به گزارش پارسینه , دانشمندان با شناسایی نقش کلیدی گیرنده GPR133 در تقویت شدید استخوان راهی نو برای بازگرداندن استحکام استخوان های تحلیل رفته پیدا کرده اند.

پژوهشگران راه تازه ای برای تقویت استخوان یافته اند که می تواند مسیر درمان پوکی استخوان را متحول کند. در این مطالعه که توسط دانشگاه لایپزیگ آلمان و دانشگاه شاندونگ چین انجام شده، گیرنده سلولی GPR133 به عنوان یکی از عوامل کلیدی در حفظ استحکام استخوان شناسایی شده است؛ گیرنده ای که نقش آن از طریق سلول های استخوان ساز استئوبلاست ها اعمال می شود.

پیش تر ارتباط میان تنوع های ژنی GPR133 و تراکم استخوان گزارش شده بود. بر همین اساس دانشمندان این بار به سراغ پروتیین کدشده توسط این ژن رفتند. آزمایش ها روی موش هایی انجام شد که در برخی از آنها ژن موردنظر حذف شده و در برخی دیگر گیرنده با ماده شیمیایی AP503 فعال می شد.

نتایج نشان داد در غیاب ژن GPR133 موش ها دچار ضعف استخوانی شدید شبیه به پوکی استخوان می شوند. اما فعال سازی این گیرنده با AP503 موجب افزایش چشمگیر تولید استخوان و تقویت آن شد. به گفته اینس لیبشر، بیوشیمی دان دانشگاه لایپزیگ استفاده از این ماده که اخیرا با کمک غربالگری رایانشی شناسایی شده، توانسته است استحکام استخوان را در موش های سالم و مبتلا به پوکی استخوان افزایش دهد.

به گفته پژوهشگران AP503 مانند یک دکمه زیستی عمل می کند که استئوبلاست ها را به فعالیت بیشتر وادار می سازد و حتی همراه با ورزش، تاثیر تقویتی بیشتری نشان می دهد. هرچند این یافته ها در مدل حیوانی به دست آمده، اما پژوهشگران معتقدند سازوکار های مشابهی در انسان نیز وجود دارد؛ به ویژه اینکه اختلال در عملکرد این گیرنده به دلیل تغییرات ژنتیکی در موش ها افت زودهنگام تراکم استخوان ایجاد کرده که شبیه نشانه های پوکی استخوان در انسان است.

پوکی استخوان یکی از بیماری های جدی و شایع در جهان است که درمان های موجود آن فقط روند پیشرفت بیماری را کند می کنند و قابلیت بازگشت کامل استخوان از دست رفته را ندارند. همچنین بسیاری از این درمان ها عوارض جانبی قابل توجهی دارند یا با گذشت زمان کارایی خود را از دست می دهند.

در کنار این یافته پژوهش های دیگری نیز در سال های اخیر مسیر های نوینی برای تقویت استخوان پیشنهاد داده اند. در سال 2024 دانشمندان یک نوع ایمپلنت مبتنی بر خون توسعه دادند که می تواند به ترمیم سریع تر شکستگی ها کمک کند. این ماده ژل مانند که قابلیت چاپ سه بعدی دارد با استفاده از پپتید های مصنوعی ساختار لخته خون را تقویت کرده و فرآیند ترمیم طبیعی را بهبود می بخشد. آزمایش ها روی موش ها نشان داد این ایمپلنت توان ترمیم استخوان را به طور چشمگیری افزایش می دهد. پژوهشگران می گویند اگر این فناوری برای انسان قابل استفاده شود، می تواند راهی ساده و کم هزینه برای تولید ایمپلنت های بازساختی از خون خود بیمار فراهم کند.

در پژوهش دیگری دانشمندان موفق به شناسایی هورمون تازه ای در موش های ماده شدند که رشد استخوان هایی فوق العاده متراکم و قوی را تحریک می کند. این هورمون که هورمون مغزی مادرانه (MBH) نام گرفته در آزمایش ها روی موش های نر و ماده موجب افزایش چشمگیر تراکم، جرم و استحکام استخوان شد. به گفته توماس آمبروسی، زیست شناس دانشگاه کالیفرنیا این سطح از معدنی سازی و ترمیم تا کنون با هیچ روش دیگری حاصل نشده بود.

هرچند بسیاری از این دستاورد ها هنوز در مراحل آزمایش حیوانی قرار دارند، اما مجموعه این مطالعات چشم اندازی بسیار امیدوارکننده برای توسعه دارو ها و درمان های نوین تقویت استخوان ایجاد کرده است. پژوهشگران مطالعه سال 2025 تاکید می کنند که فعال سازی گیرنده GPR133 نه تنها می تواند استخوان های سالم را تقویت کند بلکه احتمال بازسازی استخوان های تحلیل رفته به ویژه در زنان یائسه مبتلا به پوکی استخوان نیز وجود دارد.

به گفته یولیانه لهمان، زیست مولکولیست دانشگاه لایپزیگ این تقویت موازی استخوان بار دیگر نشان می دهد که این گیرنده چه ظرفیت بزرگی برای کاربرد های پزشکی در جمعیت سالمند دارد.