در این مقاله به زبان ساده بررسی می‌کنیم که رجیستری گوشی دقیقاً به چه معناست، چرا اهمیت دارد و چگونه انجام می‌شود.

به گزارش مهر، هنگام خرید گوشی، یکی از پرسش‌های مهم این است که رجیستری گوشی چیست و چگونه انجام می‌شود. طرح رجیستری از اواخر سال 1396 با هدف مقابله با قاچاق تلفن همراه و ایجاد شفافیت در بازار اجرا شد و از آن زمان تاکنون، به یکی از الزامات قانونی برای استفاده از گوشی در شبکه‌های تلفن همراه کشور تبدیل شده است. در این مقاله به زبان ساده بررسی می‌کنیم که رجیستری گوشی دقیقاً به چه معناست، چرا اهمیت دارد و چگونه انجام می‌شود.

رجیستری گوشی چیست؟

رجیستری گوشی به معنای ثبت کد شناسه‌ی منحصربه‌فرد گوشی (IMEI) در سامانه‌ای به نام «همتا» و اتصال آن به یک سیم‌کارت مشخص است. کد IMEI یک شناسه 15 رقمی است که برای هر گوشی منحصربه‌فرد است و امکان شناسایی و رهگیری آن را فراهم می‌کند. با اجرای طرح رجیستری، تنها گوشی‌هایی که به صورت قانونی و از مبادی رسمی گمرکی وارد کشور شده‌اند، می‌توانند از خدمات اپراتورهای موبایل استفاده کنند.

می‌توان رجیستری گوشی را انجام نداد؟

خیر، گوشی‌هایی که ثبت نشده باشند، بعد از گذشت یک بازه زمانی دیگر امکان استفاده از سیم‌کارت را نخواهند داشت. البته گوشی همچنان به وای‌فای متصل می‌شود و قابل استفاده خواهد بود، اما تماس، پیامک و اینترنت سیم‌کارت غیرفعال می‌شوند.

چرا رجیستری گوشی اهمیت دارد؟

الزام قانونی: استفاده از گوشی بدون رجیستری از نظر قانونی مجاز نیست.

جلوگیری از قاچاق: طرح رجیستری از ورود گوشی‌های قاچاق به کشور جلوگیری می‌کند و این امر به ثبات قیمت گوشی کمک می‌کند.

حمایت از حقوق مصرف‌کننده: تنها گوشی‌های قانونی دارای گارانتی معتبر هستند.

ارزش بیشتر در بازار دست‌دوم: گوشی رجیستر نشده معمولاً خریدار ندارد یا با قیمت پایین‌تری فروخته می‌شود.

اهمیت گارانتی در روند رجیستری گوشی

خرید گوشی‌های هوشمند از فروشگاه‌های معتبر که خدمات پس از فروش و گارانتی رسمی ارائه می‌دهند، باعث می‌شود روند رجیستری دستگاه با اطمینان بیشتری طی شود. فروشگاه‌هایی مانند کالا مارکت که با فروشندگان معتبر همکاری می‌کنند، معمولاً گوشی‌هایی را عرضه می‌کنند که یا از پیش در سامانه همتا ثبت شده‌اند یا همراه با کد فعال‌سازی رسمی به مشتری تحویل داده می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود کاربران نیازی به پیگیری‌های پیچیده برای رجیستری نداشته باشند و بلافاصله پس از دریافت دستگاه، بتوانند آن را با سیم‌کارت خود فعال و استفاده کنند.

مراحل رجیستری گوشی

مرحله اول: دریافت کد IMEI

برای آغاز فرایند رجیستری، ابتدا باید کد IMEI گوشی خود را پیدا کنید. این کار از دو روش قابل انجام است:

شماره‌گیری کد دستوری # 06 #* روی گوشی

بررسی برچسب روی جعبه گوشی

مرحله دوم: پرداخت گمرک برای گوشی‌های مسافری

اگر گوشی را به صورت مسافری وارد کشور کرده‌اید، باید آن را در سامانه گمرک ثبت کرده و عوارض مربوطه را پرداخت نمایید. توجه داشته باشید که فقط سالی یک‌بار می‌توان با هر گذرنامه یک گوشی را رجیستر کرد.

مرحله سوم: فعال سازی گوشی در سامانه همتا

پس از تهیه کد فعال‌سازی از فروشنده یا پس از پرداخت گمرک، باید گوشی خود را فعال‌سازی کنید. سه روش برای این کار وجود دارد:

از طریق سایت همتا:

به آدرس hamta.ntsw.ir بروید.

وارد حساب کاربری خود شوید.

گزینه «فعال‌سازی دستگاه» را انتخاب کنید.

کد IMEI و کد فعال‌سازی را وارد کرده و سیم‌کارت مربوطه را ثبت کنید.

