جامعه اطلاعاتی و رسانه‌های اصلی امریکا اصالت ادعای ترامپ را درباره ویرانی فردو با افشای اسناد فوق‌محرمانه زیر سؤال بردند این می‌تواند چالشی بزرگ برای رییس‌جمهور امریکا باشد

جوان آنلاین: درحالی که ترامپ سعی دارد حمله هوایی به تأسیسات هسته‌ای ایران را بزرگ‌ترین و موفق‌ترین عملیات در تاریخ جنگ‌ها نشان دهد، گزارش‌های اطلاعاتی و برآورد رسانه‌های امریکایی نشان می‌دهد که نتایج عملیات حمله به فردو و سایر تأسیسات هسته‌ای با ادعا‌های کاخ سفید همخوانی ندارد و این حمله تأسیسات غنی‌سازی در ایران را نابود نکرده و تنها یک وقفه کوتاه در این برنامه ایجاد کرده؛ اقدامی که خشم ترامپ و واشینگتن را برانگیخته است و این گزارش‌ها را جعلی توصیف کرده‌اند. این رسوایی نه تنها شکاف جدی میان ترامپ و بدنه اطلاعاتی امریکا ایجاد کرده، بلکه معما‌های سیاسی جدیدی درباره شفافیت و اعتبار تصمیم‌گیری نظامی دولت وی به وجود آورده است. این جدال علاوه بر این نشانه یک دعوای سیاسی بین دموکرات‌ها با رییس‌جمهور جمهوری‌خواه امریکا نیز هست و ممکن است حتی تلاش یک لابی صهیونیستی برای وادار کردن امریکا به ادامه جنگ باشد. 

با گذشت چند روز از حمله امریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران، حاشیه‌های این اقدام بر متن آن غلبه کرده و ادعا‌های دروغین دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا و کاخ سفید در نابودی زیرساخت‌های هسته‌ای در فردو، نطنز و اصفهان برملا شده است. اگرچه ترامپ از همان ابتدای این عملیات مخربانه تلاش کرد به جهانیان اینگونه وانمود کند که با نابودی کامل برنامه هسته‌ای ایران، جهان امن‌تر از قبل شده است، اما بخشی از امریکایی‌ها، به‌خصوص دموکرات‌ها این ادعا‌ها را باور نکرده و اجرای موفقیت آمیز این حمله هوایی را زیر سؤال برده و دنبال بررسی دقیق این ماجرا بودند تا اینکه جزییات اولیه از این اقدام نظامی منتشر شد که در تناقض با ادعا‌های کاخ سفید بود. 

گزارش اولیه «آژانس اطلاعات دفاعی» که اولین بار سی‌ان‌ان آن را فاش کرد و برخی روزنامه‌های امریکا از جمله نیوریورک تایمز نیز آن را تأیید می‌کنند، نشان می‌دهد حملات هوایی به فردو، نطنز و اصفهان فقط برنامه هسته‌ای ایران را به مدت چندماه به تعویق انداخته و آن را به طور کامل نابود نکرده است. زیرساخت‌های اصلی به‌ویژه تونل‌ها و سانتریفیوژ‌ها همچنان دست‌نخورده باقی مانده‌اند و ایران بخش قابل توجهی از اورانیوم غنی‌شده را قبل از حملات جابه‌جا کرده است. بنا به برخی ادعا‌های جدید، همچنین تصاویر ماهواره‌ای و اطلاعات سیگنالی نیز حکایت از وجود سایر تأسیسات پنهان و قابل جابه‌جایی (مانند کوه کلنگی) دارند که امکان ازسرگیری سریع غنی‌سازی را فراهم می‌کنند. 

فقط چند ماه تأخیر

شبکه سی‌ان‌ان که بیش از سایر رسانه‌ها روی دروغین بودن ادعا‌های ترامپ متمرکز شده است، به نقل از هفت منبع مطلع از ارزیابی اولیه نهاد‌های اطلاعاتی امریکا گزارش داده که کوه ادعا‌های ترامپ موش زاییده و این حملات به‌رغم به کار بردن 14 بمب سنگرشکن بزرگ، فقط توانسته برنامه هسته‌ای ایران را چند ماه به تأخیر بیندازد. این شبکه سه شنبه شب گزارش داد: دو نفر از منابع مطلع از این ارزیابی اعلام کردند که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از بین نرفته است. یکی از آنها گفت که سانتریفیوژ‌ها تا حد زیادی دست‌نخورده باقی مانده‌اند.»

