در پی جنگ 12 روزه ایران و اسراییل و آتش بس اعلام شده در 24 ژوئن، منابع داخلی و خارجی از تحولات مهمی در حوزه همکاری های نظامی ایران و چین خبر داده اند. این تحولات شامل خرید سامانه های پدافندی پیشرفته از چین است که به گفته تحلیلگران، می تواند موازنه قدرت در منطقه را به نفع ایران تغییر دهد.

بهترین خرید پدافندی ایران از چین پیش از جنگ: سامانه HQ-16

پیش از آغاز جنگ، ایران در حال مذاکره برای خرید سامانه پدافندی HQ-16 از چین بود. این سامانه که با نام صادراتی LY-80 نیز شناخته می شود، یک سیستم موشکی میان برد زمین به هواست که برای مقابله با جنگنده ها، موشک های کروز و پهپادها طراحی شده است.

ویژگی های کلیدی HQ-16:

- برد عملیاتی: 40 تا 70 کیلومتر (بسته به مدل)

- قابلیت رهگیری همزمان چند هدف

- پرتابگر عمودی با تحرک بالا

- رادار آرایه فازی با توان کشف اهداف در برد 140 کیلومتر

این سامانه شکاف میان سامانه های کوتاه برد داخلی مانند باور-373 و سامانه های دوربرد روسی مانند S-300 را پر می کند.

بهترین خرید پدافندی ایران پس از جنگ: سامانه های HQ-22 و HQ-9

پس از آتش بس، ایران به سرعت اقدام به بازسازی پدافند هوایی خود کرد. بر اساس گزارش منابع عربی و بین المللی، چین بلافاصله پس از جنگ، سامانه های موشکی زمین به هوای پیشرفته را به ایران تحویل داد.

FK‑3؛ مکمل هوشمند در لایه میانی

سامانه FK‑3 که نسخه صادراتی HQ‑22 چین است، برای پوشش لایه های میانی پدافند طراحی شده و بردی حدود 100 تا 170 کیلومتر دارد. این سامانه به دلیل معماری ساده تر و تحرک بالا، می تواند با HQ‑9B در یک ساختار پدافندی لایه ای هم افزایی ایجاد کند.

رادارهای راهبردی؛ افزایش دید فضایی

در کنار سامانه های موشکی، ایران از رادارهای برد بلند سری JY‑14 برای شناسایی زودهنگام تهدیدات هوایی بهره گرفته است. این رادارها با توان کشف اهداف در فاصله بیش از 500 کیلومتر، نقش مهمی در تقویت ساختار پدافند یکپارچه ایفا می کنند.

گزینه های احتمالی تحویلی:

- HQ-22: نسخه ارتقاءیافته HQ-16 با برد تا 170 کیلومتر و توان مقابله با اهداف پنهان کار

- HQ-9: سامانه دوربرد مشابه S-300 با برد بیش از 200 کیلومتر و توان مقابله با موشک های بالستیک و هواپیماهای رادارگریز

این معامله دو سر برد پیامدهای راهبردی زیادی خواهد داشت که می توان به موارد زیر اشاره کرد؛

- افزایش بازدارندگی ایران در برابر تهدیدات هوایی اسراییل و متحدان منطقه ای

- تقویت روابط نظامی با چین و کاهش وابستگی به فناوری غربی

- تغییر موازنه قدرت منطقه ای به نفع تهران

پیش از جنگ، HQ-16 مهم ترین گزینه پدافندی ایران از چین بود. اما پس از جنگ، تحویل سامانه های پیشرفته تر مانند HQ-22 و HQ-9، نقطه عطفی در ارتقاء توان دفاع هوایی ایران محسوب می شود. این خریدها نه تنها جنبه نظامی دارند، بلکه پیام های ژئوپلیتیکی مهمی نیز به همراه دارند.

واکنش رسمی پکن

در حالی که برخی منابع غربی از تحویل تجهیزات پدافندی به ایران خبر داده اند، مقامات چینی در مواضع رسمی، این ادعاها را رد کرده و اعلام کرده اند که چین از فروش سلاح به کشورهای درگیر در منازعات نظامی خودداری می کند.