از طریق کد دستوری #7777*

کد را شماره‌گیری کنید.

گزینه فعال‌سازی را انتخاب کنید.

کد IMEI و کد فعال‌سازی را وارد کرده و تأیید کنید.

از طریق اپلیکیشن همتا

برنامه همتا را نصب و وارد شوید.

گزینه فعال‌سازی را انتخاب کنید.

IMEIو کد فعال‌سازی را وارد نمایید.

فرایند را تکمیل کرده و پیامک تأیید دریافت کنید.

هزینه رجیستری گوشی چقدر است؟

هزینه رجیستر کردن گوشی در ایران بسته به قیمت دلاری آن متفاوت است. برای گوشی‌هایی با ارزش کمتر از 600 دلار، این هزینه برابر با 17 درصد از قیمت دلاری گوشی محاسبه می‌شود. اما اگر قیمت گوشی بیش از 600 دلار باشد، نرخ محاسبه افزایش یافته و هزینه رجیستری معادل 22.5 درصد از قیمت دلاری آن خواهد بود.

تأثیر رجیستری روی بازار گوشی دست دوم

طرح رجیستری نه تنها بر بازار گوشی‌های نو تأثیر گذاشته، بلکه نقش مهمی در شکل‌گیری و تنظیم بازار گوشی‌های دست دوم نیز داشته است. در گذشته، نبود نظارت دقیق و عدم الزام به ثبت گوشی‌ها باعث می‌شد تا گوشی‌های قاچاق یا بدون اصالت به راحتی در بازار دست دوم معامله شوند. اما با اجرای طرح رجیستری، شرایط به شکل قابل توجهی تغییر کرده است.

نکات مهم هنگام خرید گوشی دست دوم

استعلام اصالت گوشی:

قبل از خرید حتماً با استفاده از سامانه همتا یا کد دستوری #7777* اصالت و رجیستری گوشی را بررسی کنید.

بررسی انتقال مالکیت:

اطمینان حاصل کنید که فروشنده انتقال مالکیت گوشی را به شما انجام دهد، زیرا در غیر این صورت ممکن است بعداً مشکلاتی برای استفاده از گوشی به وجود بیاید.

گارانتی و خدمات پس از فروش:

سعی کنید گوشی‌هایی را خریداری کنید که حداقل تا مدتی دارای گارانتی معتبر باشند یا قبلاً از فروشگاه‌های معتبر خریداری شده‌اند.

بررسی وضعیت فنی و نرم‌افزاری:

علاوه بر رجیستری، به سلامت فنی گوشی نیز توجه کنید تا پس از خرید دچار مشکلات نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری نشوید.

تأثیر رجیستری بر قیمت بازار دست دوم

با اجرای طرح رجیستری، قیمت گوشی‌های دست دوم قانونی و رجیستر شده معمولاً نسبت به قبل افزایش یافته است؛ زیرا این گوشی‌ها از امنیت خرید بالاتری برخوردارند. در مقابل، گوشی‌های بدون رجیستری، هرچند ممکن است ارزان‌تر باشند، اما ریسک استفاده و مشکلات احتمالی آن‌ها، باعث شده خریداران کمتری داشته باشند.

انتقال مالکیت گوشی

اگر گوشی را از شخص دیگری خریداری می‌کنید، حتماً باید فرایند انتقال مالکیت را انجام دهید. در غیر این صورت، گوشی به نام مالک قبلی باقی می‌ماند و ممکن است با قطع خدمات اپراتوری مواجه شود. مراحل انتقال مالکیت از طریق کد #7777* و سایت یا اپلیکیشن همتا قابل انجام است و فقط چند دقیقه زمان می‌برد.

نکات مهم برای خرید گوشی

پیش از خرید گوشی دست‌دوم، حتماً استعلام اصالت بگیرید.

اگر گوشی آکبند می‌خرید، از فروشنده بخواهید کد فعال‌سازی را تحویل دهد.

مطمئن شوید که گوشی در سامانه همتا ثبت شده باشد.

اگر قصد ورود گوشی مسافری دارید، پیش از سفر درباره مقررات به‌روز گمرک تحقیق کنید.

کلام آخر

رجیستری گوشی فرایندی ساده اما بسیار مهم است که با هدف مقابله با قاچاق، حمایت از مصرف‌کننده و تنظیم بازار اجرا شده است. با دانستن روش‌های استعلام و فعال‌سازی گوشی، می‌توان از مشکلات احتمالی در آینده پیشگیری کرد. استفاده از گوشی بدون رجیستری ممکن است تنها چند روز امکان‌پذیر باشد، اما در ادامه با محدودیت‌های زیادی روبه‌رو خواهید شد.