دستفروشی در مترو و سطح شهر، سال هاست که به پدیده ای آشنا برای شهروندان تهرانی تبدیل شده است؛ موضوعی که شاید دیگر نخ نما به نظر برسد، اما همچنان یکی از دغدغه های مسئولان شهری به شمار می رود.

متأسفانه اگر زمانی تعداد دستفروشان مترو انگشت شمار بود و چند محصول اندک و تکراری بین مسافران عرضه می شد به تدریج بر تعداد آنها افزوده شد و این وضعیت حساسیت بسیاری از شهروندان و مسئولان را برانگیخت.

با این حال، طی سال های گذشته مدیریت شهری موفق به ارائه راهکاری عملی و پایدار برای این پدیده نشده بود و در سایه فشارهای اقتصادی، نه تنها دستفروشی متوقف نشد بلکه افزایش یافت؛ اما واقعیت آن است که پدیده دستفروشی با تمام زوایای اجتماعی و اقتصادی اش، نمی تواند در فضای مترو یا معابر شهری به شکل بی ضابطه ادامه یابد. حضور بی قاعده دستفروشان در مترو علاوه بر ایجاد مزاحمت برای مسافران، بر نظم شهری و سلامت اقتصادی فضای عمومی نیز تأثیرگذار است. همچنین، گزارش هایی از حضور شبکه های سازمان یافته و اصطلاحاً مافیا در پشت پرده دستفروشی به گوش می رسد که مدیریت این وضعیت را پیچیده تر می کند. بر همین اساس، ضرورت ساماندهی این وضعیت نه از باب سلبی، بلکه با نگاهی انسانی، توانمندساز و با رویکردی فرهنگی و مهارتی در دستور کار قرار گرفته است.

بر همین اساس دوره کنونی مدیریت شهری تهران، با رویکردی تازه به این موضوع ورود پیدا کرده و عزم خود را برای ساماندهی این مسئله با سه رویکرد جزم کرده است.

مجتبی اقوامی پناه، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران، با اشاره به طرح ساماندهی دستفروشان در تهران به خبرنگار تسنیم، گفت: طبق نامه ای که به مدیرعامل شرکت متروی تهران زدیم، مقرر شد دستفروشان اتباع خارجی که حدود 300 تا 400 نفر از مجموع حدود 3 هزار دستفروش مترو را شامل می شوند، اجازه فعالیت نداشته باشند.

وی با بیان اینکه تفاوتی ندارد که این افراد، اتباع مجاز هستند یا غیرمجاز، ادامه داد: تحقق این امر با کنترل ورود آن ها از گیت های مترو امکان پذیر است و در حال حاضر نیز تغییرات محسوسی در همین راستا ایجاد شده است.

مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران تصریح کرد: در گام دوم برنامه ساماندهی، مقرر شده است سایر دستفروشان مترو که پیش تر شناسایی شده اند، در قالب گروه های 500 نفره، در جلسات آموزشی شرکت کنند. این آموزش ها با همکاری آموزشگاه های فنی و حرفه ای برگزار خواهد شد. در کنار آن، تفاهم نامه ای نیز با صندوق کارآفرینی امید به امضا رسیده که براساس آن، تسهیلاتی به این افراد تعلق خواهد گرفت. هدف این است که دستفروشان با یادگیری مهارت و دریافت تسهیلات، از رسته ی دستفروشی خارج شده و صاحب کسب وکار شوند.

وی افزود: برای افرادی هم که تمایل دارند همچنان در زمینه فروش فعالیت کنند، بازارهای فاخری تدارک دیده شده تا فعالیت شان را از مترو و سطح شهر به این بازارها منتقل کنند. با این حال، اولویت اصلی ما ساماندهی دستفروشان مترو است.

رویکرد ایجابی به جای برخورد سلبی

اقوامی پناه در ادامه به نگرش جدید شهرداری تهران نسبت به این پدیده اشاره کرد:در رویکرد جدید قرار نیست مانند گذشته با برخوردهای سلبی و جمع آوری بساط دستفروشان با آن ها مواجه شویم. در فضای فعلی کشور که نیازمند انسجام ملی هستیم، تمرکز ما بر رفتار ایجابی است. ما برای آن ها دوره های آموزشی برگزار می کنیم و در بازه های 6 ماهه کارهای فرهنگی ادامه دار تدارک دیده ایم تا آن ها به تدریج قانع شوند به سمت حرفه های مهارتی بروند.

با این حال، او تاکید کرد که در برخی موارد ناچار به برخورد سلبی خواهیم بود و در موضوع اتباع خارجی قاطعانه برخورد خواهیم کرد و مانع حضور آن ها در مترو می شویم. همچنین با مافیای سازمان یافته ای که شناسایی شده اند، با هماهنگی نهادهای مربوطه مانند نیروی انتظامی برخورد خواهیم کرد.

امید به چهره ای تازه برای مترو و سطح شهر پایتخت

در نهایت، اقوامی پناه جمع بندی دقیقی از این برنامه ارائه داد: ساماندهی دستفروشان مترو سه بُعد اصلی دارد: اول، ارائه آموزش و تسهیلات برای توانمندسازی افراد و خروج شان از این رسته؛ دوم، برخورد جدی با مافیای دستفروشی؛ و سوم، جلوگیری از فعالیت اتباع خارجی در فضای مترو. این برنامه برای همه دستفروشان تعریف شده، اما تمرکز اصلی بر روی مترو است.

با اجرای این طرح، امید می رود که چهره شهر و به ویژه مترو که نقش مهمی در حمل ونقل عمومی دارد، تغییر کند. ایجاد نظمی جدید همراه با نگاهی انسانی به وضعیت اقتصادی اقشار ضعیف، می تواند الگویی مؤثر برای سایر کلان شهرهای کشور نیز باشد. شاید نتوان به طور کامل پدیده دستفروشی را از میان برداشت، اما می توان آن را سامان داد، محترمانه مدیریت کرد و در راستای منافع شهروندان و کرامت انسانی پیش برد.

انتهای پیام/