به گزارش نیویورک تایمز، یافته‌های طبقه‌بندی‌شده اولیه نشان می‌دهد که حمله امریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران ورودی‌های دو تأسیسات را مسدود کرده، اما ساختمان‌های زیرزمینی آنها فرو نریخته است. این گزارش همچنین می‌گوید که بخش زیادی از ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران قبل از حملات منتقل شده و این حملات بخش کوچکی از مواد هسته‌ای را نابود کرده است. بر این اساس، ایران ممکن است بخشی از آن را به مکان‌های مخفی منتقل کرده باشد. 

روزنامه «واشینگتن‌پست» نیز گزارش داد که یافته‌های اطلاعاتی نشان می‌دهد که بمباران‌های امریکا «نتوانسته‌اند اجزای اصلی برنامه هسته‌ای ایران را نابود کنند.» یک منبع که نام او فاش نشده به واشینگتن‌پست گفته است که ذخایر اورانیوم ایران همچنان دست‌نخورده باقی مانده است. به گفته یک منبع مطلع، این گزارش بر اساس ارزیابی خسارات جنگی انجام‌شده از سوی فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) پس از حملات هوایی امریکا به ایران تدوین شده است. بنابراین، یافته‌های اولیه با ادعا‌های مکرر ترامپ که گفته بود حملات «تأسیسات غنی‌سازی ایران را به‌طور کامل نابود کرده‌اند» در تناقض است. پیت هگسث، وزیر دفاع ایالات متحده نیز روز یک‌شنبه گفته بود که جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران از بین رفته است. 

این درحالی است که کارشناسان نظامی امریکا معتقدند به دلیل قرار گرفتن تأسیسات هسته‌ای ایران در عمق ده‌ها متری زیر زمین، حمله محدود امریکا کارایی لازم را برای انهدام این تأسیسات نداشته است. به گفته برایان کارتر، مدیر بخش خاورمیانه در مؤسسه آمریکن اینترپرایز، هواپیما‌های 2 - B، حدود 12 بمب نفوذگر با مهمات عظیم 57 - GBU را که اغلب به عنوان «سنگرشکن» شناخته می‌شوند روی فردو پرتاب کردند و اکنون شش دهانه ورودی روی سطح زمین قابل مشاهده است، اما بسیاری از کارشناسان بمب نظامی معتقد بودند که برای تکمیل این کار به بیش از یک روز حمله هوایی نیاز است. 

لازم به ذکر است مقامات ایرانی پس از این حمله گفتند که مواد اورانیوم غنی‌سازی شده پیش‌تر به مکان امن منتقل شده بود و هیچ نگرانی‌ای از این بابت وجود ندارد. حتی برخی مقامات صهیونیستی ادعا کرده‌اند که ایران یک تأسیسات مخفی هسته‌ای دارد که اورانیوم غنی شده را به آنجا انتقال داده که هیچ کسی از این مکان اطلاعاتی ندارد. با این اوصاف، آنگونه که برخی تحلیلگران و مقامات سابق امنیتی امریکا گفته بودند، حمله هوایی از سوی ترامپ، تنها یک شوی تبلیغاتی بوده است؛ تبلیغاتی که به نظر می‌رسد برای راضی نگه داشتن بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر صهیونیستی انجام شده بود تا مشارکت واشینگتن در جنگ اسراییل علیه ایران را نشان دهد. 

خشم ترامپ و کاخ سفید از درز اطلاعات 

گزارش درز شده اطلاعاتی امریکا درباره شکست حملات هوایی این کشور به بهانه نابودی برنامه هسته‌ای ایران که به نظر می‌رسد زمینه انتقام‌گیری دموکرات‌ها از رییس جمهور نیز هست، خشم ترامپ را برانگیخت. به گزارش رویترز، ترامپ روز سه شنبه در شبکه اجتماعی متعلق به خود موسوم به تروث سوشال بار دیگر برخی از رسانه‌های امریکایی منتشر کننده این گزارش اطلاعاتی را به باد انتقاد گرفت و آنها را به انتشار اخبار جعلی متهم کرد. ترامپ مدعی شد: «سی ان ان منتشر کننده اخبار جعلی است، به همراه نیویورک تایمز ورشکسته در تلاش برای نامعتبر کردن یکی از موفق‌ترین حملات نظامی در تاریخ، متحد شده‌اند.» او به صورت رسمی ادعا کرده که تأسیسات هسته‌ای ایران «کاملاً نابود» شده و این عملیات یک «موفقیت چشمگیر» بوده است. ترامپ دیروز موجی از لفاظی‌ها را برای مقابله با افشای گزارش اطلاعاتی انجام داد. او گفته که «من با یکی از خلبانان‌مان صحبت کردم و او به من گفت که حمله بی‌نقص بوده است.» 

