به گزارش پارسینه به نقل از زومیت، شاید داستان غول های سنگی جزیره ایستر را باید از نو نوشت؛ پژوهشی جدید نشان می دهد مجسمه های عظیم و اسرارآمیز موآی که قرن هاست نماد این جزیره ی دورافتاده در اقیانوس آرام هستند، احتمالاً محصول یک قدرت سیاسی متمرکز و قدرتمند نبوده اند. در عوض، شواهد جدید حاکی از آن است که این تندیس های باشکوه، حاصل یک سنت هنری و معنوی غیرمتمرکز بوده اند که در آن گروه ها و اجتماعات رقیب، هرکدام برای نمایش قدرت و اعتبار خود مجسمه هایشان را می تراشیدند.

به گزارش نیوساینتیست، این نتیجه گیری شگفت انگیز حاصل نخستین نقشه برداری جامع و سه بعدی از تنها معدن سنگ اصلی جزیره، منطقه ای به نام رانو راراکو است. تیمی از باستان شناسان به سرپرستی کارل لیپو از دانشگاه بینگهمتون نیویورک، با استفاده از پهپاد و تجهیزات پیشرفته، منطقه را با دقتی بی سابقه بررسی کردند.

جزیره ایستر که با نام راپانویی نیز شناخته می شود، از حدود سال 1200 میلادی توسط دریانوردان پلی نزی مسکونی شد. اما همواره این بحث وجود داشت که آیا ساخت صدها موآی، حاصل یک برنامه ریزی مرکزی بوده است یا خیر.

روش های تراش متفاوت مجسمه ها نشان از فعالیت گروه های مستقل از یکدیگر دارد

یافته های تیم لیپو در نهایت به معماها پاسخ می دهد. آن ها در مجموع 426 سازه مرتبط با ساخت موآی را در مراحل مختلف ثبت کردند؛ از جمله 341 خندق که برای جداسازی بلوک های سنگی حفر شده بود و 133 حفره ی خالی که نشان می دهد مجسمه ها با موفقیت تراشیده و به نقاط دیگر جزیره منتقل شده اند. اما مهم ترین کشف، این بود که معدن به 30 بخش کاری مجزا تقسیم شده بود و هر بخش، روش های تراش متفاوتی داشت که نشان از فعالیت گروه های مستقل از یکدیگر دارد.

این شواهد به همراه یافته های قبلی که نشان می داد گروه های کوچک قادر به جابه جایی موآی ها بوده اند و اجتماعات مختلف قلمروهای جداگانه ای برای دسترسی به آب شیرین داشتند، فرضیه ی قدرت مرکزی را به چالش می کشد. کارل لیپو در این باره می گوید: این ابعاد شگفت انگیز نشان دهنده ی نوعی نمایش رقابتی میان اجتماعات هم تراز است، نه هماهنگی نیروهای یک اقتدار حاکم از بالا.

دیدگاه تازه، روایت رایج درباره ی فروپاشی تمدن راپانویی را نیز دگرگون می کند. نظریه ی رایج می گوید بهره برداری بیش از حد از منابع برای ساخت این بناهای عظیم به دستور رهبران، باعث جنگل زدایی و بحران اجتماعی شد. اما لیپو معتقد است اگر ساخت این بناها از رقابت در سطح اجتماع سرچشمه گرفته باشد، دیگر نمی توان جنگل زدایی جزیره را نتیجه ی رهبری تمامیت خواه دانست.

با این حال، همه ی کارشناسان با این تفسیر موافق نیستند. دیل سیمپسون از دانشگاه ایلینوی، ضمن پذیرش وجودنداشتن رهبر واحد در راپانویی، تأکید می کند که ساخت موآی ها قطعاً به همکاری بین گروه ها نیاز داشته است. او می پرسد: آیا بیش از حد شیفته ی ایده ی غیرمتمرکز بودن نشده اند؟ در یک جزیره کوچک که سنگ باارزش ترین منبع است، یک قبیله به تنهایی نمی تواند در محدوده ی خودش موآی بتراشد.

در نهایت، به نظر می رسد رازهای جزیره ایستر هنوز به طور کامل فاش نشده اند.