بورس تهران، هفته را با یکی از تلخ‌ترین آغاز‌های خود در ماه‌های اخیر تجربه کرد. شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در روز شنبه با افت بیش از 62 هزار واحدی به عدد 2 میلیون و 922 هزار واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز که معیاری دقیق‌تر برای سنجش عملکرد کلی بازار محسوب می‌شود، با ریزش 15522 واحدی (1.68 درصدی) تا سطح 908 هزار واحد پایین آمد.

بر اساس داده‌های منتشر شده، 617 نماد در وضعیت منفی قرار داشتند و بسیاری از نماد‌های شاخص‌ساز در صف فروش قفل بودند. ارزش معاملات خرد بازار در حدود 3170 میلیارد تومان اعلام شد که از این میزان، بیش از 2100 میلیارد تومان مربوط به خروج پول حقیقی بوده است.

کارشناسان معتقدند این افت سنگین نه صرفاً به دلایل اقتصادی، بلکه عمدتاً ناشی از فضای سیاسی و روانی حاکم بر کشور است. پایان درگیری نظامی ایران و اسراییل و ورود به دوره‌ای از آتش‌بس، به‌جای بازگشت آرامش به بازار، موجب تشدید ابهامات شد چرا که فعالان بازار سرمایه هنوز تداوم آتش‌بس را باور نکرده‌ و در تحلیل‌های خود، سهم بیشتری را برای آغاز مجدد درگیری‌ها قائل شدند. به همین دلیل بازار سرمایه که 9 روز تعطیل بود، با فشار سنگین نقدشوندگی روبه‌رو شد؛ بسیاری از فعالان در صف فروش قرار گرفتند تا از ریسک‌های احتمالی آتی جلوگیری کنند.

این در حالی است که انتظار می‌رفت نهاد‌های مسئول از جمله سازمان بورس، صندوق‌های تثبیت و توسعه بازار، و حتی دولت، با اقدامات حمایتی سریع و مؤثر مانع از بروز چنین موجی شوند. اما غیبت این حمایت‌ها باعث شد ترس و بی‌اعتمادی، فروش گسترده‌ای را رقم بزند.

بررسی جزیی‌تر بازار نشان می‌دهد که بیشترین فشار بر شاخص کل از سوی نماد‌های بزرگ و شاخص‌ساز بوده است. نماد «فارس» با تأثیر منفی 7571 واحدی، «فملی» با 6294 واحد، و پس از آن «فولاد»، «وبملت»، «پارسان»، «شستا» و «نوری» در رده‌های بعدی اثرگذاری منفی قرار گرفتند. این ترکیب نماد‌ها نشان می‌دهد که بخش‌های پتروشیمی، فلزی، بانکی و سرمایه‌گذاری هم‌زمان دچار فشار فروش شده‌اند.

در حال حاضر نگاه فعالان بازار به نهاد‌های تصمیم‌گیر دوخته شده است. بسیاری منتظرند ببینند آیا دولت و سازمان بورس با اقدامات فوری مانند افزایش توان خرید صندوق‌های حمایتی یا اعلام بسته‌های حمایتی می‌توانند روند بازار را معکوس کنند یا خیر.

ریزش شدید بورس تهران در نخستین روز پس از پایان جنگ، بیش از هر چیز نشانه‌ای از شکنندگی اعتماد سرمایه‌گذاران به سازوکار‌های حمایتی بازار است. در شرایطی که فضای سیاسی کشور هنوز از ثبات کامل برخوردار نیست، ورود مجدد پول به بازار سرمایه منوط به بازگشت اعتماد و شفافیت در سیاست‌گذاری اقتصادی و مالی خواهد بود. اگر نهاد‌های مسئول در روز‌های آتی نتوانند با اقدامات جدی، سیگنال اطمینان‌بخشی به بازار بدهند، ممکن است این ریزش به موجی بلندمدت‌تر تبدیل شود.

آینده بازار در گرو تصمیم‌های همین هفته است.