نوسانات پرشتاب قیمت دلار در هفته ها و ماه های اخیر، بار دیگر عملکرد سیاست گذار پولی و نقش رییس کل بانک مرکزی در مهار یا تشدید انتظارات ارزی را به کانون توجه افکار عمومی بازگردانده است؛ موضوعی که با تغییرات مدیریتی در بانک مرکزی نیز گره خورده و زمینه مقایسه دوره های مختلف ریاست این نهاد را فراهم کرده است.

بازار ارز ایران در سال های اخیر، به ویژه پس از عبور دلار از کانال های قیمتی جدید، عملا وارد مرحله ای متفاوت از گذشته شده است. اگرچه قیمت دلار در سال های قبل تر عمدتا در یک بازه محدود نوسان می کرد، اما از سال 1397 به بعد، جهش های پی درپی اسکناس آمریکایی، دلار را از یک متغیر اقتصادی به یک شاخص انتظاری و سیاسی تبدیل کرد.

در چنین فضایی، هر نوسان تازه ای در بازار ارز، نگاه ها را متوجه سیاست های بانک مرکزی و عملکرد رییس کل این نهاد می کند؛ به ویژه آنکه در این سال ها، دو رییس کل بیش از دیگران در این سمت ماندگار بودند؛ عبدالناصر همتی و محمدرضا فرزین.

قیمت دلار در دوره اول ریاست همتی 173 درصد بالا رفت

عبدالناصر همتی در شرایطی سکان بانک مرکزی را در دست گرفت که قیمت دلار هنوز در کانال های زیر 10 هزار تومان قرار داشت. همتی حدود دو سال و 10 ماه رییس کل بانک مرکزی بود و دلار را با قیمت هشت هزار و 500 تومان تحویل گرفت. در پایان دوره مدیریت همتی، قیمت دلار به حدود 23 هزار و 200 تومان رسید.

این ارقام نشان می دهد که دلار در دوره همتی 14 هزار و 700 تومان افزایش قیمت را تجربه کرده که معادل بازدهی حدود 173.62 درصدی است. افزایشی که عمدتا هم زمان با بازگشت تحریم های آمریکا، شوک ارزی سال 1397 و کاهش درآمدهای ارزی کشور رخ داده است.

رشد قیمت دلار در زمان ریاست فرزین به 252 درصد رسید

در مقابل، محمدرضا فرزین زمانی به ریاست بانک مرکزی رسید که دلار پیش تر بخش قابل توجهی از مسیر صعودی خود را طی کرده بود. فرزین قیمت دلار را در محدوده 40 هزار تومان تحویل گرفت و پس از دو سال مدیریت، بازار ارز شاهد رسیدن قیمت دلار به کانال 141 هزار تومان بود.

بر این اساس، دلار در دوره فرزین 101 هزار تومان افزایش قیمت را ثبت کرده که به معنای رشد حدود 252.5 درصدی است. رقمی به مراتب بالاتر از دوره همتی، چه از نظر عددی و چه از منظر درصد رشد.

آنچه از مقایسه عملکرد روسای این دو دوره با بیشترین ماندگاری در بانک مرکزی به دست می آید، بیش از آنکه یک قضاوت فردمحور باشد، تصویری از تشدید ناپایداری ارزی در اقتصاد ایران طی سال های اخیر است؛ روندی که اکنون با تداوم نوسانات قیمت دلار، بار دیگر پرسش هایی جدی درباره آینده بازار ارز و مسیر پیش روی آن مطرح کرده است.

قیمت دلار ممکن است تحت تاثیر فضای روانی تغییر رییس کل بانک مرکزی، تا پایان دی ماه اصلاح شود

در همین راستا برزو حق شناس کارشناس بازارهای مالی با اشاره به رخدادهای اخیر و تغییر رییس کل بانک مرکزی، در خصوص روند قیمت دلار تا پایان دی به تجارت نیوز گفت: با توجه به تغییر رییس کل بانک مرکزی و حضور همتی، قیمت دلار ممکن است تحت تاثیر فضای روانی این تغییر، تا پایان دی ماه اصلاح شود.

تا زمانی که ریسک های سیاسی کاهش پیدا نکند، عوامل بنیادی افزایش قیمت دلار پابرجاست

این کارشناس بازارهای مالی بیان کرد: در صورتی که سیاست های جدید بانک مرکزی اثرگذار باشد، امکان اصلاح قیمت دلار نهایتاً تا محدوده 130 هزار تومان وجود دارد. او افزود: باید در نظر داشت این اصلاح تنها اثر روانی حضور رییس کل جدید بانک مرکزی است و تا زمانی که ریسک های سیاسی کاهش پیدا نکند، عوامل بنیادی افزایش قیمت دلار پابرجاست.

در صورت تداوم ریسک های سیاسی، قیمت دلار به150 هزار تومان می رسد

حق شناس در خصوص سقف قیمت دلار گفت: در صورتی که تیم جدید مستقر در بانک مرکزی نتوانند مانع رشد دلار شوند و ریسک های سیاسی ادامه داشته باشد، این اسکناس دوباره وارد فاز صعودی خواهد شد و امکان صعود تا کانال 150 هزار تومان افزایش می یابد.

قیمت دلار در شرایط فعلی در بازه 132 تا 135 هزار تومان رنج می شود

این کارشناس بازارهای مالی خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی، محدوده نوسان قیمت دلار می تواند بین کانال 132 تا 135 هزار تومان باشد و بازار در این بازه رنج خواهد شد.