در تازه‌ترین تصمیم دولت برای مدیریت مصرف سوخت و جلوگیری از هدررفت منابع یارانه‌ای، اعلام شد که از این پس فقط یک خودرو سهمیه بنزین یارانه‌ای دریافت خواهد کرد. بر اساس اعلام مدیر سامانه هوشمند سوخت، بیش از سه میلیون نفر در کشور مالک بیش از یک خودرو هستند و این افراد باید در سامانه‌ای که به‌زودی معرفی می‌شود، خودروی اصلی خود برای دریافت سهمیه بنزین یارانه‌ای را انتخاب کنند. خودروهای دیگر این افراد فاقد سهمیه یارانه‌ای شده و کارت سوخت آن‌ها باطل خواهد شد.

این تصمیم یکی از مهم‌ترین تغییرات در سیاست‌های سهمیه بنزین در سال‌های اخیر محسوب می‌شود و می‌تواند تأثیر گسترده‌ای بر بازار سوخت، مصرف بنزین، بازار خودرو و هزینه‌های خانوارها داشته باشد. در ادامه این گزارش جامع از فردا نیوز، تمام ابعاد این تصمیم جدید را بررسی می‌کنیم.

سیاست سهمیه بنزین با هدف توزیع عادلانه یارانه سوخت، کنترل مصرف، کاهش قاچاق و مدیریت منابع انرژی از سال‌ها قبل در کشور اجرا شده است. با این حال، در سال‌های اخیر پدیده‌ای جدید به‌وجود آمد:

افزایش تعداد خودرو در یک خانوار

استفاده چند کارت سوخت توسط یک فرد

انتقال سهمیه بنزین از خودرو به خودرو

فروش سهمیه در بازار غیررسمی

همه این عوامل موجب شد تا سیاست‌گذاران به این نتیجه برسند که مدل تخصیص سهمیه بنزین نیاز به اصلاح جدی دارد.

مدیر سامانه هوشمند سوخت اعلام کرد:

بیش از 3 میلیون نفر در کشور دارای بیش از یک خودرو هستند

این افراد باید در سامانه‌ای که به‌زودی معرفی می‌شود ثبت‌نام کنند

فقط یکی از خودروهای آن‌ها مجاز به دریافت سهمیه بنزین یارانه‌ای است

کارت سوخت خودروهای دیگر باطل خواهد شد

به این ترتیب، برای نخستین‌بار در کشور، سهمیه بنزین به مالک اختصاص داده می‌شود نه به تعداد خودروها.

بر اساس این مصوبه:

کارت سوخت خودروهای غیرمنتخب باطل می‌شود

این خودروها برای سوخت‌گیری باید:

یا بنزین آزاد بزنند

یا درخواست کارت سوخت جدید با بنزین 5 هزار تومانی بدهند

میزان سهمیه جدید برای این خودروها:

160 لیتر بنزین با نرخ 5 هزار تومان

به‌عبارت ساده:
خودروهای دوم و سوم دیگر سهمیه بنزین یارانه‌ای 1500 یا 3000 تومانی نخواهند داشت.

برای اجرای این طرح:

سامانه‌ای جدید معرفی خواهد شد

مالکان چندخودرویی باید وارد سامانه شوند

فقط یک خودرو را به‌عنوان خودروی دارای سهمیه بنزین انتخاب کنند

پس از ثبت انتخاب:

فقط همان خودرو سهمیه یارانه‌ای می‌گیرد

سایر خودروها وارد گروه بنزین 5 هزار تومانی می‌شوند

عدم ثبت انتخاب در سامانه به‌منزله ابطال خودکار سهمیه یارانه‌ای تمام خودروها به‌جز یکی خواهد بود.

هدف اصلی این سیاست:

جلوگیری از چندبار مصرف یارانه بنزین توسط یک فرد

کاهش قاچاق سوخت

واقعی‌سازی مصرف سوخت

جلوگیری از سوداگری کارت سوخت

تمرکز یارانه فقط روی مصرف ضروری خانوار

به بیان صریح‌تر، دولت در این مرحله به دنبال هدفمند کردن سهمیه بنزین به جای گسترش آن است.

سهمیه بنزین و تأثیر آن بر هزینه خانوارها

برای خانواده‌هایی که:

دو یا سه خودرو دارند

یا از خودروهای دوم برای کار، مسافرکشی یا استفاده روزانه بهره می‌برند

این تصمیم می‌تواند منجر به:

افزایش محسوس هزینه سوخت

رشد هزینه رفت‌وآمد

افزایش کرایه‌های حمل‌ونقل

فشار اقتصادی مضاعف بر برخی اقشار

شود. به‌ویژه برای رانندگانی که با خودروهای شخصی درآمد کسب می‌کنند، این تغییر بسیار مهم است.

