به نقل از خبرگزاری تسنیم، بازار سرمایه ایران در تیرماه امسال یکی از پرتنش ترین مقاطع خود طی سال های اخیر را پشت سر گذاشت. همزمان با وقوع جنگ 12 روزه و افزایش سطح نااطمینانی های سیاسی و اقتصادی، شاخص های بورس با افتی قابل توجه مواجه شد، فضای معاملات به شدت هیجانی شد و خروج پول حقیقی از بازار شدت گرفت. بسیاری از فعالان بازار، تداوم این روند را نشانه ورود بورس به یک دوره فرسایشی جدید ارزیابی می کردند؛ دوره ای که می توانست اعتماد سرمایه گذاران را بیش از پیش تضعیف کند.

در روزهای ابتدایی این شوک، فشار فروش در اغلب نمادهای بزرگ و شاخص ساز نمایان شد و شاخص کل بورس طی چند روز پیاپی با افت سنگین همراه بود. کاهش ارزش معاملات، افزایش صف های فروش و عقب نشینی سرمایه گذاران خرد، تصویر غالب بازار در اوج تنش های تیرماه بود. تحلیلگران هشدار می دادند که در صورت تداوم بی ثباتی روانی، بورس ممکن است وارد چرخه ای از زیان دهی مستمر شود؛ چرخه ای که خروج از آن نیازمند اقدامات سیاستی مؤثر و بازسازی اعتماد عمومی است.

در چنین شرایطی، وزارت امور اقتصادی و دارایی وعده داد که با مجموعه ای از سیاست های هماهنگ، بازار سرمایه از شوک ناشی از جنگ خارج خواهد شد. تمرکز بر ثبات متغیرهای کلان، تقویت نقش بازارگردان ها، کنترل هیجانات، پرهیز از تصمیمات خلق الساعه و تقویت شفافیت، از جمله محورهایی بود که در وعده های وزارت اقتصاد به طور جدی مورد تأکید قرار گرفت.

مدتی پس از فروکش کردن فضای ملتهب اولیه، نشانه های بازگشت آرامش به بازار نمایان شد. روند خروج پول متوقف شد، ارزش معاملات روزانه به تدریج افزایش یافت و تعادل نسبی به تابلوی معاملات بازگشت. همین تغییر رفتار بازار، نقطه آغاز خروج بورس از شوک جنگ 12 روزه تلقی شد؛ مسیری که برخلاف برخی تردیدها، به جای فرسایشی شدن، وارد فاز ترمیم شد.

نقطه اوج این روند اصلاحی را می توان در سقف شکنی شاخص کل بورس و عبور آن از مرز تاریخی کانال 3 میلیون و 400 هزار واحد دانست؛ رخدادی که نه تنها از منظر روانی برای بازار اهمیت داشت، بلکه به عنوان یک سیگنال مهم از بازگشت اعتماد سرمایه گذاران نیز مورد توجه قرار گرفت. این عبور، در شرایطی رقم خورد که بازار در ماه های قبل تحت فشار نااطمینانی های بیرونی و ضعف انتظارات قرار داشت و بسیاری از فعالان، تحقق چنین سطحی از شاخص را در کوتاه مدت بعید می دانستند.

مثبت شدن پی درپی نماگرهای بورسی، به ویژه در نمادهای بزرگ، بانکی، پالایشی و فلزات اساسی، نشان داد که بازار نه تنها از فاز انفعال خارج شده، بلکه وارد مرحله بازسازی تدریجی شده است. افزایش تقاضای سرمایه گذاران، کاهش محسوس صف های فروش، چرخش جریان نقدینگی به سمت سهام بنیادی و رشد ارزش معاملات خرد، همگی نشانه هایی از خروج بورس از چرخه زیان دهی تلقی می شود؛ چرخه ای که در پی شوک 12 روزه شکل گرفته بود.

در این میان، نقش سیاست گذاری در مدیریت انتظارات و بازگرداندن ثبات به بازار، بیش از پیش برجسته شد. مدنی زاده پیش تر وعده داده بود که بورس به حال خود رها نخواهد شد و سیاست های اقتصادی دولت به گونه ای تنظیم می شود که سرمایه گذاران بتوانند افق روشنی برای آینده بازار ترسیم کنند. اکنون، با بازگشت شاخص به مدار صعودی و عبور از کانال حساس 3.4 میلیون واحد، بسیاری از فعالان بازار این روند را مصداق عمل به وعده های اعلام شده می دانند.

از منظر تحلیلی، آنچه بیش از هر عامل دیگری در خروج بورس از شوک جنگ مؤثر واقع شد، هم زمانی چند متغیر کلیدی بود: کاهش هیجانات سیاسی، ارسال سیگنال های سیاستی باثبات از سوی مسئولان، پرهیز از مداخلات ناگهانی در بازار، و ترمیم تدریجی انتظارات سرمایه گذاران نسبت به سودآوری شرکت ها. این ترکیب باعث شد بازار سرمایه به جای ادامه روند نزولی، وارد فاز تعدیل و سپس رشد شود.

به ویژه برای سهامداران خرد که بیشترین آسیب را از افت تیرماه متحمل شده بودند، بازگشت شاخص به سطوح بالاتر و تثبیت فضای مثبت، به منزله بازگشت نسبی اعتماد به بازار تلقی شد. بسیاری از این سرمایه گذاران در ماه های قبل با زیان سنگین مواجه شده بودند و خروج بورس از وضعیت زیان دهی، برای آن ها اهمیت روانی و اقتصادی مضاعفی داشت.

در همین حال، برخی کارشناسان معتقدند عبور شاخص کل از کانال 3.4 میلیون واحد، صرفاً یک رکورد عددی نیست، بلکه بیانگر ورود بازار به فاز جدیدی از رفتار معاملاتی است؛ فازی که در آن، نقش تحلیل های بنیادی پررنگ تر شده و وزن تصمیم گیری های هیجانی کاهش یافته است. این موضوع، در صورت تداوم ثبات سیاستی، می تواند زمینه ساز پایداری رشد در بازار سرمایه شود.

با این حال، تحلیلگران تأکید دارند که خروج بورس از شوک جنگ 12 روزه، به معنای پایان کامل ریسک ها نیست. بازار همچنان به شدت به متغیرهای سیاسی، تصمیمات اقتصادی دولت، وضعیت نرخ ارز و شرایط کلی اقتصاد وابسته است. با این وجود، عملکرد مثبت بورس در دوره اخیر و تحقق وعده های دولت درباره بازگرداندن آرامش به بازار، چشم انداز کوتاه مدت بازار سهام را نسبت به هفته های پرالتهاب تیرماه به مراتب امیدوارکننده تر کرده است.

در مجموع، عبور شاخص کل بورس از مرز 3 میلیون و 400 هزار واحد، مثبت شدن فضای عمومی معاملات و خروج بازار از چرخه زیان دهی، همگی نشانه هایی است از اینکه بورس توانسته از شوک ناشی از جنگ 12 روزه عبور کند؛ مسیری که با وعده های وزارت اقتصاد آغاز شد و اکنون در قالب عملکرد مثبت بازار سرمایه، نشانه های تحقق آن به وضوح قابل مشاهده است.