به گزارش پارسینه ؛ اولین واکنش بسیاری از افراد هنگام بروز علائم سرماخوردگی، مصرف سریع آنتی بیوتیک است. اما آیا این داروها واقعاً می توانند در بهبود علایم سرماخوردگی کمک کننده باشند و عامل ایجاد بیماری را شکست دهند یا برعکس سلامت فرد را به خطر می اندازند؟

دکتر امید مرادی - متخصص داروسازی بالینی و عضو هیأت علمی دانشکده داروسازی شیراز در این باره گفت: عامل اصلی بروز بیماری سرماخوردگی ویروس ها هستند. پس از ایجاد بیماری علایمی همانند تب، آبریزش و گرفتگی بینی، احساس خارش در بینی، چشم و دستگاه تنفسی، گلودرد و سرفه در بیمار تظاهر پیدا می کند. به یاد داشته باشیم تنها درصد کمی از عفونت های دستگاه تنفسی منشأ باکتریایی دارند.

به گفته وی، آنتی بیوتیک های موجود در داروخانه همانند داروی آموکسی سیلین، پنی سیلین و آزیترومایسین فقط بر باکتری ها مؤثرند و هیچ نقشی در درمان عفونت های ویروسی ندارند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تصریح کرد: مصرف بی رویه این داروها نه تنها کمکی به بهبود بیماری نمی کند، بلکه می تواند باعث بروز عوارض جانبی همانند مشکلات گوارشی، واکنش های آلرژیک، تغییر فلور طبیعی میکروبی بدن و همچنین تداخلات دارویی شود.

مرادی با اشاره به اینکه کودکان و سالمندان نسبت به عوارض ناشی از مصرف خودسرانه داروها حساس تر هستند، بیان کرد: استفاده نادرست از آنتی بیوتیک ها می تواند منجر به بروز عوارض جانبی جدی همانند واکنش های حساسیتی شدید شود.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک ها را عامل اصلی بروز مقاومت میکروبی عنوان کرد و گفت: مقاومت میکروبی، پدیده ای جهانی که درمان بسیاری از عفونت ها را دشوار و پرهزینه کرده است.

به گفته مرادی، بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، مقاومت باکتریایی در سال 2019 به طور مستقیم مسئول 1.27 میلیون مرگ و به طور غیرمستقیم در مرگ 4.95 میلیون نفر دخیل بوده است. اگر این روند ادامه یابد، عفونت های ساده ای که پیش تر به راحتی درمان می شدند، به تهدیدی مرگبار تبدیل خواهند شد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تصریح کرد: متاسفانه با توجه به پیش بینی های موجود میزان مرگ و میر ایجاد شده به علت بحران مقاومت میکروبی در دنیا رو به افزایش است و این موضوع به عنوان یک عامل جدی تهدید کننده سلامت عمومی جامعه در نظر گرفته می شود.

مرادی یکی از موثرترین راه کارهای بهبود و کنترل این وضعیت را کاهش مصرف بی رویه داروهای آنتی بیوتیکی و عدم مصرف خودسرانه این داروها عنوان کرد.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از مردم تصور می کنند تب و گلودرد ایجاد شده در بیماری سرماخوردگی نیاز به دریافت آنتی بیوتیک دارد و این داروها می تواند این علایم را سریع تر برطرف کند، افزود: در حالی که این علایم اغلب ناشی از عفونت های ویروسی هستند و مصرف آنتی بیوتیک هیچ تأثیری در بهبود آن ها ندارد، کنترل علایم بیمار با استفاده از داروهای رایج در دسترس مانند استامینوفن و فرآورده های ضدسرماخوردگی براساس راهنمایی پزشک و داروساز توصیه می شوند.

وی ادامه داد: مصرف آنتی بیوتیک در درمان بیماری های باکتریال ایجاد شده بسیار مهم است ولی تنها زمانی توصیه می شود که پزشک معالج تشخیص عفونت باکتریایی را داده باشد و دارو را تجویز کند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: در صورت بروز علایم شدید، عدم بهبود علایم بیماری، یا وجود بیماری های زمینه ای مانند دیابت، بیماری قلبی، تنفسی، کلیوی و کبدی، سرطان و ضعف سیستم ایمنی، مراجعه به پزشک ضروری است.

مرادی نقش داروسازان را در خط مقدم آموزش و اطلاع رسانی عمومی حائز اهمیت دانست و افزود: نظارت دقیق بر تجویز و تحویل داروها یکی از مؤثرترین ابزارهای کنترل مصرف غیرمنطقی آنتی بیوتیک و مقابله با مقاومت میکروبی است.

بنابر اعلام وزارت بهداشت، وی با تاکید بر اینکه مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها در سرماخوردگی نه تنها فایده درمانی ندارد، بلکه سلامت فردی و اجتماعی را تهدید می کند، افزود: مقاومت میکروبی یک بحران جهانی است که بنا بر هشدار سازمان بهداشت جهانی می تواند آینده درمان های پزشکی را به خطر اندازد، راهکار اصلی، افزایش آگاهی عمومی، تجویز مسوولانه پزشکان و نظارت داروسازان است.