به گزارش پارسینه ؛ بر اساس این تحقیق که توسط سعید اورفان و اریک لاویگن از دانشگاه تورنتو انجام شده، تقریبا تمامی مدیران ارشد دانشگاه ها که پیش از بازگشت طالبان منصوب شده بودند، برکنار شده اند. از میان 160 مدیر در 40 دانشگاه، طالبان 97.5 درصد مدیران قبلی را کنار گذاشته و جای آن ها را با افراد نزدیک به جریان خود پر کرده است.

تحلیل داده ها نشان می دهد که ترکیب مدیریتی دانشگاه ها دیگر بر پایه شایستگی، مدارک علمی یا تجربه آموزشی شکل نمی گیرد؛ تنها 8 درصد مدیران جدید دارای مدرک دکتری اند و فقط سه رییس دانشگاه سابقه عضویت در هیئت علمی دارند. در مقابل، اکثریت مدیران حدود 80 درصد و 87 درصد رؤسای دانشگاه ها از قوم پشتون هستند؛ قومی که طالبان خاستگاه اصلی خود را از آن می داند. افزون بر این، 44 درصد مدیران و نزدیک به 78 درصد رؤسا در فضایی خارج از نظام آموزش عالی تحصیل کرده اند.

به گفته نویسندگان مقاله که در نشریه معتبر مطالعات در آموزش عالی منتشر شده، این تغییرات نشانه عدول کامل از معیارهای علمی است. نتیجه این روند، تبدیل دانشگاه ها از محیطی برای تفکر انتقادی و پژوهش مستقل به ابزار بازتولید ایدئولوژی طالبان بوده است.

بررسی زندگی نامه مدیران جدید نشان می دهد بسیاری از آنان سابقه فعالیت مستقیم در ساختار نظامی طالبان داشته اند؛ از جمله شرکت در عملیات انفجاری، فرماندهی میدانی یا فعالیت های تبلیغاتی. برای مثال، یکی از معاونان مالی و اداری دانشگاه ها پیش تر مسئول عملیات انفجاری طالبان در ننگرهار بوده است

اورفان در گفت وگو با Times Higher Education هشدار می دهد که دانشگاه ها اکنون کاملا تحت کنترل طالبان قرار گرفته اند. در این محیط، آزادی علمی عملا از بین رفته؛ کتاب هایی که با جهان بینی طالبان سازگار نیست، از کتابخانه ها حذف شده و کتاب های نوشته زنان ممنوع اعلام شده است.

استادان با ترس تدریس می کنند و دانشجویان از بیان دیدگاه های انتقادی بیم دارند، زیرا احتمال بازداشت یا زندانی شدن وجود دارد. پژوهش نیز به شدت محدود شده و موضوعاتی که ممکن است با تفکرات طالبان در تضاد باشد، قابل بررسی نیست. این محدودیت ها برای زنان شدیدتر است؛ از زمان ممنوعیت تحصیل زنان در اواخر 2022، دانشگاه ها عملا هیچ زن دانشجو یا کارمند را نمی پذیرند.

به گفته پژوهشگران، وضعیت فعلی همکاری های علمی بین المللی را نیز مختل کرده است، زیرا دانشگاه های تحت کنترل طالبان فاقد استقلال علمی اند و هرگونه همکاری نیازمند سازش هایی است که با اصول دانشگاهی در تعارض است.