دیگر کشورها باید در اعمال فشار و اجبار علیه ما تردید کنند؟ انجام این اقدام نشان می‌دهد که اروپا شجاعت پذیرش ریسک جنگ تجاری را دارد؛ جنگی که به باور من، اجتناب‌ناپذیر است. این اقدام برای ما هزینه‌بر خواهد بود، اما برای ایالات‌متحده به‌مراتب پرهزینه‌تر، و باعث عقب‌نشینی ترامپ خواهد شد.»

افول جایگاه آمریکا در جهان

اما همزمان با تشدید جنگ تجاری ترامپ با اروپا و کم‌وبیش سایر مناطق جهان براساس یک نظرسنجی جدید از حدود 24 کشور توسط مرکز تحقیقات پیو، دیدگاه‌ها نسبت به چین و رهبر آن، شی جین‌پینگ، در بسیاری از کشورهای جهان بهبود یافته، در حالی که دیدگاه‌ها نسبت به آمریکا و دونالد ترامپ، رییس‌جمهور این کشور، بدتر شده است. به گزارش ایسنا، این نظرسنجی نشان می‌دهد که دیدگاه‌های بین‌المللی نسبت به این دو ابرقدرت و رهبران آنها از سال 2020 به هم نزدیک‌تر شده است. نتایج این نظرسنجی، با نتایج چند سال گذشته که ایالات‌متحده و رهبر آن- جو بایدن، رییس‌جمهور وقت- از دیدگاه‌های بین‌المللی مطلوب‌تری نسبت به چین و رییس‌جمهور آن برخوردار بودند، تفاوت چشمگیری دارد. پیو در آخرین نظرسنجی خود از 24 کشور دریافت که آمریکا در هشت کشور نسبت به چین، و چین در هفت کشور نسبت به آمریکا مطلوب‌تر و در بقیه کشورها توجه به این دو کشور تقریباً برابر است.

پیو توضیحات قطعی برای این تغییرات ارائه نکرده است، اما لورا سیلور، مدیر تحقیقات، گفت که این امکان وجود دارد که دیدگاه‌ها نسبت به یک کشور با تغییر دیدگاه‌های یک ابرقدرت دیگر تغییر کند. سیلور گفت: «از آنجایی که آمریکا به طور بالقوه به عنوان یک شریک کمتر قابل اعتماد به نظر می‌رسد و مردم اعتماد کمی به آن دارند، چین ممکن است از نظر برخی افراد متفاوت به نظر برسد.» همچنین، سیاست‌های حقوق بشری چین و نحوه برخورد آن با بیماری همه‌گیر (کرونا)- که در گذشته با دیدگاه‌های منفی نسبت به این کشور مرتبط بود- ممکن است این‌بار به اندازه گذشته اهمیت نداشته باشد. بر اساس این گزارش گروهی از سناتورهای دموکرات این هفته دولت ترامپ را متهم کردند که با لغو برنامه‌های کمک‌های خارجی، اعمال تعرفه بر متحدان، سرکوب دانشگاه‌های نخبه و محدود کردن ویزا برای دانشجویان بین‌المللی، نفوذ جهانی را به چین واگذار کرده است. در یافته‌های پیو، 35درصد از ساکنان 10 کشور پردرآمد که به طور مداوم مورد بررسی قرار گرفته‌اند- از جمله کانادا، فرانسه، آلمان و ایتالیا- نظر مساعدی نسبت به ایالات‌متحده دارند که نسبت به 51درصد سال گذشته کاهش یافته است. در مقایسه، 32درصد از آنها دیدگاه مثبتی نسبت به چین دارند که نسبت به 23درصد سال گذشته افزایش یافته است. و 24درصد از آنها می‌گویند که به ترامپ اعتماد دارند، در مقایسه با  53درصد سال گذشته برای بایدن.

کیهان