به نقل از اطلاعات ، ابهام در مرزبندی دهک های درآمدی و هم پوشانی دارایی ها در جامعه ای که حتی گاهی دارندگان پورشه و لامبورگینی را با پژو و پراید در فهرست یارانه بگیران قرار می دهد، بیانگر این واقعیت است که حذف سه دهک پردرآمد نه تنها یک تصمیم اقتصادی، بلکه یک مداخله اجتماعی است که می تواند به نارضایتی طبقه متوسط و تشدید شکاف های اجتماعی منجر شود.

براساس آخرین آماری که وزارت رفاه از خانوارهای تحت پوشش دریافت یارانه داشته است، 21 میلیون و 527 هزار و 408 دستگاه خودرو زیر پای خانواده های ایرانی است و آمارها نشان می دهد که نزدیک به همین تعداد خانوار یعنی 75 میلیون ایرانی هم یارانه می گیرند و البته در آمار دیگر نیمی از خودروهای خانوارهای یارانه بگیر زیر 250 میلیون تومان ارزش دارد.

آمار به دست آمده از مرکز آمار ایران و پایگاه رصد رفاه ایرانیان در بررسی دارایی خانواده های ایرانی نشان می دهد تا همین چند ماه پیش که حذف دهک های پردرآمد انجام نشده بود، چهار دستگاه لامبورگینی، 181 دستگاه مازراتی و سه هزار و 451 دستگاه پورشه زیر پای یارانه بگیران بوده است؛ اگرچه بررسی دیگر شاخص های مربوط به اقتصاد خانواده ها شرایط را برای تفکیک دهک ها به منظور حذف دهک های بالا از لیست یارانه بگیر، دشوار می کند.

اگرچه قانون برنامه هفتم، دولت را مکلف به توزیع عادلانه یارانه ها به منظور حمایت از گروه های آسیب پذیر کرده و در قانون بودجه امسال نیز حذف سه دهک پر درآمد 8 و 9 و 10 به الزام قانونی تبدیل شده است اما نگاهی به آمارهای موجود این واقعیت را بیان می کند که تفکیک دهک 9 تا 5 بسیار سخت تر از آن چیزی است که قانونگذار تصور کرده است.

رصد وضعیت اقتصادی یارانه بگیران در پایگاه رصد رفاه ایرانیان بر اساس شاخص هایی چون داده های بانکی (پردازش شاخص های سامانه شاپرک)، مالکیت خودرو، ملک، حمایت های اجتماعی، سلامت، حقوق و بازار بورس انجام می گیرد و به طور مداوم بر نسبی و ناکامل بودن آنها نیز تاکید می شود.

بررسی توزیع ارزش خودروی ایرانیان نشان می دهد، در جامعه ای که فقط چهار دهم درصد خودروها بیش از پنج میلیارد تومان ارزش دارند، حذف یارانه سه دهک بالا یعنی حذف دارندگان خودروهای متوسط نه فقط حذف دارندگان خودروهایی چون لندکروزر و پورشه.

بر اساس همین آمار، بد نیست یادآور شویم که تعداد کل خودروهای تولیدی ایران خودرو در خیابان های کشور و زیر پای یارانه بگیران 9 میلیون و 987 هزار و 483 دستگاه، سایپا هشت میلیون و 254 هزار و 555 دستگاه، رنو 859 هزار و 192 دستگاه، هیوندایی 341 هزار و 935 دستگاه و کیا 307 هزار و 467 دستگاه می رسد و تعداد خودروهای مختلف چینی هم به همین ترتیب در کشور به چند 100 هزار دستگاه می رسد.

نکته جالب اینکه آمار توزیع ارزش خودروهای موجود در کشور می تواند آنها را از قالب یک کالای لوکس به خودرویی پر هزینه تبدیل کند زیرا به طور میانگین عمر خودروهایی که در کشور تردد می کنند حدود 13 سال است.

همین موضوع، نکته ای بود که احمد میدری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جلسه علنی اخیر مجلس به بیان جزییان آن پرداخت و اعلام کرد: دولت سیزدهم به دنبال یارانه دادن فقط به سه دهک بود، اما شاهد بودیم 17 میلیون نفری که در سال 98 حذف شده بودند، دوباره بازگردانده شدند.

