اطمینان از تغذیه کافی نوزاد با شیر مادر مسئله بسیار مهمی است که باعث شده مادران در مورد آن وسواس به خرج دهند. اغلب مادرانی که برای اولین بار تجربه فرزندآوری را دارند، با این سوال مواجه هستند که آیا کودک من به اندازه کافی شیر دریافت می کند یا خیر؟

برای پاسخ به این پرسش لازم است در مورد علت کمبود شیر و اینکه چه میزان شیر برای تغذیه کودک لازم و کافی است، اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم.

در صورتی که همچنان مطمئن به کافی بودن شیر برای نوزاد خود نبودید، می توانید از راهکارهای ارائه شده برای افزایش شیر استفاده کنید. توجه داشته باشید که استفاده از داروهای افزایش دهنده شیر مادر می تواند با عوارضی همراه باشد که در ادامه اشاره خواهیم کرد.

هورمون پرولاکتین موجب تحریک غدد شیردهی می شود و از طرفی دوپامین که از هیپوتالاموس ترشح می شود، باعث جلوگیری از رها شدن پرولاکتین خواهد شد. دارویی مانند دومپریدون که مورد استفاده توسط مادران برای افزایش شیر است، به دلیل اثر ضد دوپامینی، افزایش ترشح پرولاکتین و به دنبال آن افزایش ترشح شیر از غدد پستانی را به همراه دارد.

توجه داشته باشید که دومپریدون در هیچ کشوری به عنوان داروی افزاینده شیردهی شناخته نمی شود، از این رو دارویی نیست که توسط پزشک برای این منظور تجویز شود. ضمن اینکه با توجه به برخی گزارشات، استفاده از آن خطر تشنج در نوزادان را نیز افزایش می دهد.

به خاطر داشته باشید که برخی از شیرخشک هایی که دارای خاصیت افزایش دهنده شیر مادر هستند نیز می توانند عوارض بسیاری را به همراه داشته باشند.

چهار تا شش هفته اول شیردهی برای موفقیت در شیردهی بسیار مهم است، به خصوص اگر برای اولین بار است که مادر شده اید. اگر شما مانند بسیاری از مادران تازه وارد هستید، ممکن است نگران تولید شیر کافی برای کودک خود حتی پس از چند هفته اول باشید.

به خاطر داشته باشید که این یک ترس و نگرانی رایج است و تنها تعداد کمی از مادران وجود دارند که واقعاً قادر به تولید شیر کافی نیستند. اگر میزان شیر شما کم است، معمولاً می توان با انجام چند مرحله آسان، آن را به طور طبیعی افزایش داد.

در ادامه چند روش معمول برای افزایش شیر را آورده ایم که می توانید با رعایت آن ها میزان شیر را افزایش دهید که به شرح زیر است:

هنگامی که شیر وارد سینه می شود، سینه های شما از طریق فرآیند عرضه و تقاضا شروع به تولید شیر می کنند. هر بار که شیر از طریق شیر دادن به نوزاد یا با دوشیدن شیر خارج می شود، شیر در سینه های شما بیشتر می شود.

به همین دلیل است که دادن بطری های شیر خشک می تواند میزان شیر شما را کاهش دهد، چراکه بدن شما پیام تولید بیشتر شیر مادر را دریافت نمی کند.

هنگام شیر دادن، مهم است که کودک شما به درستی به سینه شما بچسبد. لازم به ذکر است که برای یک شیردهی موفقیت آمیز، نوزاد باید به طور صحیح نوک سینه را در دهان بگذارد، اگر کودک شما فقط به نوک پستان شما بچسبد، شیر جریان نمی یابد و شیردهی با مشکل مواجه خواهد شد.

یک رژیم غذایی متعادل با دو تا سه وعده پروتیین، سه وعده سبزیجات و دو وعده میوه و غلات کامل هنگام شیردهی ایده آل است. اگر گیاه خوار هستید، باید با خوردن انواع سبزیجات برگ دار، آجیل، لوبیا و غلات غنی شده، از دریافت روی، آهن و B12 کافی در رژیم غذایی خود اطمینان حاصل کنید.

علاوه بر یک رژیم غذایی سالم، برخی از غذاها ممکن است نتایج مثبتی در مورد تامین شیر داشته باشند. برخی از والدین با خوردن غذاهای شیرزا مانند رازیانه، بلغور جو دوسر و زردچوبه، افزایش شیر را گزارش می دهند.

شاید جالب باشد که بدانید گز انگبین یا manna tamarisk به عنوان درمان سنتی در افزایش شیر مادر شناخته شده که بوعلی سینا نیز در کتاب شفا از آن نام برده است. به دلیل تولید گز ، در اصفهان مردم این شهر برای خانم های تازه فارغ شده، گز غنی شده با گزانگبین تهیه می کنند.

مانند افزایش تحریک، تخلیه هر دو سینه در طول شیردهی می تواند از تولید شیر مولد حمایت کند. می توانید هر دو سینه را با تغییر طرف در هر شیردهی به کودک بدهید یا با استفاده از پمپ برقی یا دستی، در حالی که به کودک خود از طرف مقابل شیر می دهید، هر دو سینه را به طور هم زمان تحریک کنید.

تخلیه منظم سینه ها همچنین می تواند از گرفتگی جلوگیری کند، این اتفاق زمانی بروز می کند که شیر تخلیه نمی شود و در آلوئول ها (محل ذخیره شیر) همراه با خون و مایع لنفاوی تجمع می یابد و در نتیجه باعث درد و تورم سینه خواهد شد، که به طور بالقوه به غدد ترشح کننده شیر آسیب می رساند.

مادرانی که تماس پوست به پوست را انجام می دهند، یعنی زمانی که نوزاد بدون لباس مستقیماً روی سینه برهنه والدین قرار می گیرد، سطوح بالاتری از موفقیت در شیردهی را در شش ماه اول گزارش می دهند. تماس پوست به پوست باعث ترشح اکسی توسین (هورمونی که به شیردهی کمک می کند) می شود. اکسی توسین همچنین زمانی که اعصاب داخل نوک پستان تحریک می شوند، آزاد شده و باعث می شود شیر شروع به جریان کند.

اطمینان از هیدراته ماندن در دوران شیردهی ضروری است. در حالی که نوشیدن آب اضافی باعث افزایش ذخیره شیر در شما نمی شود (و ممکن است در واقع آن را کاهش دهد)، هیدراته ماندن در طول روز به شما در حفظ تولید شیر کمک می کند. مادران شیرده باید با هر وعده غذایی و شیردهی یک لیوان آب بنوشند تا به خوبی هیدراته شوند.