دولت با هدف حمایت از دهک‌های پایین درآمدی و رفع مشکل مسکن برای زوج‌های جوان، اجرای طرح مسکن استیجاری دولتی را با جدیت آغاز کرده است. براساس دستور وزیر راه و شهرسازی، دهک‌های 1 و 2 در اولویت قرار گرفته‌اند و بخش قابل‌توجهی از واحدهای استیجاری آینده به این گروه‌ها اختصاص خواهد یافت. در این گزارش فردانیوز، جزییات طرح، نحوه اجرا، نقش انبوه‌سازان، پیوند با نوسازی بافت‌های فرسوده و برنامه میان‌مدت مسکن استیجاری را بررسی می‌کنیم.

وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده است که:

✔ دهک‌های 1 و 2، مهم‌ترین گروه هدف طرح مسکن استیجاری دولتی هستند

✔ دهک‌های 3 تا 6 نیز مشمول می‌شوند، اما در اولویت‌های بعدی

این اقدام برای حمایت از اقشار کم‌درآمد انجام شده که توان ورود به طرح‌های مالکیتی مانند مسکن ملی را ندارند.

مبنای اصلی طرح:

✔ زوج‌های فاقد مسکن

✔ ازدواج‌کرده در 5 سال اخیر

✔ قرارگرفته در دهک‌های 1 تا 6

اما اولویت واگذاری با دهک‌های پایین‌تر یعنی دهک‌های 1 و 2 است.
این تصمیم به‌دلیل فشار شدید هزینه مسکن بر زوج‌های کم‌درآمد اتخاذ شده است.

دلایل انتخاب این دو دهک:

ناتوانی در پرداخت آورده اولیه

بسیاری از خانوارهای کم‌درآمد حتی توان تأمین آورده 150 تا 200 میلیون تومانی طرح‌های ملکی را ندارند.

سابقه شکست طرح‌های ملکی در حمایت از دهک‌های پایین

تجربه مسکن مهر و نهضت ملی نشان داده که طرح‌های سنتی، دهک‌های پایین را به هدف نرسانده است.

نیاز فوری و حیاتی به سرپناه

دهک‌های 1 و 2 بیشترین مشکل را در بازار اجاره دارند.

تمرکز دولت بر مسکن حمایتی

هدف جدید دولت، مسکن حمایتی استیجاری به‌جای مدل‌های سنگین ملکی است.

وزارت راه و شهرسازی قصد دارد بخش قابل‌توجهی از واحدهای استیجاری را در بافت‌های فرسوده تولید کند.

مزایای این سیاست:

 کاهش هزینه آماده‌سازی زمین

 استفاده از زیرساخت موجود (آب، برق، گاز، مدرسه و...)

 بازگشت زندگی به هسته‌های قدیمی شهر

 صرفه‌جویی در هزینه‌های حمل‌ونقل و زمان

 جلوگیری از گسترش بی‌رویه شهر به سمت حاشیه

انبوه‌سازانی که در بافت‌های فرسوده فعال هستند، در این طرح نقش کلیدی دارند.

فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی گفته است:

✔ انبوه‌سازان در بافت‌های فرسوده شناسایی شوند

✔ تفاهم‌نامه برای مشارکت منعقد شود

✔ توجیه اقتصادی پروژه با مشوق‌های دولتی تقویت شود

✔ وزارت راه بخشی از واحدهای تولیدی را خریداری کند

این مدل باعث اجرای سریع‌تر طرح و ساخت واحدهای باکیفیت‌تر می‌شود.

مسکن استیجاری دولتی | مزایای اجرای طرح در بافت فرسوده

این اقدام باعث می‌شود:

 دولت درگیر ساخت مستقیم نشود

 بافت‌های قدیمی بدون دخالت سنگین دولت نوسازی شوند

 هزینه آماده‌سازی زمین در بیرون شهر کاهش یابد

 بار توسعه شهری به بخش مرکزی شهر بازگردد

این مدل از نظر اقتصادی بهترین گزینه برای یک طرح استیجاری بلندمدت است.

