به نقل از ایسنا، هوش مصنوعی نه تنها در کار و آموزش بلکه در زندگی خصوصی ما هم جا باز کرده است. امروز دیگر چندان عجیب نیست که کسی بگوید دست یار هوش مصنوعی اش بهتر از تراپیست و مشاور و همراه و دوست و خانواده اش او را درک می کند. درخواست و دریافت همدلی مصنوعی (AE) دیگر یک پیش بینی در مورد آینده نیست نیست؛ بلکه در حال تبدیل شدن به یک پدیده قابل اندازه گیری است. در این متاآنالیز، در 13 مورد از 15 مطالعه، هوش مصنوعی در همدلی ادراک شده امتیاز بالاتر از انسان های که با او رقابت می کردند کسب کرده است.

موضوعی که نشان می دهد احتمالاً بشر واقعاً در حال پیش رفت است! به نظر می رسد برای بسیاری سیستم های برنامه ریزی شده که هدر واقع از درک و شعور بی بهره هستند بهتر از همراهان واقعی زندگی شأن عمل می کنند. آنها گوش می کنند، پاسخ های معقول می دهند و از قضاوت و برچسب زنی و توهین و زیر سوال بردن عواطفی که با آنها در میان گذاشته شده است خودداری می کنند. بشر اگر نتوانسته است به سیستمی برای آموزش عمومی آدم ها برای نشان دادن همدلی که یک ویژگی اخلاقی در نظر گرفته می شود نائل شود اما اقلاً توانسته است ماشین ها را در این مورد آموزش دهد!

حدود یک سال نتایجی در مورد یک پژوهش راجع به آموزش همدلی به ماشین منتشر شده است که نتایج آن می تواند قابل توجه باشد. محققان نزدیک به 200 سوال بیماران از یک برنامه مکالمه آنلاین با پزشکان متخصص فهرست کرده و تجزیه و تحلیل کردند و پاسخ های پزشکان را با پاسخ های تولید شده توسط یک ربات چت مقایسه کردند. نتایج قابل توجه بود، زیرا پاسخ های ربات هم از نظر کیفیت و هم از نظر همدلی در جایگاهی بهتر از پاسخ های پزشکان قرار گرفته بود. در تقریباً 80 درصد موارد، "لحن" دستگاه از لحنی که پزشکان استفاده کرده بودند بهتر بود.

این مساله البته به آن معنی نیست که هوش مصنوعی در حال نزدیک شدن به هوش انسانی و یا جایگزین شدن با آن است. نتایج این چنینی مربوط به یک وارونگی عمیق تر در روانشناسی ارتباطات است. و در این زمینه، شبیه سازی که از طریق احتمال و الگو مهندسی شده است، از نمونه ی اصلی بیولوژیکی بهتر عمل می کند. حالا زمان آن رسیده است که مکث کنیم و از خودمان بپرسیم واقعاً چه اتفاقی در حال رخ دادن است.

ضد هوش شکلی احساسی به خود می گیرد

در اینجا، مفهوم ضد هوش، بُعدی احساسی به خود می گیرد. به عبارت ساده، ضد هوش همدلی بدون همدلی است. این پژواکی از مراقبت است که توسط دستور زبان ایجاد می شود، نه احساس. این مفهوم، پارادوکس عملکرد بدون ادراک را مجسم می کند؛ همان معماری که یک برنامه هوش مصنوعی را قادر می سازد متفکر به نظر برسد، به آن اجازه می دهد که دلسوز نیز به نظر برسد.

این در حالی است که همدلی انسان در عدم قطعیت متولد می شود. این همدلی در مکث های ما، لغزش های ما و در واقعیت ناآرام زندگی وجود دارد. پزشک رنج بیمار را به واسطه تجربه شخصی که از رنج دارد درک می کند. هوش مصنوعی از این درک ناتوان است، اما به جای آن از ساختارهای زبانی برای تقلید و بازنمایی آن چیزی که نمی تواند آن را درک کند استفاده می کند. نمایشی که با کلمه بازی تکمیل می شود بدون این که به کاتارسیس ختم شود. اما چرا همچنان مردم از صحبت کردن با هوش مصنوعی در مورد احساسات و موقعیت هایی که در آن هستند استقبال می کنند و نتایج آن را بهتر از نتایج صحبت کردن به افراد زنده توصیف می کنند؟ یک علت می توان این باشد که هوش ضدهوش دچار شک و تردید نمی شود؛ هوش مصنوعی همواره طوری پاسخ می دهد که گویی به همه چیز تسلط دارد و این اعتماد به نفس اکنون نقاب شفقت هم به صورت زده است.

