به نقل از فرارو، بخش بزرگی از تعارض های زوجین ریشه در نیازهای عمیق روانی و تفاوت های پایدار شخصیتی دارد اما می توان با پذیرش و درک این واقعیت، رابطه ای سالم تر و همدلانه تر ساخت.

​ در بسیاری از روابط بلندمدت و حتی در برخی روابط کوتاه مدت زوج ها خود را در چرخه ای از مشاجرات تکراری می یابند؛ بحث هایی آشنا که گویی هر بار با همان الگو بازمی گردند. دو طرف درباره موضوع دعوا صحبت می کنند، شاید به نتیجه ای مشترک هم برسند، احساس آرامش می کنند، اما چند هفته یا چند ماه بعد، درست زمانی که تصور می کنند مشکل پایان یافته، همان اختلاف دوباره با سرعت و پیش بینی پذیری ناامیدکننده ای سر بر می آورد.

بسیاری از زوج ها این بازگشت مداوم تعارض را نشانه ای از ناسازگاری عمیق تر می دانند. آنان بارها از خود می پرسند: آیا چیزی را نادیده گرفته ایم؟ ، آیا داریم اشتباه پیش می رویم؟ ، یا حتی چرا نمی توانیم این موضوع را برای همیشه حل کنیم؟ اما پژوهش های روان شناختی دیدگاهی متفاوت و تا حدی آرامش بخش ارائه می کنند: حدود 69 درصد از تعارض ها در روابط، دائمی یا ماندگار هستند.

این یافته که حاصل چندین دهه پژوهش بلندمدت توسط جان گاتمن و دیگر محققان حوزه روابط است، یکی از پایدارترین و تکرارپذیرترین نتایج در علم رابطه مندی به شمار می رود. گرچه در نگاه نخست ممکن است کمی بدبینانه به نظر برسد، اما در دل خود یک حقیقت مهم را روشن می کند: بخش بزرگی از تعارض های مکرر تنها یک دلیل بنیادین دارد. فهم همین دلیل می تواند نحوه برخورد ما با رابطه را از اساس تغییر دهد.

در ادامه، دو علت اصلیِ گرفتار شدن زوج ها در چرخه تعارض های دائمی بررسی می شود.

زوج ها معمولاً تصور می کنند که درباره مسئله ای مشخص بحث می کنند: کارهای خانه، مسائل مالی، تصمیم های مربوط به فرزندپروری، میزان صمیمیت عاطفی، روابط جنسی، وقت شناسی یا تعداد دفعات ملاقات با خانواده همسر. این موضوعات به ظاهر بسیار عملی، مشخص و قابل حل اند. اما تحقیقات متعدد نشان می دهد آنچه در سطح دیده می شود اغلب دلیل واقعی تنش نیست.

یک مطالعه مشاهده ای تازه روی 141 زوج که در نشریه Frontiers in Psychology منتشر شده، نشان می دهد واکنش های عاطفی افراد در هنگام تعارض، نه از خودِ موضوع، بلکه از نیاز رابطه ای تهدیدشده ناشی می شود.

وقتی افراد احساس می کنند استقلال شان محدود شده یا کنترل می شوند، هیجانات منفیِ دورکننده ای مانند خشم یا کلافگی بروز می دهند. اما زمانی که احساس می کنند ارتباط عاطفی شان مخدوش شده یا حمایت نمی شوند، بیشتر هیجانات منفیِ درگیرکننده مانند ناراحتی، رنجش یا دلخوری ظاهر می شود.

یافته های بالینی نیز همین نکته را تأیید می کنند: ریشه بیشتر تعارض ها بسیار عمیق تر از موضوعات سطحی است و به معنایی که افراد به آن موضوعات نسبت می دهند بازمی گردد.

برای مثال:

به بیان دیگر، پیش از آن که محتوای دعوا آشکار شود، تعارض نیازهای روانی عمیقی را فعال می کند. این نیازها معمولاً از تاریخچه دلبستگی فرد، تجربیات کودکی، خلق وخو و الگوهای پایدار شخصیتی ریشه می گیرند. چون این الگوها در طول بزرگسالی ثابت می مانند، تعارض های مرتبط با آن ها نیز ثابت باقی می مانند.

از این منظر، شاید ناخوشایند باشد اما واقعیت این است که اغلب اوقات شما درباره چیزی که تصور می کنید نمی جنگید؛ بلکه واکنشی است به زیرمتن روان شناختی آن موضوع و نیازی که احساس می کنید تهدید شده است. حقیقت سخت پذیر اینجاست: شما نمی توانید یک نماد ، یک تاریخچه یا یک ارزش را برای همیشه حل کنید، اما می توانید آن را بشناسید، نام ببرید و با وضوح و شفقت بیشتری با آن مواجه شوید.

