طرح متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، یکی از مهم‌ترین برنامه‌های رفاهی دولت در سال‌های اخیر است که با هدف کاهش فاصله بین حقوق بازنشستگان و شاغلان اجرا می‌شود. حالا در آستانه سال 1405، خبر جدیدی از مرحله سوم این طرح منتشر شده که نوید افزایش محسوس دریافتی بازنشستگان را می‌دهد. در ادامه به جزییات کامل مبلغ متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در سال 1405، نحوه اجرا، منابع مالی، اثرات اقتصادی و واکنش کارشناسان می‌پردازیم.

متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، سیاستی است که برای ایجاد عدالت در پرداخت مستمری‌ها طراحی شده است. با گذشت زمان، افزایش تورم و رشد حقوق شاغلان باعث می‌شود دریافتی بازنشستگان از سطح معیشت واقعی فاصله بگیرد. از این‌رو، دولت با اجرای مرحله‌ای متناسب‌سازی تلاش دارد تا این فاصله جبران شود.

کارشناسان می‌گویند این طرح نه‌تنها بر قدرت خرید بازنشستگان تأثیر مستقیم دارد، بلکه در کاهش فقر و ارتقای رفاه اجتماعی نقش بسزایی ایفا می‌کند.

به گزارش اقتصادایرانی، مرحله سوم متناسب‌سازی از اواخر سال 1404 آغاز و در سال 1405 به‌صورت کامل اجرا خواهد شد.
بنفشه محمودیان، مدیرکل مستمری‌های سازمان تأمین اجتماعی، اعلام کرد:«هدف اصلی مرحله سوم، جبران 90 درصد کاهش ضریب مستمری نسبت به حداقل دستمزد زمان بازنشستگی است.»

تا کنون بیش از 3200 میلیارد تومان در راستای اجرای این مرحله پرداخت شده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان 1405 این رقم به بیش از 5500 میلیارد تومان در ماه برسد.

بر اساس اعلام منابع رسمی، مبلغ متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان در سال 1404 بین 3 تا 5 میلیون تومان بوده و پیش‌بینی می‌شود در سال 1405 نیز در همین محدوده باقی بماند.

البته میزان دقیق افزایش، به نوع صندوق بازنشستگی (تأمین اجتماعی، کشوری یا لشکری) و سطح حقوق دریافتی قبلی بستگی دارد. به گفته کارشناسان، در صندوق تأمین اجتماعی به‌دلیل جمعیت بالای مستمری‌بگیران، اجرای متناسب‌سازی با پیچیدگی بیشتری همراه است.

اجرای مرحله سوم متناسب‌سازی، مستقیماً باعث افزایش قدرت خرید بازنشستگان می‌شود. با توجه به رشد تورم در سال‌های اخیر، حتی افزایش‌های سالانه معمول، پاسخگوی هزینه‌های واقعی زندگی نبوده است.

کارشناسان معتقدند اگر این طرح به‌درستی و به‌صورت منظم اجرا شود، می‌تواند تا 30 درصد از شکاف درآمدی بازنشستگان با شاغلان را کاهش دهد.
به‌ویژه بازنشستگان حداقل‌بگیر بیشترین نفع را از این برنامه خواهند برد.

طبق بند (ر) ماده 28 قانون برنامه هفتم توسعه، صندوق‌های بازنشستگی موظف هستند اجرای متناسب‌سازی را ادامه دهند، مشروط بر آنکه در چارچوب اعتبارات مصوب عمل کنند.

این موضوع باعث شده تا دولت در لایحه بودجه 1405، ردیف مشخصی برای اجرای متناسب‌سازی پیش‌بینی کند. همچنین، مجلس نیز با تأکید بر عدالت در پرداخت‌ها، پیگیر تداوم اجرای این طرح است.

افزایش حقوق بازنشستگان معمولاً همزمان با رشد حداقل دستمزد شاغلان اعلام می‌شود. در سال‌های گذشته، این افزایش بین 20 تا 45 درصد بوده است.
پیش‌بینی می‌شود در سال 1405 نیز میزان رشد حقوق‌ها حدود 25 تا 35 درصد باشد و در کنار متناسب‌سازی، بازنشستگان رشد محسوس دریافتی را تجربه کنند.

هزینه اجرای متناسب‌سازی در سال 1405، حدود 66 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. بخش عمده این بودجه از محل منابع داخلی سازمان تأمین اجتماعی، سهم دولت و مازاد سرمایه‌گذاری‌های صندوق‌ها تأمین خواهد شد.

با این حال، کارشناسان هشدار می‌دهند در صورت عدم تخصیص به‌موقع بودجه، امکان تأخیر در پرداخت‌ها وجود دارد. دولت وعده داده است که در سال آینده، منابع متناسب‌سازی را به‌صورت «ماهانه و پایدار» پرداخت کند.

در روزهای اخیر، بازنشستگان تأمین اجتماعی با ابراز رضایت نسبی از آغاز مرحله سوم، خواستار افزایش شفافیت در نحوه محاسبه مبلغ متناسب‌سازی شده‌اند.
بسیاری از آنان معتقدند که هنوز بین سطوح مختلف حقوق‌ها، نابرابری‌هایی وجود دارد و باید اصلاح شود.