توهم همدلی

ما نه از آنچه هوش مصنوعی احساس می کند، بلکه از آنچه به نظر می رسد که احساس می کند، متأثر می شویم. ذهن ما تصدیق، اعتبارسنجی و اطمینان خاطر را به عنوان نشانه های همدلی تشخیص می دهد. وقتی هوش مصنوعی این نشانه ها را به طور مداوم ارائه می دهد.

این قدرت مخفی هوش مصنوعی است: احساسات واقعی انسان را از طریق یک منبع غیراحساسی فعال می کند. این یک توهم زبانی است، اما فاز فیزیولوژیکی آن واقعی است. در نتیجه صحبت کردن با هوش مصنوعی فشار خون پایین می آید، اضطراب کاهش می یابد و اعتماد ایجاد می شود، مساله تنها این است که این اعتماد یک طرفه است چرا که در طرف دیگر چیزی که قادر به احساس باشد وجود ندارد.

کارآمدی بدون احساس

این همگرایی یک امکان جدید را معرفی می کند: همدلی عملکردی. دیگر مهم نیست که آنچه این همدردی را ابراز می کند قادر به احساس کردن هست یا نه، آنچه مهم است این است که اگر بتوانیم به جایی برسیم که این همدری ابراز شده را اندازه گیری کنیم، استاندارد سازی کنیم، و به آزمون بگذاریم، شاید بتوانیم از آن نه تنها ابزاری برای حل برخی از مشکلات، بلکه حتی همدرم و سرویسی برای فروش بسازیم! این منطق ضد هوش است. این منطق، اثرات آگاهی را بدون خود آگاهی بازتولید می کند. وقتی همدلی از طریق داده ها قابل تکثیر باشد، جوهره اخلاقی آن - آگاهی مشترک از رنج دیگری - به طرز خطرناکی اختیاری می شود.

تعریف جدیدی از مراقبت

پیامدهای توسعه چنین ابزاری بسیار فراتر از پزشکی می رود. همانطور که هوش مصنوعی قابل اعتماد بودن خود را ثابت می کند، نهادها وسوسه می شوند که نسخه انسانی را با پسرعموی مصنوعی خود جایگزین کنند. ماشین ها خسته نمی شوند؛ آنها فقط لبخند می زنند. آنها در نیمه شب همان عملکردی را دارند که در روز روشن به نمایش می گذارند. اگر تنها بررسی لحن و رسیدن به این که لحن ماشین در پاسخگویی به سوالات بهتر است کافی باشد، دیگر چه کسی به انسان نیاز خواهد داشت؟ شرکت ها به سرعت به سمت جایگزینی انسان با ماشین خواهند رفت، و آن چه در این میان مورد غفلت قرار می گیرد آگاهی خواهد بود.

ما وارد مرحله ای می شویم که در آن شفقت شبیه سازی شده ممکن است منظور ما از "مراقبت" را دوباره تعریف کند. سوال دیگر این نیست که آیا هوش مصنوعی می تواند همدلی را تقلید کند یا خیر؛ مطمئناً می تواند. سوال این است که آیا این تقلید، که توسط شواهد تأیید شده است، بی سروصدا معنای خود همدلی را تغییر خواهد داد یا خیر. و در پزشکی، این در مرکز مراقبت قرار دارد.

شاید در آینده به دو نوع همدلی نیاز داشته باشیم که شامل همدلی عملکردی و همدلی احساسی باشد. یکی تسکین قابل اندازه گیری ارائه می دهد در حالی که دیگری معنا را حفظ می کند. همدلی مصنوعی ممکن است تازه از تقلید تکنولوژیکی به ابزار بالینی تبدیل شده باشد اما به این دلیل که از شکنندگی و شگفت انگیزی احساسات انسانی خالی است احتمالاً هرگز به جای احساسات انسانی نخواهد نشست.

ضد هوش، به این معنا، فقدان تفکر یا مراقبت نیست؛ بلکه کمال مکانیکی آنهاست. این همدلی عاری از عدم قطعیت و آگاهی جایگزین شده با همبستگی است. واقعیت این است که دست آورد ماشین تا اینجا هم قابل ستایش است، اما همزمان باید این مساله را در نظر گرفت که این عملکرد قابل ستایش نمی تواند جایگزین لمس واقعی انسان ها شود.