آلودگی هوا بار دیگر موجب تعطیلی مدارس در شهرهای مختلف کشور شده است. در روزهای اخیر، شدت افزایش آلاینده‌ها در استان مرکزی، خصوصاً در اراک، ساوه و شازند، به حدی رسید که کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوا تصمیمات سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کرد. اکنون مدارس ابتدایی این مناطق به دلیل شرایط اضطراری، به‌صورت غیرحضوری فعالیت می‌کنند و تنفس بسیاری از شهروندان تحت تأثیر این وضعیت قرار گرفته است.

این گزارش جامع دیسکاوری با نگاهی دقیق به دلایل، پیامدها، تصمیمات مدیریتی و پیام‌های بهداشتی، تحلیلی کامل از وضعیت تعطیلی مدارس در استان مرکزی ارائه می‌دهد.

طبق اطلاعیه رسمی کارگروه اضطرار آلودگی هوا، با توجه به روند افزایشی شاخص آلایندگی، مدارس ابتدایی در شهرهای:

اراک

ساوه

شازند

و روستاهای:

کزاز، قدمگاه، اکبرآباد، رباط میل، ضامنجان، چقا، شهرجرد، حاجی آباد

به‌صورت غیرحضوری فعالیت خواهند کرد.

این یک تصمیم فوری در راستای حفظ سلامت دانش‌آموزان است؛ زیرا گروه سنی کودکان از آسیب‌پذیرترین گروه‌ها در برابر آلودگی هوا هستند.

افزایش غلظت آلاینده‌ها، خصوصاً ذرات معلق زیر 2.5 میکرون، عامل اصلی این تصمیم بوده است. در این روزها:

شاخص کیفیت هوا در اراک از مرز ناسالم برای همه گروه‌ها عبور کرده

ساوه و شازند نیز در وضعیت ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفته‌اند

به دلیل این شرایط، تعطیلی مدارس یک اقدام پیشگیرانه است تا از حاد شدن مشکلات تنفسی، به‌ویژه در کودکان، جلوگیری شود.

طبق بخشنامه کارگروه اضطرار، تمام مدارس ابتدایی باید از طریق سامانه شاد کلاس‌ها را برگزار کنند.

این تصمیم در راستای:

جلوگیری از عقب‌ماندگی درسی

کاهش تجمع

ادامه فرایند آموزشی

حفظ سلامت دانش‌آموزان

اتخاذ شده است.

مهدکودک‌ها و مراکز پیش‌دبستانی نیز به‌طور کامل تعطیل هستند، زیرا این گروه سنی توانایی محافظت از خود در برابر آلودگی را ندارد.

استان مرکزی علاوه بر تعطیلی مدارس، سیاست‌های حمایتی زیر را نیز اجرا کرد:

دورکاری مادران دارای کودک زیر دو سال

دورکاری کارمندان با بیماری زمینه‌ای

این اقدام برای کاهش تردد و جلوگیری از تشدید مشکلات تنفسی انجام شد.

به گفته کارشناسان، دورکاری در شرایط اضطراری آلودگی هوا، از مهم‌ترین ابزارهای مقابله با پیامدهای زیست‌محیطی است.

استان مرکزی یکی از نقاط صنعتی کشور است و واحدهای زیر به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در تشدید آلودگی هوا نقش دارند:

صنایع آلومینیوم (ایرالکو)

نیروگاه شازند

صنایع پتروشیمی

واحدهای ریخته‌گری و صنایع فلزی

واحدهای سیمانی و گچ

کارگروه اضطرار اعلام کرده:

نیروگاه شازند باید از گاز یا مازوت کم‌سولفور استفاده کند

شرکت ایرالکو باید کنترل آلایندگی خطوط احیا و آند قدیم را تقویت کند

محیط زیست موظف به پایش لحظه‌ای صنایع آلاینده است

شهرداری‌ها باید کارگاه‌های عمرانی آلاینده را متوقف کنند

این اقدامات مکمل تعطیلی مدارس هستند تا کاهش آلاینده‌ها سرعت بیشتری پیدا کند.