رییس‌جمهور امریکا که در حاشیه نشست ناتو در لاهه صحبت می‌کرد، گفت: «به من اطلاع داده‌اند که پس از حمله امریکا به سایت فردو، مأمورانی از اسراییل به محل اعزام شده‌اند.» ترامپ حمله به فردو را با ناکازاکی و هیروشیما مقایسه کرده و گفته است: «نمی‌خواهم از مثال هیروشیما استفاده کنم. نمی‌خواهم از مثال ناکازاکی استفاده کنم، اما اساساً هر دو یکی بودند. آن به آن جنگ پایان داد، این به (این) جنگ پایان داد.»

اسراییلی‌ها گفتند!

ترامپ درحالی رسانه‌ها را به درز اطلاعات دروغین متهم می‌کند که مقامات دولت او پس از ادعای نابودی برنامه هسته‌ای ایران، بعداً اعلام کردند که برای ارزیابی میزان باقی‌مانده برنامه هسته‌ای ایران و خسارات وارد شده، خیلی زود است و نشان می‌دهد که تیم ترامپ هم اطلاعات دقیقی از میزان عملکرد حمله هوایی خود ندارد. ترامپ اضافه کرد: «به من گفته‌اند که سایت فردو به‌طور کامل نابود شده، اسراییل در حال تهیه گزارش است و ظاهراً تأیید کرده که تخریب کامل انجام شده است.» او همچنین با بیان ارزیابی اسراییل از حملات امریکا گفت: «حمله ویرانگر امریکا به فردو، زیرساخت‌های حیاتی این سایت را نابود کرد و تأسیسات غنی‌سازی را به‌طور کامل از کار انداخت.»

علاوه بر ترامپ، مقامات ستادی از جمله پنتاگون، گزارش اولیه آژانس اطلاعات دفاعی را «غیرقابل قبول»، «دیسیپلینه نشده» و افشای آن را اقدامی خیانت‌آمیز توصیف کرده‌اند. پنتاگون چنین گزارش‌هایی را اطلاعات با اعتماد پایین توصیف کرده و آنها را نتیجه لو رفتن زودهنگام و با هدف سیاسی خوانده است. کارولین لیویت، سخنگوی کاخ‌سفید نیز این ارزیابی را «کاملاً غلط» خوانده و فاش شدن سند را اقدامی «خیانت‌آمیز» دانسته است. 

از سوی دیگر، استیو ویتکاف، نماینده ترامپ در امور خاورمیانه افشای این اطلاعات را «اقدامی خائنانه» توصیف کرد و خواستار شناسایی و مجازات افشاکنندگان شد. ویتکاف در مصاحبه با فاکس نیوز، افشای اطلاعات محرمانه امریکا که نشان می‌دهد حملات هوایی امریکا به سه سایت هسته‌ای ایران «آسیب محدودی» وارد کرده را به‌شدت محکوم کرد و گفت: «بدیهی است افشای این‌گونه اطلاعات شرم‌آور و خیانت‌آمیز است.» 

آنچه مسلم است اینکه این رسوایی اطلاعاتی و امنیتی، دولت ترامپ را در وضعیت بدی قرار داده است. اختلاف آشکار میان ادعا‌های ترامپ و اطلاعات رسمی باعث کاهش اعتماد نزد افکار عمومی و طرفداران ترامپ شده است. دموکرات‌ها و برخی جمهوری‌خواهان اقدام ترامپ را نقض قانون اساسی و بدون مجوز کنگره اعلام کرده‌اند. 

در جلسه استماع سنا در روز سه‌شنبه، سناتور جک رید، دموکرات ارشد کمیته خدمات مسلح گفت: «ما هنوز منتظر ارزیابی‌های نهایی خسارات نبرد هستیم.» اتهاماتی نیز مطرح شده مبنی بر اینکه این حمله می‌تواند مبنای رسوایی یا اساس استیضاح ترامپ باشد. 

امریکایی‌ها هم از این مسئله نگران هستند که ترامپ با مشارکت در جنگ اسراییل علیه ایران، جان میلیون‌ها امریکایی و منافع این کشور را به خطر انداخته است و هم از این منظر که این حمله شکست خورده، وجهه ارتش امریکا در جهان را خدشه دار کرده که با وجود داشتن قدرتمندترین تسلیحات در رسیدن به هدفش ناکام مانده است. بنابراین این مسئله حتی می‌تواند متحدان امریکا را در امضای قرارداد‌های تسلیحاتی در آینده مردد کند، همانطور که پس از سرنگونی چند فروند از جنگنده‌های اف 35 از سوی نیرو‌های مسلح ایران، ارزش سهام شرکت لاکهید مارتین سازنده این سلاح، افت کرد.

منبع: روزنامه جوان