به گزارش پارسینه ؛ به نقل از میزان، روند واردات کالا به کشور فرآیندی چندمرحله ای و میان دستگاهی است که از زمان ثبت سفارش تا مرحله نهایی ترخیص در گمرک ادامه دارد. هر یک از این مراحل در صورت تأخیر یا اختلال می تواند موجب توقف کالا در بنادر و مناطق ورودی کشور شود.

تأمین و تخصیص ارز، صدور مجوز از سوی دستگاه های مرتبط، پرداخت حقوق ورودی و انجام تشریفات گمرکی از جمله حلقه های اصلی این زنجیره به شمار می روند که هماهنگی دقیق میان دستگاه های متولی در هر یک از این مراحل، نقشی تعیین کننده در تسریع ترخیص کالا و جلوگیری از رسوب آن دارد.

علی اکبر شامانی، معاون امور گمرکی گمرک ایران در گفت و گو با میزان درباره فرآیند ترخیص کالا و عوامل مؤثر بر ماندگاری کالا در گمرکات کشور اظهار کرد: فرآیند واردات یک کالا چندمرحله ای و میان دستگاهی است و گمرک تنها یکی از حلقه های نهایی این زنجیره محسوب می شود.

وی ادامه داد: زمانی که یک کالا قرار است وارد کشور شود، ابتدا بر اساس پیش فاکتور فروشنده خارجی، ثبت سفارش در وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام می شود. سپس فرآیند تأمین ارز و تخصیص آن توسط بانک مرکزی و بانک های عامل صورت می گیرد.

معاون امور گمرکی تاکید کرد: پس از خرید کالا و ارسال اسناد، محموله وارد محدوده گمرکات ورودی می شود و از زمانی که صاحب کالا، به طور رسمی آن را به گمرک ارسال کند، وظایف گمرک آغاز می شود.

به گفته شامانی، تشریفات گمرکی شامل ارزیابی کارشناسی، محاسبه و پرداخت حقوق ورودی، عوارض، مالیات بر ارزش افزوده و سایر هزینه های قانونی است و پس از پرداخت کامل، پروانه گمرکی صادر می شود.

معاون امور گمرکی تصریح کرد: در برخی موارد، کالا ها نیازمند دریافت مجوز از سازمان های مجوزدهنده از جمله سازمان ملی استاندارد، سازمان انرژی اتمی، سازمان محیط زیست و سازمان دامپزشکی هستند.

اعلام نظر 18 دستگاه در فرآیندهای ترخیص کالا

وی ادامه داد: در مجموع بیش از 18 دستگاه در فرآیندهای ترخیص، به فراخور نوع کالا اعلام نظر می کنند و در صورت تأخیر در صدور مجوز از سوی هر یک از این سازمان ها، کالا در گمرک باقی می ماند.

شامانی با بیان اینکه وظیفه گمرک از زمان اظهار کالا آغاز می شود، گفت: تا پیش از آن، گمرک نقشی در توقف یا رسوب کالا ندارد، با این حال در افکار عمومی گاهی تمام تأخیر ها به نام گمرک ثبت می شود در حالی که بسیاری از موارد خارج از وظایف این سازمان است.

معاون امور گمرکی با بیان اینکه گمرک متولی اصلی تجارت است، عنوان کرد: این سازمان در حوزه اجرای مقررات گمرکی نقش مستقیم دارد.

وی افزود: در واقع، گمرک آخرین مرحله در فرآیند تجارت خارجی است؛ به گونه ای که در صادرات، کالا از کشور خارج می شود و در واردات، کالا وارد سرزمین اصلی می شود.

چه زمانی کالا در گمرک ماندگار می شود؟

شامانی تأکید کرد: در حوزه وظایف گمرک، ماندگاری طولانی مدت وجود ندارد مگر در مواردی که تأخیر ناشی از عوامل بیرونی باشد.

معاون امور گمرکی درباره دلایل اصلی رسوب کالا در گمرکات گفت: اگر در هر یک از مراحل زنجیره تجارت خارجی از جمله ثبت سفارش، تخصیص یا تأمین ارز، یا صدور مجوز های قانونی مشکلی پیش آید، کالا عملاً امکان ترخیص نخواهد داشت و در گمرک باقی می ماند.

وی ادامه داد: بر اساس تبصره 3 ماده 7 اصلاحیه قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، گمرک تنها مجاز به ترخیص کالا هایی است که ثبت سفارش و کد منشأ ارز دارند. در غیر این صورت، کالا باید تا رفع مشکل باقی بماند.

شامانی درباره آمار دقیق رسوب کالا گفت: آمار تفصیلی در اختیار دفتر آمار گمرک است، اما باید توجه داشت که بسیاری از کالا هایی که عنوان رسوب شده به خود می گیرند، در واقع به دلیل مشکلات خارج از گمرک متوقف مانده اند و ارتباط مستقیمی با عملکرد گمرک ندارند.

رشد 50 درصدی ترخیص کالا های اساسی در جنگ تحمیلی اخیر

معاون امور گمرکی با اشاره به اقدامات اخیر برای تسریع ترخیص کالا اظهار کرد: در دوره اخیر و به ویژه در شرایط جنگ 12 روزه اخیر، هماهنگی قابل توجهی میان دستگاه های دخیل در تجارت خارجی ایجاد شد و در همین مدت، ترخیص کالا های اساسی بیش از 50 درصد رشد داشت.

به گفته شامانی طبق تبصره 3 ماده 7 اصلاحیه قانون قاچاق، همه کالا ها برای ترخیص نیازمند ثبت سفارش و کد منشأ ارز هستند، اما شورای عالی امنیت ملی می تواند در موارد خاص استثنا قائل شود.

وی گفت: در همین چارچوب، وزارتخانه های صمت، جهاد کشاورزی و بهداشت اعلام کردند که ترخیص 25 قلم کالای اساسی و حدود 3 هزار ردیف تعرفه کالا های صنعتی، کشاورزی و بهداشتی تا سقف 90 درصد بدون کد ساتا انجام شود.

معاون امور گمرکی معتقد است اجرای این مصوبه باعث شد روند ترخیص این کالا ها با سرعت بسیار بیشتری انجام شود و مشکل خاصی در این بخش وجود نداشته باشد.