به گزارش پارسینه ، گاهی درد لثه یا فک پایین به قدری آزاردهنده است که انجام ساده ترین کارهای روزمره مانند غذا خوردن یا صحبت کردن را برای فرد دشوار می سازد. این ناراحتی ممکن است به طور ناگهانی بروز کند یا به تدریج شدت بگیرد، اما در هر صورت نباید آن را نادیده گرفت.

علت درد لثه و فک پایین گاهی به سادگی فشار ناشی از دندان قروچه یا ارتودنسی است اما گاهی ریشه در مشکلات جدی تر مانند التهاب لثه یا حتی اختلالات مفصل فک دارد. در هر صورت شناخت منبع اصلی این درد کمک می کند تا برای درمان مناسب و پیشگیری از آسیب های بیشتر اقدام کرد. در ادامه، به سراغ مهم ترین دلایلی می رویم که ممکن است باعث ایجاد درد در لثه و فک پایین شوند.

علت درد لثه و فک پایین معمولا به وجود التهاب، فشار یا آسیب در قسمتی از بافت های اطراف دندان و فک مربوط است. این درد می تواند از ناحیه لثه، استخوان فک، مفصل گیجگاهی یا حتی عضلات صورت نشأت بگیرد.

شدت و نوع درد نیز بسته به علت آن متفاوت خواهد بود. گاهی تیرکشنده و گاهی مبهم یا ضربان دار است. بررسی دقیق محل و ویژگی درد توسط دندانپزشک می تواند مسیر تشخیص و درمان را مشخص کند.

درد لثه و فک پایین در روزهای ابتدایی شروع درمان ارتودنسی کاملا طبیعی است. زیرا فشار سیم ها و براکت ها باعث جابجایی دندان ها و تحریک بافت اطراف آن ها می شود. این درد به صورت احساس سنگینی یا کشیدگی در فک پایین و حساسیت لثه هنگام غذا خوردن بروز می کند.

در اغلب موارد، این وضعیت طی چند روز تا یک هفته کاهش می یابد. برای کنترل درد می توان از کمپرس سرد، مصرف غذاهای نرم و مسواک مخصوص ارتودنسی استفاده کرد. در صورتی که درد شدید یا زخم های مداوم در لثه ایجاد شود، مراجعه به متخصص ارتودنسی ضروری است تا تنظیم فشار براکت ها انجام گیرد.

یکی از روش های موثر برای کاهش درد فک پایین در دوران ارتودنسی، استفاده از ارتودنسی نامریی است. در این روش از پلاک های شفاف و بدون سیم فلزی استفاده می شود که فشار یکنواخت تری بر دندان ها وارد کرده و احتمال زخم شدن لثه را به حداقل می رسانند.

ارتودنسی نامریی علاوه بر ظاهر زیبا بیشتر، قابلیت خارج شدن در زمان غذا خوردن و مسواک زدن را نیز دارد. بنابراین، التهاب لثه و درد فک در این نوع درمان بسیار کمتر از بریس های فلزی است و بیمار احساس راحتی بیشتری در طول دوره درمان خواهد داشت.

عفونت یا التهاب لثه یکی از شایع ترین دلایل احساس درد در ناحیه لثه و فک پایین است. در این حالت، بافت لثه قرمز، متورم و گاهی همراه با خونریزی می شود. درد معمولا در اطراف دندان های عقبی یا نزدیک محل التهاب احساس می شود و ممکن است هنگام جویدن یا فشار دادن فک تشدید گردد. بوی بد دهان و طعم ناخوشایند نیز از نشانه های عفونت لثه هستند.

درمان درد لثه و فک پایین ناشی از عفونت شامل جرم گیری حرفه ای، استفاده از دهان شویه آنتی باکتریال و در صورت نیاز مصرف آنتی بیوتیک است. مراجعه به دندانپزشک برای کنترل عفونت در مراحل اولیه، از پیشرفت بیماری، آسیب به استخوان فک و بازگشت علت درد لثه و فک پایین جلوگیری می کند.

گرفتگی یا التهاب مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ) نیز می تواند علت درد لثه و فک پایین، اطراف گوش و حتی سر شود. این درد معمولا به صورت تیرکشنده یا همراه با صدا دادن فک هنگام باز و بسته کردن دهان احساس می شود.

دلیل آن ممکن است فشار عصبی، دندان قروچه یا قرار گرفتن فک در وضعیت نامناسب باشد. در موارد خفیف، استراحت دادن به فک، پرهیز از جویدن غذاهای سفت و استفاده از کمپرس گرم کمک کننده است. در صورت تداوم درد، دندانپزشک ممکن است تمرینات فیزیوتراپی فک یا استفاده از محافظ دهانی را برای کاهش فشار مفصل تجویز کند.

آرتروز فک بیشتر در افراد میانسال یا کسانی که سال ها از مفصل فکی خود به شدت کار کشیده اند دیده می شود. در این حالت، غضروف بین استخوان ها تحلیل رفته و حرکت فک با درد، خشکی یا صدای کلیک همراه است.

این درد بیشتر در ناحیه جلوی گوش و فک پایین احساس می شود و هنگام جویدن یا حرف زدن شدت می گیرد. درمان آرتروز فک بر کاهش التهاب و تقویت عضلات تمرکز دارد و شامل داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی و در موارد خاص تزریق داخل مفصل است. اصلاح عادات غلط مانند باز کردن بیش از حد دهان نیز در کنترل درد موثر است.

آبسه دندان یکی از دردناک ترین علل درد فک پایین و لثه است. در این وضعیت، عفونت در ریشه دندان یا بافت اطراف آن تجمع پیدا کرده و باعث تورم، ضربان شدید و گاهی تب می شود. درد معمولا موضعی است اما می تواند به فک، گوش یا گردن نیز سرایت کند.

لمس ناحیه عفونی یا جویدن در آن سمت باعث تشدید درد می شود. درمان این مسئله شامل تخلیه آبسه، درمان ریشه دندان (عصب کشی) و مصرف آنتی بیوتیک تحت نظر دندانپزشک است. مراجعه فوری به دندانپزشک، علاوه بر جلوگیری از گسترش عفونت، به رفع ریشه ای علت درد لثه و فک پایین نیز کمک می کند.

انتخاب پزشک مناسب نقش مهمی در تشخیص علت درد لثه و فک پایین و انتخاب درمان موثر آن دارد.

اگر این درد در دوران درمان ارتودنسی یا همراه با علائمی مانند گرفتگی مفصل و قفل شدن فک، صدای کلیک هنگام باز کردن دهان یا فشار در ناحیه گیجگاه باشد، بهتر است به دکتر متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. دکتر خدیوی، با 25 سال تجربه ارتودنسی، به باسابقه ترین متخصص ارتودنسی تهران برای اصلاح ناهنجاری های فک و نامرتبی دندان ها مشهور است.

در صورتی که منبع درد، عفونت لثه یا دندان باشد، مراجعه به دندانپزشک عمومی برای پاک سازی و کنترل عفونت ضروری است تا از آسیب بیشتر به استخوان فک جلوگیری شود.

شناخت دقیق علت درد لثه و فک پایین به شما کمک می کند تا از بروز مشکلات مزمن و عوارض جدی تر جلوگیری کنید. به یاد داشته باشید که بی توجهی به این دردها می تواند سلامت لثه، دندان ها، مفصل فک و حتی استخوان های صورت را تهدید کند. معاینه منظم توسط دندانپزشک، رعایت بهداشت دهان و دندان ها، تغذیه مناسب و انتخاب روش درمانی اصولی بهترین راه برای حفظ سلامت لثه و درمان درد فک پایین است.