به گزارش پارسینه به نقل از ایسنا، با وجود اینکه دولت چهاردهم سیاست های جدید بنزینی را با هدف مدیریت مصرف و کاهش واردات سوخت دنبال می کند، تصمیم اخیر درباره حذف سهمیه بنزین خودروهای نوشماره با پرسش ها و انتقادهایی همراه شده است. این تصمیم قرار است در کارگروهی متشکل از وزارت کشور، وزارت اطلاعات، وزارت نفت، سازمان برنامه و بودجه و سازمان بهینه سازی و مدیریت راهبردی انرژی نهایی شود؛ اما ابهام ها درباره زمان اجرا، دامنه شمول و موارد دیگر همچنان ادامه دارد.

محسن پاک نژاد، وزیر نفت، اعلام کرده که خودروهای نوشماره یعنی خودروهایی که برای نخستین بار شماره گذاری می شوند در اولویت بررسی برای حذف سهمیه 60 و 100 لیتری قرار دارند. این موضوع نه تنها به خودروهای صفر داخلی مربوط است، بلکه خودروهای مناطق آزاد، خودروهای وارداتی و حتی خودروهای دولتی نیز در مدل جدید لحاظ شده اند.

با این حال، به دلیل اینکه هنوز زمان و شیوه اجرای این تصمیم مشخص نشده، برخی کارشناسان معتقدند مصرف کنندگان در وضعیت انتظار و بی اطمینانی قرار گرفته اند؛ موضوعی که می تواند بازار خودرو را تحت تأثیر قرار دهد.

دولت استدلال می کند با افزایش مصرف بنزین که در برخی مقاطع به بالای 190 میلیون لیتر در روز رسید حفظ وضع موجود نه اقتصادی است و نه پایدار. معاون اول رییس جمهوری با اشاره به هزینه 60 سنتی واردات بنزین، گفته که راهبرد اصلی دولت واردات صفر است؛ بنابراین اصلاحات در سهمیه گذاری برخی خودروها، بخشی از سیاست مدیریت مصرف به شمار می رود.

با وجود تأکید دولت بر ضرورت اصلاح، حذف سهمیه بنزین خودروهای نوشماره چند نکته را به همراه دارد، در مدل پیشنهادی، همه خودروهای نوشماره چه اقتصادی و کم مصرف باشند و چه لوکس و پرمصرف مشمول یک قاعده می شوند. منتقدان این موضوع را فاقد عدالت مصرفی می دانند.

با حذف سهمیه، هزینه استفاده از خودروهای نو افزایش می یابد و ممکن است بخشی از خریداران به جای خودروهای جدید به سمت خودروهای کارکرده حرکت کنند؛ روندی که می تواند نوسازی ناوگان را کند کند.

همچنین در حالی که محدودیت برای خودروهای جدید اعمال می شود، هنوز سیاست هایی برای تشویق خرید خودروهای کم مصرف یا استاندارد ارائه نشده است؛ موضوعی که باعث می شود این تصمیم بیشتر بازدارنده باشد تا سیاست هدایت مصرف را دنبال کند.

سهمیه های اصلی پابرجاست؛ نرخ سوم همچنان محل بحث

البته باید توجه داشت که طبق مصوبه دولت سهمیه 160 لیتری با نرخ 1500 و 3000 تومان حذف نشده و تنها مصرف بیش از سهمیه با قیمت 5000 تومان محاسبه می شود. با این حال، برای خودروهای نوشماره قرار است همین سهمیه پایه نیز حذف شود؛ تصمیمی که در صورت اجرای سراسری، الگوی مصرف بخش مهمی از خودروهای تازه شماره گذاری شده را تغییر خواهد داد.

مصوبه حذف سهمیه بنزین خودروهای نوشماره، یکی از مهم ترین بحث های کارگروه بنزینی دولت است؛ تصمیمی که هدف آن مدیریت مصرف و کاهش وابستگی به واردات اعلام شده، اما در عین حال از نظر عدالت مصرف، تأثیر بر بازار خودرو و پیامدهای رفتاری با نقدهایی مواجه است.

دولت تأکید کرده که این تصمیم نهایی نیست و امکان اصلاح آن وجود دارد؛ روشن شدن سازوکار اجرا، زمان بندی و تمایزگذاری میان خودروهای مختلف، می تواند از ابهام ها و نگرانی های فعلی بکاهد.