وام سهام عدالت | در ادامه سیاست‌های دولت برای گسترش دسترسی خانوارها به منابع مالی کم‌هزینه، وام جدیدی با پشتوانه سهام عدالت در دستور کار قرار گرفته است؛ وامی که ساختاری مشابه «وام یارانه‌ای» دارد و بدون نیاز به ضامن سنتی، با اتکا به دارایی سهام عدالت متقاضیان پرداخت می‌شود. رسانه‌ها از آغاز فرآیند ثبت‌نام این تسهیلات برای سرپرستان خانوار خبر داده‌اند.

این وام می‌تواند به یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایت مالی از دهک‌های متوسط و پایین تبدیل شود؛ چراکه میلیون‌ها خانوار دارنده سهام عدالت هستند اما تاکنون امکان نقدشوندگی یا بهره‌برداری عملی از آن را نداشتند.

در این گزارش، به بررسی کامل جزییات وام سهام عدالت، شرایط دریافت، سازوکار ثبت‌نام، تفاوت آن با وام یارانه، مزایا، ریسک‌ها، نظر کارشناسان و آثار اقتصادی آن می‌پردازیم.

وام سهام عدالت نوعی تسهیلات بانکی است که وثیقه آن، سهام عدالت ثبت‌شده به نام متقاضی است. برخلاف وام‌های سنتی که نیازمند ضامن رسمی یا وثیقه ملکی هستند، در این طرح سهام عدالت به‌عنوان پشتوانه اعتباری نزد بانک‌ها و نهادهای مالی به رسمیت شناخته شده است.

بانک یا مؤسسه مالی، با توثیق الکترونیکی سهام عدالت، مبلغ وام را به متقاضی پرداخت می‌کند و در صورت عدم بازپرداخت، امکان برداشت از منافع سهام یا فروش آن وجود دارد.

چرا وام سهام عدالت به «وام یارانه» شبیه شده است؟

ساختار این وام از چند جهت مشابه وام یارانه‌ای است:

عدم نیاز به ضامن سنتی

ثبت‌نام غیرحضوری از طریق سامانه‌های دولتی

پرداخت بر اساس پایگاه داده رفاه ایرانیان

اقساط سبک و دوره بازپرداخت بلندمدت

تمرکز بر سرپرستان خانوار

همین شباهت‌ها باعث شده رسانه‌ها از «یارانه‌ای شدن وام سهام عدالت» سخن بگویند.

طبق گزارش‌ها، مشمولان اصلی عبارت‌اند از:

سرپرستان خانوار دارنده سهام عدالت

افراد دارای کد بورسی فعال

خانوارهای دهک‌های پایین و متوسط

کسانی که اطلاعات بانکی آن‌ها در سامانه‌های دولتی تکمیل شده باشد

اولویت با کسانی است که تاکنون از تسهیلات مشابه استفاده نکرده‌اند.

مبلغ نهایی هنوز به‌صورت رسمی اعلام نشده، اما بر اساس الگوهای مشابه و منابع رسانه‌ای، پیش‌بینی می‌شود:

حداقل وام: 30 میلیون تومان

سقف وام: بین 50 تا 100 میلیون تومان

بر اساس ارزش روز سهام عدالت هر فرد تعیین می‌شود

افرادی که سبد سهام عدالت با ارزش بالاتری دارند، امکان دریافت وام بیشتری خواهند داشت.

پیش‌بینی می‌شود شرایط بازپرداخت شامل موارد زیر باشد:

سود ترجیحی کمتر از نرخ بازار

بازپرداخت 36 تا 60 ماهه

اقساط ماهانه سبک

کسر خودکار از حساب بانکی یارانه یا حقوق در صورت تأخیر

1. ورود به سامانه معرفی‌شده توسط دولت یا بانک عامل
2. احراز هویت الکترونیکی با کد ملی و شماره شبا
3. تأیید دارایی سهام عدالت
4. انتخاب مبلغ و مدت بازپرداخت
5. امضای قرارداد دیجیتال
6. واریز وجه به حساب متقاضی

تمام مراحل بدون مراجعه حضوری انجام می‌شود.

مزایای وام سهام عدالت

دسترسی آسان به منابع مالی

عدم نیاز به ضامن

سرعت بالا در پرداخت

کاهش فشار بر نظام بانکی سنتی

افزایش کارآمدی دارایی‌های مردم

ریسک‌ها و نگرانی‌های کارشناسان

برخی کارشناسان هشدار می‌دهند:

ممکن است فشار بازپرداخت بر خانوارهای کم‌درآمد زیاد شود

احتمال فروش تدریجی دارایی‌های ملی در صورت نکول وجود دارد

ممکن است مصرف وام به سمت هزینه‌های غیرمولد برود

به همین دلیل تأکید می‌شود این وام باید با آموزش مالی همراه باشد.

تأثیر اقتصادی وام سهام عدالت

در صورت اجرای گسترده، این طرح می‌تواند:

قدرت خرید خانوارها را افزایش دهد

تقاضای مصرفی را تحریک کند

نقدینگی کوتاه‌مدت وارد بازار کند

به رشد اقتصادی کوتاه‌مدت کمک کند

اما در صورت نبود کنترل، ممکن است به افزایش تورم منجر شود.

جمع‌بندی

وام سهام عدالت گامی مهم در تبدیل دارایی‌های غیرنقد به ابزارهای مالی فعال است. اگر این طرح با شفافیت، نظارت و هدفمندی اجرا شود، می‌تواند به یکی از موفق‌ترین ابزارهای حمایت مالی دولت تبدیل شود. اما اجرای شتاب‌زده و بدون ملاحظات اجتماعی می‌تواند ریسک‌هایی در پی داشته باشد.

وام سهام عدالت چیست؟
تسهیلاتی با وثیقه سهام عدالت و بدون ضامن سنتی.

چه کسانی می‌توانند ثبت‌نام کنند؟
سرپرستان خانوار دارنده سهام عدالت.

ثبت‌نام چگونه است؟
به‌صورت غیرحضوری از طریق سامانه معرفی‌شده.

اگر سهام عدالت دارید، وضعیت دارایی و اطلاعات بانکی خود را در سامانه سجام و رفاه ایرانیان به‌روزرسانی کنید تا امکان دریافت وام برایتان فعال شود.

منبع

عصر همگرایی، ایرنا، تسنیم، گزارش فردانیوز