به نقل از عصر ایران، باستان شناسان بقایای یک شهر قرون وسطایی مرتبط با جاده ابریشم را در زیر آب های دریاچه ایسیک کول کشف کرده اند. این دریاچه که در شمال شرقی قرقیزستان و در ارتفاعات کوهستان تیان شان قرار دارد، حدود 1607 متر بالاتر از سطح دریا واقع شده و پس از تیتیکاکا دومین دریاچه بزرگ کوهستانی جهان به شمار می رود.

به گزارش خبرآنلاین، پژوهش دانشمندان زیر آب های کم عمق دریاچه ایسیک کول قرقیزستان، بقایای غرق شده ای همچون سازه های آجری، سنگ آسیاب، قطعات تزیینی معماری، آرامگاهی متعلق به مسلمانان مربوط به قرن 13 و 14، تدفین ها و ظروف بزرگ سفالی را آشکار کرد. این یافته ها تأیید می کند که پیش تر یک سکونتگاه پررونق در این منطقه وجود داشته که در نهایت بر اثر زمین لرزه به زیر آب فرو رفته است.

اهمیت این کشف در ایسیک کول این است که وجود یک شهر قرون وسطایی جاده ابریشم را که مدت ها گمشده تصور می شد، با شواهد مستقیم از معماری، تجارت و زندگی مذهبی آن دوره ثابت می کند. آثار و سازه های به دست آمده اکنون به پژوهشگران امکان می دهد فرهنگ ها، اقتصاد و باورهای مردمان آسیای مرکزی را بازسازی کنند و هم زمان از یک محوطه باستانی زیرآبی منحصربه فرد که قرن ها پنهان مانده بود، حفاظت کنند.

اولین سایتی که تیم کاوش در ایسیک کول با آن روبه رو شد، بقایای یک شهر قرون وسطایی بود. در این محل ساختمان های آجری، بقایای سازه های ویران شده و یک سنگ آسیاب برای خرد کردن غلات پیدا شد. همچنین نشانه هایی از یک سازه تزیینی که می تواند متعلق به یک بنای اجتماعی مانند مسجد، حمام یا مدرسه باشد، کشف شد. پژوهشگران بقایای سازه های سنگی و چوب بست را ثبت کردند و برای تعیین قدمت، نمونه هایی از مصالح را برای آزمایش ارسال کردند.

والری کولچنکو، سرپرست تیم قرقیزستانی توضیح می دهد محوطه مورد مطالعه یک شهر یا یک تجمع تجاری بزرگ در یکی از مسیرهای مهم جاده ابریشم است که اوایل قرن پانزدهم، بر اثر یک زمین لرزه مهیب، شهر به زیر آب های دریاچه فرو رفت. کولچنکو شدت این حادثه را با فاجعه آتشفشانی پمپیی مقایسه می کند و بر این باور است که شهر به سرعت غرق شده است.

تیم پژوهش قطعات چوب و سایر مواد آلی به دست آمده از سازه ها را برای تحلیل درخت سنجی (بررسی حلقه های رشد برای تعیین سن) و تاریخ گذاری طیف سنجی جرمی شتاب دهنده (AMS) که یکی از دقیق ترین روش های کربن سنجی است، ارسال کرد.

دومین محوطه کشف شده، آرامگاه مسلمانان متعلق به قرون 13 و 14 بود که با منظری چشمگیر و رازآلود در زیر آب قرار دارد. این قبرستان حدود 300 در 200 متر وسعت دارد. باستان شناسان تدفین هایی را ثبت کردند که کاملاً مطابق مناسک سنتی اسلامی انجام شده بودند، اسکلت ها به پهلو، با بدن رو به شمال و صورت رو به قبله قرار داده شده بودند.

از این نکرپولیس، بقایای یک مرد و یک زن بازیابی شد که قرار است برای تحلیل های انسان شناختی دقیق تر بررسی شوند تا سن، وضعیت سلامت و زمینه فرهنگی آن ها مشخص شود. این محوطه شواهد مستقیمی از چگونگی گسترش تدریجی اسلام در آسیای مرکزی در دوران جاده ابریشم ارائه می دهد.

ماکسیم منشیکوف، یکی از پژوهشگران حاضر در این پژوهش می گوید: مردم اینجا پیرو ادیان مختلفی از جمله تنگری گرایی، بوداییسم و مسیحیت نستوری بودند. نخبگان سیاسی اغلب در دوره حکومت خود به اسلام می گراییدند، اما این دین تا قرن سیزدهم در آسیای مرکزی فراگیر نشد و پیش از آن عمدتاً دین اشراف و فعالان اقتصادی بود.

در محوطه ای دیگر، قطعاتی از سفال های قرون وسطایی همراه با یک خُم بزرگ که به طور کامل سالم مانده بود، کشف شد. خُم یک ظرف بزرگ ذخیره سازی برای نگهداری غلات، مایعات و سایر کالاهاست. این خُم هنوز در بستر دریاچه مدفون است و قرار است در فصل بعدی کاوش با دقت بالا بیرون آورده شود.

در نزدیکی این ظرف، سه تدفین یافت شد که احتمالاً به یک گورستان قدیمی تر تعلق دارند. این موضوع نشان می دهد که منطقه در دوره های مختلف مورد استفاده بوده و تاریخ پیچیده ای از استقرار و توسعه چندلایه داشته است.

تیم پژوهش همچنین دیوارهای گِلی، خاک های مدفون و بقایای سازه های گرد و چهارگوش را با حفاری زیرآبی ثبت کرد. این سازه ها احتمالاً بخش هایی از خانه ها یا ساختمان های عمومی بوده اند. بررسی این لایه ها برای بازسازی ترتیب زمانی رشد، دگرگونی و زوال شهر پیش از غرق شدن آن اهمیت حیاتی دارد.

پهپادهای زیرآبی پیشرفته آزمایشگاه Trionix نقشه ای دقیق از این ویرانه ها تهیه کردند تا پیش از فرسایش بیشتر، یک رکورد دیجیتال پایدار از محوطه ثبت شود. برای باستان شناسان، ایسیک کول تنها یک دریاچه نیست، بلکه یک کپسول زمان است؛ جایی که هر قطعه از یک سنگ آسیاب گرفته تا یک اسکلت، روایتی از تجارت، باورها و زیست انسان ها در حاشیه جاده ابریشم را آشکار می کند.