سهمیه بنزین و اثرگذاری بر بازار خودرو

کارشناسان معتقدند این تغییر در سیاست سهمیه بنزین می‌تواند باعث:

کاهش تقاضا برای خودروهای دوم و سوم

افزایش عرضه خودروهای مازاد در بازار

کاهش انگیزه نگهداری چند خودرو

تغییر الگوی تقاضا در بازار خودروهای ارزان

شود. در نتیجه، بازار خودرو ممکن است در ماه‌های آینده با موج جدیدی از عرضه روبه‌رو شود.

سهمیه بنزین و مقابله با فروش غیرقانونی کارت سوخت

یکی از مهم‌ترین دلایل این تصمیم، رشد بازار غیررسمی فروش سهمیه بنزین و کارت سوخت بود. با اجرای این طرح:

فقط یک کارت سوخت دارای سهمیه یارانه‌ای فعال خواهد بود

امکان اجاره دادن کارت سوخت کاهش می‌یابد

تراکنش‌های مشکوک بهتر رصد می‌شوند

قاچاق خرد سوخت محدود می‌شود

سهمیه بنزین و سرنوشت خودروهای فرسوده

یکی از نگرانی‌های مطرح شده این است که بسیاری از خانواده‌ها:

یک خودرو قدیمی فرسوده

و یک خودرو کم‌مصرف جدید

دارند. اکنون باید بین آن‌ها برای دریافت سهمیه بنزین یارانه‌ای تنها یکی را انتخاب کنند که تصمیم‌گیری دشواری برای برخی خانواده‌ها ایجاد کرده است.

سهمیه بنزین و ارتباط آن با بنزین 5 هزار تومانی

طبق اعلان رسمی:

خودروهای فاقد سهمیه یارانه‌ای

فقط می‌توانند از بنزین 5 هزار تومانی استفاده کنند

سهمیه اختصاصی آن‌ها 160 لیتر در ماه خواهد بود

این موضوع یعنی افزایش رسمی هزینه سوخت برای خودروهای دوم به بعد.

سهمیه بنزین و سناریوهای آینده قیمت سوخت

کارشناسان اقتصادی می‌گویند این طرح می‌تواند مقدمه‌ای برای:

واقعی‌تر شدن نرخ بنزین

محدود شدن تدریجی بنزین یارانه‌ای

حرکت به‌سمت یارانه اعتباری سوخت برای افراد به‌جای خودرو

باشد. البته دولت فعلاً تأکید کرده که نرخ بنزین فعلاً تغییری نخواهد کرد.

سهمیه بنزین و واکنش افکار عمومی

انتشار این خبر باعث واکنش‌های گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی شده است. برخی کاربران:

از کاهش رانت دفاع کرده‌اند

برخی دیگر آن را فشار مضاعف بر مردم دانسته‌اند

گروهی نیز خواستار تخصیص سهمیه به افراد به‌جای خودرو شده‌اند

سهمیه بنزین و مقایسه با مدل‌های جهانی

در بسیاری از کشورها:

سهمیه سوخت بر اساس فرد

یا اعتبار سوخت الکترونیکی

یا یارانه انرژی خانوار

پرداخت می‌شود. مدل جدید ایران نیز تا حدی به این الگوها نزدیک شده است.

آیا همه خودروها فقط یک سهمیه خواهند داشت؟
خیر، فقط مالکان دارای بیش از یک خودرو مشمول این طرح هستند.

اگر کسی دو خودرو داشته باشد، چه می‌شود؟
فقط یکی از خودروها سهمیه بنزین یارانه‌ای می‌گیرد.

سهمیه خودرو دوم چقدر است؟
160 لیتر بنزین با نرخ 5 هزار تومان.

اگر در سامانه ثبت نکنیم چه می‌شود؟
سهمیه یارانه‌ای فقط برای یک خودرو باقی می‌ماند و بقیه حذف می‌شوند.

آیا نرخ بنزین تغییر کرده است؟
فعلاً نرخ‌ها تغییری نکرده و فقط نحوه تخصیص تغییر کرده است.

اگر شما نیز مالک چند خودرو هستید، برای حفظ سهمیه بنزین یارانه‌ای لازم است:

اطلاعیه‌های رسمی سامانه ثبت انتخاب خودرو را به‌دقت دنبال کنید

در سریع‌ترین زمان ممکن خودروی اصلی خود را در سامانه معرفی کنید

از مسدودی ناخواسته کارت سوخت خودرو جلوگیری نمایید

برای دریافت سریع‌ترین اخبار مربوط به سهمیه بنزین، فردا نیوز را دنبال کنید.

منبع خبر

اظهارات مدیر سامانه هوشمند سوخت – به نقل از رسانه‌های رسمی