مسکن استیجاری دولتی | مراحل تأمین مسکن در دو فاز

معاون مسکن و ساختمان وزارت راه درباره اجرای طرح گفته است:

فاز اول:

✔ استفاده از واحدهای آماده سکونت
✔ تمرکز بر زوج‌های جوان
✔ تأمین از املاک وزارت راه و سازمان ملی زمین و مسکن

فاز دوم:

✔ ساخت واحدهای جدید استیجاری
✔ مشارکت بخش خصوصی و نهادهای عمومی
✔ ساخت روی زمین‌های مرغوب شهری

این مراحل منطبق با سیاست جهانی مسکن حمایتی است.

مسکن استیجاری دولتی | چرا مسکن استیجاری جایگزین مسکن ملکی می‌شود؟

براساس تجربه 20 سال گذشته:

 بسیاری از دهک‌های پایین توان پرداخت اقساط سنگین را ندارند

 آورده اولیه برای آن‌ها غیرقابل تأمین است

 دهک‌های پایین پس از مدتی مجبور به فروش امتیاز خود می‌شوند

 منابع دولتی هدر می‌رود و هدف حمایت از نیازمندترین گروه‌ها تحقق نمی‌یابد

بنابراین مدل حمایتی استیجاری پایدارتر، سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر است.

مسکن استیجاری دولتی | دو مدل ارائه شده برای ساخت و تأمین

طبق مصوبه شهریور 1404، دو مدل اصلی وجود دارد:

مدل اول: تأمین واحدهای آماده

واحدهایی که از قبل ساخته شده‌اند، شناسایی و برای اجاره در طرح قرار می‌گیرند.

مدل دوم: ساخت مسکن استیجاری

این واحدها طی همکاری دولت و انبوه‌سازان ساخته می‌شوند.

هر دو مدل به‌طور خاص برای زوج‌های جوان دهک‌های 1 تا 6 طراحی شده‌اند.

مسکن استیجاری دولتی | چالش‌های بازار اجاره و ضرورت اجرای طرح

بازار اجاره در سال‌های اخیر با چالش‌هایی روبه‌رو بوده است:

افزایش بی‌سابقه اجاره بها

کاهش توان خرید و اجاره خانوارها

 مهاجرت اجباری گروه‌های کم‌درآمد به حاشیه

 عرضه ناکافی مسکن کوچک و مقرون‌به‌صرفه

بنابراین طرح مسکن استیجاری دولتی پاسخی به این بحران است.

مسکن استیجاری دولتی

1. چه دهک‌هایی مشمول مسکن استیجاری دولتی هستند؟

دهک‌های 1 تا 6، اما اولویت با دهک‌های 1 و 2 است.

2. زوج‌های جوان چگونه در این طرح ثبت‌نام می‌شوند؟

زوج‌های فاقد مسکن که در 5 سال اخیر ازدواج کرده‌اند، مشمول هستند.

3. آیا ساخت این واحدها در بافت فرسوده انجام می‌شود؟

بله؛ دولت قصد دارد بخش عمده پروژه را در بافت‌های فرسوده اجرا کند.

4. نقش انبوه‌سازان چیست؟

انبوه‌سازان واحدها را می‌سازند و دولت بخشی از آن‌ها را خریداری یا اجاره تضمین‌شده می‌دهد.

5. آیا این طرح جایگزین طرح‌های مالکیتی مثل نهضت ملی است؟

برای دهک‌های پایین بله؛ اما دهک‌های متوسط همچنان می‌توانند وارد طرح‌های ملکی شوند.

6. چه زمانی واحدهای استیجاری آماده تحویل خواهند شد؟

در فاز اول به‌صورت فوری از واحدهای آماده، و در فاز دوم طی ساخت مشترک.

برای اطلاع از:

 زمان ثبت‌نام رسمی طرح
 شرایط جدید دهک‌بندی
 نحوه واگذاری واحدها
 اخبار مسکن حمایتی و اجاره

فردانیوز را دنبال کنید تا اولین نفر باشید که از جزییات طرح مسکن استیجاری دولتی مطلع می‌شود.

منابع خبری

خبرگزاری ایسنا

وزارت راه و شهرسازی

معاونت مسکن و ساختمان