به نقل از خبرآنلاین، مسعود پزشکیان در تبلیغات انتخاباتی یک حرف مشخص زد:

این جمله نه تنها وعده اصلاح قیمت سوخت بود، بلکه نشانه نگاه او به عدالت انرژی و نوسازی ناوگان خودروهای کشور هم بود. ایده اش ساده بود؛ نمی توان بدون تغییر ساختاری در مصرف، قیمت بنزین را بالا برد و انتظار داشت مردم فشار اقتصادی را تحمل کنند.

اما آنچه در عمل اتفاق افتاد کاملاً متفاوت بود؛ در اولین روز آبان ماه امسال رییس جمهور گفت: شکی نیست که بنزین باید گران کرد. از همین رو از آذر 1404، نظام قیمت گذاری سوخت در کشور سه نرخی شد. سهمیه 60 لیتر ماهانه با نرخ یارانه ای 1500 تومان، 100 لیتر بعدی با نرخ 3000 تومان و هر میزان مصرف مازاد یا برای خودروهای بدون سهمیه با نرخ آزاد 5000 تومان عرضه می شود. این تصمیم در حالی گرفته شد که نه برنامه ای برای نوسازی ناوگان، نه سیاست تشویقی برای عرضه خودروهای کم مصرف و نه واردات گسترده خودروهای اقتصادی اجرا شده بود. وعده پزشکیان در این مرحله بی اثر شد.

دولت می گوید هدف از این تغییر، کنترل مصرف انرژی و کاهش قاچاق سوخت است. سهمیه بندی سه نرخی قرار است مصرف کنندگان را به رعایت محدودیت های یارانه ای وادار کند و استفاده از خودروهای دوم یا نوشماره را محدود کند. اما با توجه به اینکه ناوگان کشور هنوز فرسوده است، فشار اقتصادی این سیاست بیشتر بر دوش خانواده های متوسط و پایین جامعه افتاده است.

یکی از مهم ترین دلایل ناکامی وعده پزشکیان، فقدان برنامه عملیاتی برای عرضه خودروهای کم مصرف است. نه تسهیلات جدی برای خرید خودروهای اقتصادی داده شد، نه تولید یا واردات آن ها به سطح گسترده رسید و نه سیاست های عملیاتی برای تشویق مردم به خرید چنین خودروهایی وجود داشت. در نتیجه، شرط تعیین شده مصرف 3 لیتر در هر 100 کیلومتر نادیده گرفته شد و گرانی بنزین بدون هیچ جبران ساختاری اعمال شد.

دولت با محدود کردن سهمیه یارانه ای به یک خودرو برای هر خانوار تلاش کرده تا مصرف سوخت یارانه ای صرفاً محدود به خودروهای اصلی شود. اما عدالت انرژی بدون نوسازی ناوگان عملاً معنا ندارد و این سیاست فشار اقتصادی را به مصرف کنندگان واقعی منتقل کرده است.

به این ترتیب، وعده اولیه پزشکیان بیشتر به شعار شبیه شد تا واقعیت. شرط او برای گرانی بنزین، یعنی عرضه خودروهای کم مصرف، اجرا نشد و گرانی سوخت بدون اصلاح ساختاری ناوگان رخ داد. وعده ای که می توانست هم عدالت مصرف و هم رفاه مردم را مدنظر قرار دهد، به یک فشار اقتصادی مستقیم بر مردم تبدیل شد.

نگاهی به آینده نشان می دهد که بدون اجرای سیاست های نوسازی ناوگان، افزایش تولید خودروهای کم مصرف و توسعه حمل ونقل عمومی، فاصله میان وعده و واقعیت همچنان باقی خواهد ماند. این شکاف می تواند اعتماد عمومی به وعده های سیاسی و برنامه های اصلاحی دولت را کاهش دهد و فشار اقتصادی بر اقشار آسیب پذیر همچنان ادامه داشته باشد.

در واقع، وعده پزشکیان درباره گرانی بنزین فقط در ازای عرضه خودرو کم مصرف به طور کامل تحقق نیافته است. اصلاح قیمت سوخت در قالب سه نرخی و بدون نوسازی ناوگان، گرانی بنزین را عملی کرد اما وعده مربوط به عدالت مصرف و کاهش فشار بر مردم، عملی نشد. هزینه این تصمیم به مردم منتقل شد و فاصله میان شعار و اجرا بیشتر شد.