وقتی دو نفر وارد یک رابطه می شوند، دنیای درونی شان با یکدیگر تداخل پیدا می کند. این تداخل به دلیل تفاوت های طبیعی افراد در حوزه هایی مانند: سیستم عصبی، منطق و شیوه پردازش هیجان، سرعت و ریتم رابطه مندی، سبک های ارتباطی و تعارضی به طور اجتناب ناپذیری باعث اصطکاک می شود.

این تفاوت ها همان چیزی است که در نهایت بخش بزرگی از تعارض های دائمی زوج ها را شکل می دهد. واقعیت ساده است: فردی که با نظم و پیش بینی پذیری احساس امنیت می کند، یک شبه به فردی کاملاً خودانگیخته تبدیل نمی شود. همان طور که فردی که احساساتش را درونی پردازش می کند، ناگهان به شخصی تبدیل نخواهد شد که همه چیز را فوری و با جزییات بیان کند.

این موضوع دو پیامد روشن دارد:

تعارض های تکرارشونده قابل پیش بینی هستند. معمولاً در چند خوشه ثابت ظاهر می شوند: تفاوت های شخصیتی، ریتم های زندگی، نیازهای عاطفی و ارزش های بنیادی.

تعارض های مکرر به معنای رابطه ای معیوب نیستند. نشانه ضعف مهارت ارتباطی، تنبلی یا ناسازگاری بنیادی هم نیستند. آن ها تنها بازتاب تنوع طبیعی انسان ها هستند.

مشکل زمانی ایجاد می شود که زوج ها در وضعیت انسداد گیر می افتند؛ مفهومی که جان گاتمن برای توصیف چرخه تکراریِ تعارض های شدید به کار می برد؛ چرخه ای همراه با تدافع، انتقاد، تحقیر و کناره گیری. یعنی چهار شاخص مهمی که خطر جدایی و طلاق را افزایش می دهند.

انسداد زمانی شکل می گیرد که معنای اصلیِ پنهان در پس تعارض، جایی برای ظاهر شدن پیدا نمی کند. برای نمونه:

برای از بین بردن این انسداد، افراد باید بیاموزند که تعارض را تا رسیدن به معنای زیرین آن دنبال کنند.

زوج هایی که این بخش پایدار تعارض را با موفقیت پشت سر می گذارند، آن را حل نمی کنند؛ بلکه پنج رویکرد کلیدی را وارد الگوی گفت وگو و زندگی مشترکشان می سازند:

به خیالِ حل کامل مسئله تکیه نمی کنند. آن ها می پذیرند برخی تفاوت ها ماندگارند. این پذیرش فضا و آرامش بیشتری ایجاد می کند و اجازه می دهد گفت وگو بدون اضطراب و دفاع شکل بگیرد.

با کنجکاوی به تعارض نزدیک می شوند. کنجکاوی تمرکز را از ثابت کردن حقانیت به فهمیدن معنا منتقل می کند. پرسشی مانند کمکم کن بفهمم این موضوع برای تو چه معنایی دارد بسیار سازنده تر از جمله هزار بار درباره اش صحبت کرده ایم خواهد بود.

به احساس لطیف پشت واکنش تند توجه می کنند. بسیاری از تعارض های قفل شده زمانی باز می شوند که از انتقاد فاصله گرفته و به سمت آسیب پذیری می روند. همین تغییر لحن است که امکان دسترسی به ترس یا نیاز عمیق تر را فراهم می کند.

به جای جست وجوی راه حل نهایی، روی همکاری مداوم تمرکز می کنند. زوج های سالم انرژی خود را صرف گفت وگو و یافتن الگوهای مشترکی می کنند که نیازهای هر دو را در کنار هم قرار دهد؛ حتی اگر این الگوها کوچک و روزمره باشند.

تعارض های تکراری را نشانه شکست نمی دانند. هر بار بازگشت تعارض فرصتی برای فهم بیشتر دنیای درونی یکدیگر است. این فرایند در بلندمدت باعث شکل گیری همدلی عمیق تر می شود.

در نهایت، پژوهش های روان شناختی نشان می دهد که بازگشت مداوم برخی تعارض ها امری طبیعی و حتی قابل انتظار است. روابط سالم به جای جست وجوی پایان مطلقِ اختلاف، بر فهم معنا، شناخت نیازهای عمیق تر و ایجاد فضا برای تفاوت های انسانی تکیه می کنند. پذیرش این واقعیت نه تنها بار رابطه را سبک تر می کند، بلکه راه را برای پیوندی پایدارتر و واقع بینانه تر هموار می سازد.