موضوع کالابرگ الکترونیک دوباره به صدر اخبار اقتصادی کشور بازگشته است. پس از هفته‌ها گمانه‌زنی، حالا کمیسیون‌های تخصصی مجلس به‌طور رسمی از احتمال افزایش اعتبار کالابرگ برای دهک‌های پایین خبر داده‌اند؛ افزایشی که می‌تواند به‌طور مستقیم روی سفره معیشتی میلیون‌ها خانوار اثر بگذارد.

در این گزارش اختصاصی، همه چیز درباره کالابرگ الکترونیک، افزایش مبالغ، زمان واریز، شرایط حذف دهک‌های پردرآمد و جزییات جدید طرح را می‌خوانید.

کالابرگ الکترونیک یک اعتبار ماهانه است که به‌طور مستقیم به کارت بانکی یا کد ملی سرپرست خانوار واریز می‌شود و صرفاً برای خرید کالاهای اساسی کاربرد دارد. تفاوت اصلی این طرح با یارانه نقدی این است که پول به شکل مستقیم در اختیار خانوار قرار نمی‌گیرد، بلکه فقط برای خرید اقلام مشخص قابل استفاده است.

در هفته‌های اخیر، با مطرح‌شدن اصلاح دهک‌بندی یارانه‌ها، نام کالابرگ الکترونیک دوباره به یکی از پرجست‌وجوترین عبارات در گوگل تبدیل شده است.

کالابرگ الکترونیک چگونه افزایش پیدا می‌کند؟

طبق اعلام رسمی نمایندگان مجلس، شرط اصلی برای افزایش مبلغ کالابرگ الکترونیک، حذف یارانه نقدی دهک‌های 8، 9 و 10 است. این دهک‌ها به‌عنوان گروه‌های پردرآمد شناسایی شده‌اند.

با حذف یارانه این دهک‌ها، منابع مالی آزاد شده و می‌تواند مستقیماً به افزایش اعتبار کالابرگ الکترونیک دهک‌های پایین اختصاص پیدا کند.

دهک‌های 1 تا 3 بیش از 40 درصد هزینه‌های ماهانه خود را صرف مواد غذایی می‌کنند. افزایش اعتبار کالابرگ الکترونیک به این معناست که:

قدرت خرید خانوار افزایش می‌یابد

امنیت غذایی تقویت می‌شود

وابستگی به یارانه نقدی کاهش پیدا می‌کند

به همین دلیل، کارشناسان اقتصادی تأکید دارند که تمرکز بر کالابرگ الکترونیک از نظر اثربخشی اجتماعی بسیار منطقی‌تر از پرداخت یارانه نقدی است.

بر اساس تبصره 13 قانون بودجه سال 1404، دولت مکلف شده است:

دهک‌بندی خانوارها را بازنگری کند
یارانه پردرآمدها را حذف کند
منابع آزادشده را به کالابرگ الکترونیک دهک‌های پایین اختصاص دهد

نمایندگان مجلس تصریح کرده‌اند که در اجرای این قانون هیچ‌گونه اغماضی پذیرفته نخواهد شد.

بر اساس برآورد کارشناسان، ارقام احتمالی افزایش کالابرگ الکترونیک به شکل زیر است:

دهک اول: افزایش 300 تا 500 هزار تومان

دهک دوم: افزایش 200 تا 400 هزار تومان

دهک سوم: افزایش 150 تا 300 هزار تومان

دهک چهارم و پنجم: افزایش محدود و مشروط

این مبالغ به‌صورت خودکار به حساب سرپرست خانوار شارژ می‌شود.

کالابرگ الکترونیک بدون نیاز به ثبت‌نام؛ واریز خودکار انجام می‌شود

یکی از ویژگی‌های مهم کالابرگ الکترونیک این است که:

نیاز به ثبت‌نام ندارد
به‌صورت خودکار فعال می‌شود
فقط از طریق کارت بانکی سرپرست خانوار قابل استفاده است

بنابراین، خانوارهای مشمول نیازی به مراجعه حضوری یا ثبت‌نام در سامانه جدید ندارند.

