واگذاری زمین رایگان به خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر، یکی از مهم‌ترین سیاست‌های تشویقی دولت در قالب قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت است؛ سیاستی که با هدف کاهش هزینه‌های مسکن، تقویت امنیت اقتصادی خانواده‌ها و افزایش تمایل به فرزندآوری طراحی شده است. در همین راستا، استان خراسان شمالی به‌عنوان یکی از استان‌های پیشرو در اجرای این قانون، برنامه‌ای گسترده برای واگذاری زمین رایگان به خانوارهای واجد شرایط آغاز کرده است.

بر اساس اعلام مدیرکل راه و شهرسازی خراسان شمالی، چهار هزار و 250 خانوار دارای سه فرزند به بالا تا پایان خردادماه سال 1405 صاحب زمین رایگان خواهند شد. این اقدام نه‌تنها می‌تواند فشار هزینه مسکن را از دوش خانواده‌ها بردارد، بلکه به تقویت بنیان جمعیتی و اجتماعی استان نیز کمک می‌کند.

سیدعلی میرکریمی، مدیرکل راه و شهرسازی خراسان شمالی، اعلام کرده است که واگذاری زمین به خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر یکی از محورهای اصلی قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت است و اجرای به‌موقع آن نقش مؤثری در ترغیب خانواده‌ها به فرزندآوری دارد.

بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده:

4250 خانوار واجد شرایط تا پایان خرداد 1405 زمین رایگان دریافت خواهند کرد.

بیش از 2 هزار خانوار تا 22 بهمن‌ماه امسال زمین خود را تحویل خواهند گرفت.

تاکنون نزدیک به 13 هزار نفر در استان ثبت‌نام کرده‌اند.

از این تعداد، 11 هزار و 600 نفر تأیید نهایی شده‌اند.

تاکنون 800 قطعه زمین به متقاضیان واگذار شده است.

در مرکز استان یعنی بجنورد، زمین‌های محدوده گلستان‌شهر تفکیک شده و اسناد مالکیت آن‌ها صادر شده است و آماده تحویل به مشمولان طرح هستند. در سایر شهرهای استان نیز اراضی مناسب شناسایی شده یا در حال الحاق به محدوده شهری هستند تا پاسخگوی تقاضای موجود باشند.

در شهرهایی که با کمبود زمین مواجه هستند، طبق قانون، برای هر دو خانواده یک قطعه زمین مشترک در نظر گرفته می‌شود تا امکان استفاده همه متقاضیان فراهم شود.

بر اساس آیین‌نامه ماده چهار قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت:

خانواده باید دارای حداقل سه فرزند باشد.

فرزند سوم یا بیشتر باید بعد از 24 مهرماه 1400 متولد شده باشد.

خانواده نباید از قبل از زمین یا واحد مسکونی دولتی استفاده کرده باشد.

احراز شرایط از طریق سامانه‌های رسمی انجام می‌شود.

در صورت احراز شرایط، زمین یا واحد مسکونی به خانواده تعلق می‌گیرد.

طبق قانون، سقف واگذاری زمین رایگان به هر خانواده 200 مترمربع تعیین شده است. با این حال، در شهرهایی که زمین محدود است، ممکن است این متراژ کاهش یابد یا به‌صورت اشتراکی در اختیار دو خانواده قرار گیرد.

مسکن یکی از مهم‌ترین هزینه‌های زندگی خانوار است و نبود امنیت مسکن یکی از عوامل اصلی کاهش تمایل به فرزندآوری محسوب می‌شود. واگذاری زمین رایگان می‌تواند:

هزینه اولیه ساخت مسکن را کاهش دهد

امنیت اقتصادی خانواده‌ها را افزایش دهد

انگیزه فرزندآوری را تقویت کند

مهاجرت معکوس به شهرهای کوچک‌تر را تشویق کند

خراسان شمالی از نظر میزان ناباروری در زمره استان‌های با خطر متوسط قرار دارد و نرخ باروری آن 2.1 درصد اعلام شده است. این رقم در مرز نرخ جایگزینی جمعیت قرار دارد و نشان می‌دهد سیاست‌های تشویقی مانند زمین رایگان می‌تواند نقش مهمی در تثبیت و افزایش نرخ باروری ایفا کند.

چالش‌های اجرای طرح زمین رایگان

با وجود مزایای متعدد، اجرای طرح با چالش‌هایی نیز مواجه است:

محدودیت زمین در شهرهای بزرگ‌تر

نیاز به تأمین زیرساخت‌هایی مانند آب، برق، گاز و راه

هزینه ساخت مسکن برای خانواده‌ها حتی پس از دریافت زمین

طولانی بودن فرآیند اداری در برخی مناطق

دولت تلاش کرده با الحاق اراضی جدید و تسهیل فرآیندها این چالش‌ها را کاهش دهد.

نقش دستگاه‌های مختلف در اجرای طرح

اجرای موفق طرح نیازمند همکاری چند نهاد است:

وزارت راه و شهرسازی برای تأمین و واگذاری زمین

ثبت اسناد برای صدور سند مالکیت

شهرداری‌ها برای صدور پروانه ساخت

دستگاه‌های خدمات‌رسان برای تأمین زیرساخت‌ها

هماهنگی میان این نهادها شرط موفقیت طرح است.

تأثیر اجتماعی و اقتصادی طرح زمین رایگان

واگذاری زمین رایگان علاوه بر حمایت از خانواده‌ها، می‌تواند به:

رونق ساخت‌وساز در استان

ایجاد اشتغال در بخش مسکن

توسعه متوازن شهری و روستایی

کاهش فشار بر بازار اجاره

کمک کند.

جمع‌بندی

واگذاری زمین رایگان به 4250 خانواده دارای سه فرزند به بالا در خراسان شمالی تا خرداد 1405 یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های حمایتی در حوزه جمعیت و مسکن در این استان است. این طرح اگر با تأمین زیرساخت و حمایت‌های مکمل همراه شود، می‌تواند نقش مؤثری در بهبود معیشت خانواده‌ها، تقویت بنیان جمعیتی و توسعه متوازن استان ایفا کند.

منبع

گزارش فردانیوز بر اساس گزارش ایرنا و اظهارات مدیرکل راه و شهرسازی خراسان شمالی