از نیمه شب گذشته تاکنون که حمله رژیم صهیونیستی به برخی از شهرهای ایران، خبرساز شد، موجی از خبرهای فیک و کاذب نیز در فضای مجازی به انتشار رسید؛ اخباری که حتی برخی از خبرنگاران و اهالی رسانه نیز نتوانستند آن را با واقعیت تمیز دهند و برای همین نیز آنها هم دست به انتشار این اخبار در اکانت های شخصی شان زدند. در عصری که شبکه های اجتماعی فراگیر شدند و دسترسی به آنها برای همه آسان شده، بی تردید فیک نیوزها نیز مانند قارچ رشد می کنند و در فضای بی حد و مرز مجازی جولان می دهند؛ هر چند برخی از این اخبار نیز با هدف و غرض خاص ساخته می شوند تا در اختیار کاربرانی قرار گیرند که از سواد رسانه ای پایینی برخوردار هستند. برای همین هم است که می گویند در عصر کنونی، اطلاعات، آسان تر از همیشه در دسترس است؛ اماحقیقت سخت تر از همیشه قابل شناسایی است. در زمانه کنونی رسانه ها دیگر منحصر به روزنامه نگاران و نهادهای خبری رسمی نیستند. هر کاربر با یک گوشی هوشمند و اینترنت، به یک منبع بالقوه تولید و توزیع خبر تبدیل شده است. در چنین فضایی، فیک نیوز یا همان اخبار جعلی نه فقط یک چالش رسانه ای، بلکه یک بحران اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است.
چرا فیک نیوز خطرناک است؟
فیک نیوز فقط یک شایعه بی ضرر نیست. در بسیاری از موارد، این اخبار جعلی می توانند امنیت روانی جامعه را مختل کنند یا حتی پایه های علمی و عقلانی تفکر عمومی را سست کنند. این اخبار، معمولاً با استفاده از احساسات مردم خشم، ترس، تعصب یا امید طراحی و منتشر می شوند. آن ها بیش از آنکه حقیقت را منتقل کنند، واکنش می سازند.
فیک نیوز از کجا می آید؟
بسیاری از فیک نیوزها ریشه در منافع سیاسی و اجتماعی دارند و حتی برخی از آنها توسط ربات ها و شبکه های هدفمند منتشر می شوند. در این میان، اما سواد رسانه ای پایین برخی از شهروندان باعث می شود تا آنها ناخواسته این اخبار دروغین را نشر دهند.
چه باید کرد؟
با توجه به جولان فیک نیوزها به ویژه در شرایط بحرانی مثل آنچه در ساعات گذشته طی کردیم، باید گفت رسانه ها نقش بسیار مهمی در مقابله با فیک نیوزها دارند. انتشار به موقع خبر و کشف حقیقت و استناد به منابع رسمی و موثق می تواند از جولان فیک نیوزها جلوگیری کند. از سوی دیگر، ارتقای سطح سواد رسانه ای وآموزش آن به افراد از کودکی می تواند، منجر به این مساله شود که افراد با دیدن هر خبری در فضای مجازی آن را باور نکنند و دست به انتشار آن نزنند. بحران فیک نیوز، بازتابی از بحران اعتماد در جامعه است. اما پرسیدن، سنجیدن، صبر کردن. در دنیایی که هر ثانیه در آن خبری پخش می شود، شاید مهم ترین مهارت، توانایی توقف و اندیشیدن پیش از باور کردن باشد
منبع: پارسینه
|