به نقل از ایلنا، نان در مشهد دوباره گران شد؛ ابتدا شبانه و مخفیانه با استفاده از کارتخوان دوم در نانوایی ها و سپس، مسئولان، آشکارا این گرانی را تایید کردند. این دومین دور گرانی نان در سال جاری ست.

جمعه شانزدهم آبان، رییس اتحادیه نانوایان این شهر افزایش رسمی 15 درصدی قیمت نان از شب قبل را تأیید کرد و یک روز بعد، هفدهم آبان، معاون برنامه ریزی و توسعه فرمانداری مشهد، از اجرای مصوبات جدید کارگروه آرد و نان شهرستان و آغاز اجرای قیمت اصلاحی نان یارانه ای خبر داد. سیدمرتضی حیدری گفت: بر اساس مصوبه شورای تامین خراسان رضوی در خصوص کمک هزینه یارانه ای دولت، قیمت اصلاحی انواع نان یارانه ای در استان تعیین و برای اجرا به شهرستان ها ابلاغ شده است.

دورنمای گرانی ها

گرانی حداقل 15 درصدی نان در نیمه های آبان ماه در مشهد که به روال شوک قبلی گرانی بازهم از مشهد به سایر شهرها و استان ها و نهایتاً به پایتخت سرایت می کند- در حالی اتفاق افتاده است که بنابر داده های رسمی مرکز آمار ایران، تورم نقطه به نقطه نان و غلات در مهرماه امسال 100 درصد بوده است. در واقع در یکسال اخیر، نان به تنهایی 100 درصد گران شده است و حالا یک گرانی حداقل 15 درصدی در راه خواهد بود. آیا قرار است مردم به خصوص حداقل بگیران و فرودستان در خرید نان خالی درمانده شوند و مقابل نانوایی ها دست و دلش شان بلرزد؟

چرخه گرانی نان، یک چرخه ثابت تکراری ست؛ ابتدا نان در یکی از استان ها (معمولاً خراسان) گران می شود و بعد در یک بازه زمانی دو یا سه هفته ای، به کل کشور سرایت می کند؛ اما گرانی فقط محدود به نان نیست.

در روزهای اخیر، مجید میرلطیفی عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، هشدار داد قیمت ماست به زودی دو برابر می شود و مردم دیگر نان و ماست هم نمی توانند بخورند .

فروردین ماه امسال، قیمت دام زنده 250 هزار تومان بود که امروز به 310 هزار تومان رسیده است و با تداوم وضعیت کنونی در بازار نهاده های دامی، از این هم گران تر می شود.

همین امروز هم خیلی ها نمی توانند به طور مرتب شیر کیلویی 45 هزار تومانی بخرند؛ برای یک زندگی سالم، یک خانواده 3 نفر، هر 1.5 روز حداقل به یک لیتر شیر نیاز دارد؛ در ماه خرید 20 لیتر شیر، حدود یک میلیون تومان می شود که برای کارگر حداقل بگیر با 15 میلیون حقوق ماهانه، مبلغ کمی نیست؛ پول شیر خانواده به تنهایی یک میلیون تومان است و تعجبی نیست که براساس اعلام مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، سرانه مصرف روزانه لبنیات مردم ایران به 160 گرم و حدود یک واحد رسیده (برای کارگران این شاخص بازهم پایین تر است)، در حالیکه استاندارهای حداقلی می گویند هر فرد باید روزانه 2 واحد لبنیات مصرف کند.

صعود نرخ سبد معیشت

با این حساب، در روزها و هفته های آینده، دوباره کالاهای اساسی سفره های مردم، از نان و غلات و زیرمجموعه های آن گرفته تا شیر و ماست و لبنیات گران می شود و یک شوک تورمی جدید در راه خواهد بود آنهم در شرایطی که شاخص های تورمی مهرماه، همه حصارهای قیمتی سابق را پشت سر گذاشته و به معنای واقعی کلمه رکوردشکن بوده است.

همین امروز سبد معیشت حداقلی مرز 50 میلیون تومان را پشت سر گذاشته و با هر تکانه تورم جدید (ولو کوچک و جزیی) کارگران دیگر نان و ماست خالی هم نمی توانند بخورند.

فرامرز توفیقی فعال کارگری که محاسبات مستقل سبد معیشت خانوارهای کارگری را انجام می دهد، در مورد گرانی ها به خصوص گرانی محتمل لبنیات می گوید: دولت کنترلی بر قیمت ها ندارد و مافیاها خودسرانه جولان می دهند و مسئول این گرانی ها هستند؛ حتی شیر و نهاده های دامی هم مافیا دارد و به همین دلیل، بی وقفه گران می شود. نهادها و شرکت هایی که از دامداران شیر خام می خرند و تبدیل به لبنیات مصرفی مردم می کنند، همگی دولتی، نیمه دولتی یا خصولتی هستند؛ از ابتدای سال تا امروز چند بار لبنیات گران شده است. چه کسانی پشت این گرانی ها هستند؟

او با بیان اینکه هر روز صبح متوجه می شویم چند قلم کالا گران شده است؛ افزود: در این شرایط جز عجز و ناتوانی دولت چیزی نمی بینیم؛ گوشت و دام زنده هم به شدت گران شده است؛ ما پشت پرده ی ماجرای تب برفکی و گرانی دام را نمی دانیم!

به گفته توفیقی، تورم نقطه به نقطه واقعی سبد خوراکی ها در مهرماه، بیش از 90 درصد است اما دولت با عددسازی، این شاخص را 64 درصد اعلام می کند. این فعال کارگری ادامه می دهد: نان اخیراً 100 درصد گران شده بود اما دوباره در مشهد گران شده است. برخی اطلاعات از گرانی 40 درصدی نان در مشهد حکایت دارد.

سبد معیشت خانوارهای کارگری- همان سبد رسمی شورایعالی کار- که در اسفند سال قبل حدود 24 میلیون نرخ گذاری شده بود، با این تورم کمرشکن ماه های اخیر، در مهرماه به چه رقمی رسیده است؛ توفیقی درپاسخ می گوید: نرخ همان سبد معیشتِ غیرواقعی با احتساب معیارهای محاسباتی رسمی، امروز به حدود 58 میلیون تومان رسیده است. این عدد را ببینید و کنار حداقل دستمزد 15 میلیون تومانی بگذارید؛ سطح پوشش حداقل دستمزد به زیر 30 درصد رسیده؛ در واقع حداقل حقوق فقط 28 درصد سبد معیشت خانوار را پوشش می دهد.

او تصریح می کند: دستمزد یک کارگر فقط برای 6.5 روز ماه کافی ست؛ باقی هزینه ها با ارزان خری، حاشیه نشینی و زندگی در حلبی آبادها، خود-درمانی یا زدن از هزینه های تحصیل و آموزش فرزندان جبران می شود؛ در نهایت بازهم حفره های خالی ای باقی می ماند که با هیچ ترفند محیرالعقولی پُر نمی شود!

شکاف سنگین دستمزد و سبد معیشتِ بسیار حداقلی و غیرواقعی، بیش از 30 میلیون تومان است؛ کارگری که از صبح تا شام زحمت می کشد و 15 میلیون تومان یا کمی بیشتر حقوق می گیرد، این شکاف حدوداً 30 میلیون تومانی را چطور پُر کند که خانواده اش بتوانند ادامه حیات بدهد و برای بقا به دردسر نیفتد؟!