بر اساس نتایج این مطالعه، افرادی که تنها یک وعده اضافی از این نوع مواد غذایی مصرف می کنند، با افزایش قابل توجه خطر ابتلا به اختلالات شناختی، از جمله بیماری هایی مانند آلزایمر روبه رو هستند.

داده های این پژوهش، از مطالعه سلامت دانشگاه میشیگان استخراج شده است. محققان در طول 7 سال، وضعیت سلامت 4750 شهروند آمریکایی بالای 55 سال را دنبال کردند و از سال 2014 تا 2020 میلادی هر دو سال یک بار وضعیت شناختی آن ها را ارزیابی کردند.

مطالعات پیشین نیز اثرات منفی مصرف زیاد غذاهای فوق فرآوری شده (UPF) را نشان داده بودند، اما تا پیش از این، پژوهشی برای مقایسه دسته های مختلف از این مواد غذایی انجام نشده بود. اکنون مشخص شده که رژیم های غذایی سرشار از UPF نه تنها باعث چاقی، دیابت نوع 2، بیماری های قلبی عروقی، اضطراب، افسردگی و افزایش مرگ ومیر می شوند، بلکه اثرات مخربی بر عملکرد مغز نیز دارند.

پژوهشگران در این مطالعه مشخص کردند که بیشترین آسیب از سوی دو گروه از غذاهای پرطرفدار وارد می شود: گوشت های فرآوری شده و نوشیدنی های قندی. به بیان ساده، ترکیب پیتزای پرگوشت و نوشابه می تواند به نوعی بمب مغزی تبدیل شود.

برای سنجش اثر این غذاها بر افت عملکرد مغز، شرکت کنندگان تحت آزمایش های حافظه فوری و تأخیری و همچنین ارزیابی هایی مانند شمارش معکوس و تفریق عددی قرار گرفتند. در مجموع، 1363 نفر از افراد شرکت کننده دچار اختلال شناختی شدند. افرادی که حداقل یک وعده اضافی از محصولات حیوانی فوق فرآوری شده در روز مصرف می کردند، 17 درصد بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به مشکلات شناختی بودند.

نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه و آبمیوه های صنعتی نیز تنها اندکی کمتر آسیب رسان بودند. مصرف یک وعده اضافی روزانه از این نوشیدنی ها خطر ابتلا به مشکلات شناختی را 6 درصد افزایش داد. نکته جالب این که، مجموع مصرف کلی UPF با افزایش خطر زوال شناختی ارتباط مستقیم نداشت؛ همچنین سایر انواع UPF ها مانند خوراکی های دانه ای، لبنی، شیرینی ها، اسنک های شور و وعده های آماده نیز چنین تأثیری نشان ندادند.

پژوهشگران نتیجه می گیرند که بیماران می توانند با تغییر ساده در رژیم غذایی خود، یعنی پرهیز از گوشت های فوق فرآوری شده و نوشیدنی های قندی، از سلامت مغزشان محافظت کنند. برندا دیوی، استاد تغذیه و فیزیولوژی ورزشی در دانشگاه ویرجینیا تک و از نویسندگان این تحقیق، می گوید: چیزهایی وجود دارد که می توان آن ها را تغییر داد. تصمیم گیری آگاهانه در انتخاب غذا، کلید حفظ سلامت است.

در سال 2020 میلادی، حدود 65 درصد از مواد غذایی و 38 درصد از نوشیدنی های خریداری شده توسط خانوارهای آمریکایی از نوع فوق فرآوری شده بوده اند. این نوع محصولات معمولاً حاوی رنگ های مصنوعی، طعم دهنده ها و امولسیفایرهایی هستند که در غذاهای خانگی یافت نمی شوند. در واقع، هم نسل جوان و هم سالمندان بیش از نیمی از کالری روزانه خود را از این مواد تأمین می کنند.

نویسندگان پیشنهاد می کنند که برگزاری کلاس های آموزش آشپزی می تواند به عنوان مداخله ای مؤثر در حوزه سلامت عمومی عمل کند؛ چرا که دانستن این که چه بخوریم و چگونه آن را آماده کنیم، نیمی از مسیر انتخاب های سالم تر است.

بن کاتز، پژوهشگر علوم رشد انسانی در ویرجینیا تک، گفت: رعایت یک رژیم غذایی سالم یک موضوع است، اما یاد دادن مهارت های آشپزی برای اجرای آن موضوع دیگری است. به این ترتیب، هرچند آمار مصرف غذاهای ناسالم نگران کننده است، اما راه حلی روشن و عملی برای جلوگیری از زوال شناختی وجود دارد.

این پژوهش در نشریه American Journal of Clinical Nutrition منتشر شده است.