وی خاطرنشان کرد: مجلس همان زمان تصمیم گرفت که اطلاعات افراد را جمع آوری کرده و مردم نیز مکلف شدند اطلاعات درست بدهند.

همچین مقرر شد در صورت بیان اطلاعات نادرست از سوی مردم، مشمول حذف سایر یارانه های مندرج در قانون و استرداد یارانه های قبلی شوند.

میدری در خصوص میزان سطح درآمدی افراد و اینکه آیا تعداد 27 میلیون نفر در کشور یا تعداد کمتری مشمول حذف یارانه ها می شوند، گفت: من که اطلاعات مستند و ثبتی کشور را در اختیار دارم اعلام می کنم؛ در کشور چهار نفر لامبورگینی، 181 نفر مازراتی، سه هزار و 600 نفر پورشه، 10 هزار نفر لندرور و بیش از 56 هزار نفر محصولات کرمان موتور را سوار می شوند. لذا ما با جمعیت ثروتمندی مواجه نیستیم که بگوییم 27 میلیون نفر را می توان از فهرست یارانه بگیران حذف کرد، چرا که سطح متوسط جامعه چیز دیگری است.

میدری تصریح کرد: دستگاه های مختلف به ما هشدار می دهند که میزان حذف یارانه بگیران را به همین میزان نگه داریم.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی این را هم با تاکید گفت که در خصوص حذف یارانه ها اطلاعات کشور موجود است، اگر دولت و مجلس تصمیم بر حذف 27 میلیون نفر یارانه بگیر داشته باشند آن را اجرایی خواهیم کرد، اما پیشنهاد ما حذف 15 میلیون نفر است.

شیوه دهک بندی خانوارها در کشور از یک فرمول ساده تبعیت می کند، ایران بیش از 85 میلیون نفر جمعیت دارد، که این تعداد تقسیم بر 10 می شوند و 10 دهک کشور را تشکیل می دهند سپس همین گروه ها متناسب با وضعیت اقتصادی طبقه بندی می شوند و دهک دهم می شود پر درآمدترین گروه، افراد حاضر در این گروه تا اردیبهشت امسال از لیست یارانه بگیران حذف شده اند.

حذف افراد حاضر در دهک های 9، 8 و 7 به دلیل نزدیکی میزان درآمد و وضعیت اقتصادی به گفته مسئولان دشوار است و حتی با تقسیم هر دهک به 10 گروه جزیی تر و تشکیل صدک های جمعیتی، این نزدیکی بیشتر خود را نشان می دهد.

به گزارش ایرنا، تحلیل ارقامی که از مرکز آمار ایران و پایگاه رصد رفاه ایرانیان به دست آمده است، نشان می دهد: فاصله هزینه بین دهک 9 و 10 بیش از 30 میلیون تومان است؛ یعنی نزدیک به 2 برابر دهک 9، از دهک 1 تا 9 افزایش هزینه ها تدریجی و پیوسته است. اما در گذار از 9 به 10 شکاف جهشی و غیرخطی رخ می دهد.

همین ارقام نشان می دهد که تفکیک دهک های 7 تا 9 بر اساس هزینه خانوار بسیار دشوار است، چون نوسان هزینه در این بخش تدریجی بوده و با همدیگر هم پوشانی دارد.

اضافه کردن وضعیت خودرو به این درآمد نیز تاییدی بر همین موضوع است که حذف سه دهک دیگر از دهک ها بالای جامعه بدون برخورداری از اطلاعات شفاف و دقیق مالی و درآمدی که در دست دستگاه های مختلف قرار دارد، کاری دشوار بوده و چه بسا به معنای حذف پژو و پراید سواران باشد.

با این حال قانون بودجه امسال دولت را مکلف به حذف این گروه ها کرده است، گروه هایی که تفکیک آنان از طبقات پایین و بالا، نیازمند اطلاعات درآمدی دقیق تر و دستیابی به آمار شفاف تری است که بتواند مبنای تصمیم گیری قرار گیرد.