پلیس راهور نیز اعلام کرده:

خودروهای دودزا

خودروهای فاقد معاینه فنی

موتورسیکلت‌های آلاینده

با برخورد جدی مواجه خواهند شد.

حدود 60٪ آلودگی هوای اراک و ساوه به تردد خودروها مربوط است، بنابراین تعطیلی مدارس به‌تنهایی کافی نیست و محدودیت‌های ترافیکی نیز ضروری هستند.

تعطیلی مدارس، گرچه برای سلامت لازم است، اما اثرات اجتماعی نیز دارد:

حفظ سلامت جسمی دانش‌آموزان

جلوگیری از بیماری‌های تنفسی

کاهش هزینه‌های رفت‌وآمد

تسهیل مراقبت کودکان توسط خانواده

مشکلات دسترسی برخی خانواده‌ها به اینترنت

افت تمرکز دانش‌آموزان در آموزش مجازی

دشواری برای مادران شاغل بدون امکان دورکاری

اختلال در برنامه‌های آموزشی حضوری

به همین دلیل، تعطیلی مدارس باید همراه با اقدامات مکمل باشد، از جمله حمایت از خانواده‌ها، نظارت بر اجرای آموزش مجازی و ارائه خدمات مشاوره‌ای.

اراک طی سال‌های گذشته یکی از آلوده‌ترین شهرهای کشور بوده است و تعطیلی مدارس در پاییز و زمستان معمولاً چندین بار اتفاق می‌افتد.

دلایل آلودگی:

وجود صنایع آلاینده سنگین

فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل

شرایط اقلیمی و وارونگی دما

نزدیکی صنایع به مناطق مسکونی

تعطیلی مدارس اگرچه یک اقدام فوری است، اما راه‌حل بلندمدت نیست.

کارشناسان 10 راهکار اساسی پیشنهاد می‌کنند:

نوسازی صنایع

انتقال صنایع آلاینده از اراک

توسعه حمل‌ونقل عمومی پاک

طرح تردد پله‌ای در روزهای آلوده

بهینه‌سازی مصرف سوخت در نیروگاه‌ها

توسعه بوستان‌های شهری

جایگزینی ناوگان فرسوده

معاینه فنی اجباری و سفت‌وسخت

توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر

نظارت دقیق بر صنایع آلاینده

تا زمانی که این راهکارها اجرایی نشود، تعطیلی مدارس همچنان ادامه خواهد داشت.

پیشنهادهایی برای خانواده‌ها در زمان تعطیلی مدارس

در روزهایی که مدارس تعطیل هستند:

از ماسک استاندارد مخصوص آلودگی هوا استفاده شود

در خانه دستگاه تصفیه هوا فعال باشد

مصرف مایعات، لبنیات، میوه و سبزیجات افزایش یابد

از فعالیت شدید بدنی کودکان جلوگیری شود

پنجره‌ها در ساعات پیک آلودگی بسته باشند

این اقدامات می‌تواند تأثیرات آسیب‌زا را کاهش دهد.

تعطیلی مدارس در اراک، ساوه و شازند نتیجه افزایش شدید آلودگی هوا است. این تصمیم با هدف حفظ سلامت دانش‌آموزان گرفته شده و همراه با مجموعه‌ای از اقدامات مانند دورکاری، نظارت بر صنایع و کنترل خودروهای دودزا اجرا می‌شود.
تا زمانی که راهکارهای بلندمدت برای کنترل آلایندگی به‌صورت جدی دنبال نشود، تعطیلی مدارس همچنان یک مسئله تکراری باقی خواهد ماند.

خبرگزاری مهر – اطلاعیه کارگروه اضطرار آلودگی هوای استان مرکزی