رازیانه گیاهی معطر و معروف در طب سنتی ایران است که در مناطق مختلف کشور با نام های گوناگون شناخته می شود. طبیعت گرم و خشک آن باعث شده از گذشته تا امروز در مشکلات گوارشی، تنفسی و حتی برخی ناراحتی های چشمی به کار گرفته شود. بخش های مختلف گیاه از جمله برگ، ریشه و دانه مصرف درمانی دارد. اسانس آن از دانه ها استخراج می شود و بسته به شرایط رشد و زمان برداشت، ترکیب متفاوتی پیدا می کند. این اسانس مجموعه ای از ترکیبات فعال مانند فنچون و آنتول دارد که هر کدام می توانند در بدن اثرهای خاصی را ایجاد کنند. همین ترکیبات، زمینه کاربرد گسترده رازیانه را در حوزه هایی چون کاهش درد، کاهش التهاب، بهبود اسپاسم ها و حتی کمک به کنترل قند خون فراهم کرده اند.

سلامت زنان حوزه ای گسترده و مهم است که ابعاد جسمی، روانی، اجتماعی و حتی فرهنگی را در بر می گیرد. بسیاری از مشکلات رایج مانند سندرم پیش از قاعدگی، دردهای دوران قاعدگی، مشکلات جنسی بعد از زایمان، چالش های دوران یائسگی و مسائل مرتبط با باروری، زنان را در دوره های مختلف زندگی درگیر می کند. در سال های اخیر توجه به داروهای گیاهی برای مدیریت این مشکلات بیشتر شده و رازیانه به دلیل خاصیت استروژنی و اثرات تسکین دهنده اش، یکی از گزینه های مطرح بوده است. با این حال نبود یک بررسی جامع درباره فواید و عوارض احتمالی آن، تصمیم گیری را برای پزشکان و زنان دشوار کرده بود و همین موضوع ضرورت انجام یک پژوهش نظام مند را پررنگ می کرد.

سمیرا شهباززادگان، دانشیار بهداشت باروری در گروه مامایی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، مطالعه ای را در این خصوص انجام داده است. او با مرور گسترده کارآزمایی های بالینی، تلاش کرده تصویری روشن از کاربردهای رازیانه در حوزه زنان ارائه کند. موضوع پژوهش او به بررسی ساده و قابل فهم اثرات این گیاه در مسائل مختلف سلامت زنان مربوط است و هدف آن فراهم کردن اطلاعات علمی برای پزشکان، ماماها و حتی مصرف کنندگان عادی است.

برای انجام این مطالعه، تمامی کارآزمایی های بالینی مرتبط با رازیانه در زمینه سلامت زنان، بدون محدودیت زمانی و به دو زبان فارسی و انگلیسی، جستجو و بررسی شد. سپس کیفیت مطالعات با یک سیستم استاندارد ارزیابی شد و در نهایت تحلیل نتایج به صورت کیفی انجام گرفت.

بررسی 38 مطالعه مختلف در این زمینه نشان داد رازیانه در حوزه های مختلفی مانند سندرم پیش از قاعدگی، دیسمنوره یا همان درد قاعدگی، شیردهی، مشکلات دوران یائسگی، سندرم تخمدان پلی کیستیک و سلامت استخوان مورد استفاده قرار گرفته است.