کالاهای جدید اضافه شده به کالابرگ الکترونیک

در به‌روزرسانی جدید طرح کالابرگ الکترونیک، چهار قلم پروتیینی جدید اضافه شده است:

بوقلمون

بلدرچین

ماهی

میگو

این اقلام در کنار کالاهای اساسی مانند برنج، روغن، مرغ، تخم‌مرغ، لبنیات و حبوبات در سبد مشمول کالابرگ قرار گرفته‌اند.

میزان مشارکت مردم در طرح کالابرگ الکترونیک

آمارهای رسمی نشان می‌دهد استقبال مردم از کالابرگ الکترونیک بسیار بالا بوده است:

مرحله اول: 88٪

مرحله دوم: 96٪

مرحله سوم: 92٪

تا پایان مهر: مصرف 98.8٪ اعتبار

این آمار نشان می‌دهد کالابرگ الکترونیک به یک ابزار واقعی و موثر در مدیریت معیشت مردم تبدیل شده است.

سناریوهای تثبیت قیمت در کالابرگ الکترونیک

دولت برای حفظ اثرگذاری کالابرگ الکترونیک دو مسیر را طراحی کرده است:

تثبیت قیمت کالاهای مشمول

افزایش خودکار اعتبار در صورت رشد قیمت

این سیاست باعث می‌شود حتی در شرایط تورمی، قدرت خرید خانوار حفظ شود.

شاخص‌های حذف پردرآمدها برای اجرای کامل کالابرگ الکترونیک

برای شناسایی دهک‌های 8، 9 و 10، معیارهای زیر در نظر گرفته شده است:

درآمد ماهانه

تراکنش‌های بانکی

مالکیت خودرو و ملک

تعداد سفرهای خارجی

سطح دارایی‌های ثبت‌شده

اجرای دقیق این شاخص‌ها، شرط اصلی برای تحقق افزایش کالابرگ الکترونیک است.

جاماندگان کالابرگ الکترونیک چگونه دوباره مشمول شوند؟

افرادی که به اشتباه از لیست حذف شده‌اند می‌توانند از طریق:

پرتال رفاهی

سامانه اعتراض یارانه‌ها

درخواست بررسی مجدد ثبت کنند تا دوباره به چرخه کالابرگ الکترونیک بازگردند.

مزیت‌های کالابرگ الکترونیک نسبت به یارانه نقدی

دلایل برتری کالابرگ الکترونیک:

کاهش اثر تورمی

هدایت یارانه به کالاهای ضروری

حمایت مستقیم از تولیدکننده داخلی

در مجموع، آینده کالابرگ الکترونیک به اجرای دقیق حذف یارانه دهک‌های پردرآمد گره خورده است. در صورت اجرای کامل قانون، افزایش اعتبار دهک‌های 1 تا 3 در آبان‌ماه بسیار محتمل و حتی قطعی خواهد بود.

هدف نهایی این سیاست، تثبیت امنیت غذایی، کاهش فشار تورمی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر عنوان شده است.

سوال 1: افزایش کالابرگ الکترونیک از چه زمانی اجرا می‌شود؟
در صورت حذف کامل یارانه دهک‌های 8 تا 10، احتمال اجرای افزایش از آبان‌ماه بسیار بالاست.

سوال 2: آیا برای دریافت کالابرگ الکترونیک باید ثبت‌نام کرد؟
خیر، شارژ اعتبار به‌صورت خودکار انجام می‌شود.

سوال 3: آیا یارانه نقدی قطع می‌شود؟
فعلاً یارانه نقدی دهک‌های 1 تا 5 حذف نخواهد شد.

سوال 4: جاماندگان چگونه اعتراض کنند؟
از طریق سامانه رفاهی امکان ثبت اعتراض وجود دارد.