به گزارش پارسینه ؛ ترک خوردن زبان که با عناوین دیگری همچون زبان شیاردار و… شناخته می شود از اختلالاتی است که در حفره دهان به وجود می آید و به طور معمول بدون ناراحتی می باشد و در معاینات بالینی و دسته جمعی آشکار و تشخیص داده می شوند. از علت های ایجاد زبان شیاردار می توان به نقش توارث و عوامل محیطی و … اشاره کرد. اقدام خاصی برای درمان آن نمی توان انجام داد.

قبل از آنکه در مورد علت ترک خوردن زبان و دلایل ایجاد آن را با هم بررسی کنیم ، بهتر است برخی از بیماری های مربوط به زبان را بشناسید ، از مهم ترین این بیماری های میتوان به نکات زیر اشاره کرد :

1- ترک های روی بخش مرکزی زبان

ترک ها یا خطوطی که در میانه زبان یا به سمت مرکز زبان پدیدار می شوند، اما به نوک زبان نمی رسند ممکن است نشان دهنده مشکلاتی در زمینه گوارش باشند.
این می تواند به معنای شرایط ضعیف معده یا روده ها و قرار داشتن در معرض خطر برخی کمبودهای تغذیه ای باشد. برای مقابله با این شرایط می توانید از آنزیم های گوارشی بی نیاز از نسخه پزشک برای بهبود شرایط گوارش استفاده کنید، در شرایطی که مواد غذایی مانند سیب زمینی شیرین، یام، نعناع بیابانی، و جوانه ارزن نیز می توانند به شما کمک کنند.

2- نشان های دندانی

وجود جای دندان در کناره های زبان ممکن است نشان دهنده ضعف طحال باشد که می تواند به شکل گیری نفخ و گاز نیز منجر شود. این شرایط با افزایش مصرف سبزیجات برگدار مانند اسفناج، کاهو، و بروکلی و همچنین گیاهان دارویی مانند سیر، زنجبیل، و دارچین قابل درمان است.

3- زخم شدن زبان

این نشانه زبانی به طور معمول به معنای کمبود ویتامین B6 یا نیاسین است و یا به کم خونی یا کمبود آهن اشاره دارد. برای رسیدگی به این مشکل می توان مصرف مکمل ب-کمپلکس یا افزایش دریافت این مواد مغذی از رژیم غذایی با مصرف اسفناج، ماست و میوه های تازه را مد نظر قرار داد.

4- سوزش زبان

احساس سوزش در زبان یکی از نشانه های بارز اختلال در گوارش است چرا که تولید شیره های گوارشی معده نامتعادل است. با پرهیز از مصرف گروهای غذایی خاص می توانید به این مساله پی ببرید که آیا مواد غذایی عامل مشکل هستند یا خیر، اما در بیشتر موارد جویدن زنجبیل می تواند به رفع مشکل کمک کند.

5- زبان کاملا صاف

در شرایط عادی برجستگی های ظریفی روی زبان وجود دارد که همان پرزهای زبان می باشند ولی به سبب کاهش پرزها دراثر برخی اختلالات، سطح زبان کاملا صاف، قرمز و براق به نظر میرسد. گاهی نیز فقط بخشی هایی از زبان صاف و بخش های دیگر برآمده به نظر می رسند که به آن زبان جغرافیایی (Geographic tongue) میگویند. این امر می تواند در اثر کمبود برخی مواد مغذی از جمله آهن، اسید فولیک و یا ویتامین B باشد. البته برخی از انواع عفونت، بیماری سلیاک (celiac) یا پسوریازیس میتواند باعث بروز این عارضه شود.

6- برون ریزی زبان

برون ریزی زبان گاهی به زبان حالت سفید و پنیری می دهد. این اختلال ممکن است در اثر بروز عفونت و خصوصا ابتلا به قارچ کاندیدا رخ دهد. همچنین ابتلا به برخی از انواع ویروس ها نیز می تواند سبب بروز این حالت در زبان شود.

پزشکان علت دقیق ترک زبان را نمی دانند اما ممکن است که ژنتیکی باشد و گاهی اوقات به دلیل موارد زیر اتفاق می افتد:

ترک ها گاهی اوقات می توانند به دلیل زبان جغرافیایی یا پسوریازیس مخصوصاً پسوریازیس پوسچولار ایجاد شوند.

شکاف روی زبان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد مثل :

یکی از دلایل ترک زبان می تواند کمبود ویتامین های گروه B در بدن باشد. در صورتی که این ادعا درست باشد می توان با مصرف قرص های B Complex این مشکل را برطرف نمود. همچنین می توان برای جلوگیری از به وجود آمدن این مشکل، مقداری جوش شیرین را در کمی آب حل کرده و قرقره نمایید.
اگر شکاف های ایجاد شده بر روی زبان در میانه زبان و به سمت مرکز آن باشند و به نوک زبان نرسیده باشند ممکن است به دلیل وجود مشکلات گوارشی در بدن باشد.

این شکاف ها می توانند نشان دهنده شرایط ضعیف معده یا روده ها و قرار داشتن در معرض خطر برخی کمبودهای تغذیه ای باشند. برای بهبود این شرایط می توان آنزیم های گوارشی را از داروخانه و بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه نمود. همچنین مصرف برخی مواد غذایی مانند سیب زمینی شیرین، یام، نعناع بیابانی و جوانه ارزن می تواند تاثیرگذار باشد.
در برخی مواقع علت ترک خوردن زبان، تب های طولانی در بیماری های وخیم است. در این شرایط زبان به دلیل سوء هاضمه دچار ترک خوردگی می شود.
افزایش سن نیز در برخی مواقع سبب بروز این عارضه می شود.
در بعضی از اشخاص که دارای مزاج گرم هستند این عارضه بیشتر از سایر اشخاص مشاهده می شود. در این حالت مقداری آب لیموترش را روی زبان بمالید زیرا اسید سیتریک موجود در آن به تدریج سبب محو شدن پوشش روی زبان می شود.

در صورت وجود التهاب به دلیل گیر کردن مواد غذایی در شیارهای عمیق زبان ممکن است بوی بد و یا تغییر رنگ زبان مشاهده گردد. این عارضه نیاز به درمان جدی ندارد و با مسواک زدن ملایم بر روی زبان برطرف می گردد.

برای درمان ترک خوردن زبان بهتر است ، نکات زیر را به خاطر داشته باشید :

مصرف غذاهایی مانند شیر، پنیر و ماست به هیچ عنوان توصیه نمیشوند، چرا که موجب سردی معده میگردند و خوردن غذاهایی همانند سوپ آلو بخارا، هویج و گندم یا تخم مرغ عسلی توصیه میشود.
اگر به ماست علاقه دارید سعی کنید ماست را با آویشن، نعناع و پونه مصرف کنند و همچنین شیر را با گلاب نوش جان کنید و یا پنیر را با گردو در هنگام صبحانه صرف کنید.
میوه های هندوانه، هلو، زردآلو، کیوی، خیار و گوجه دارای طبع سرد هستند و از خوردن این میوه ها هم تا بهبودی می بایست پرهیز کنید.
سوسیس، کالباس و همبرگر فست فود هایی هستند که میتوان مشکل شما را چند برابر کنند و به شما توصیه میشود هرگز از این غذاها مصرف نکنید.
بهداشت دهان و دندان رو با مسواک زدن و تمیز نگه داشتن دندانها رعایت کنید که این موضوع بسیار تاکید شده است.