کارت امید مادران از فروردین 1405 به صورت رسمی فعال می‌شود؛ طرحی تازه که قرار است با شارژ ماهیانه 2 میلیون تومان کارت مادران از همه دهک‌ها، قدمی جدی برای حمایت از خانواده و فرزندآوری بردارد.

به گفته مرضیه وحید دستجردی دبیر ستاد جمعیت کشور، این طرح در چارچوب سیاست‌های کلی جمعیت اجرا می‌شود و هیچ محدودیتی برای دهک‌های درآمدی ندارد؛ یعنی همه مادران ایرانی واجد شرایط کارت امید خواهند شد.

کارت امید، یک طرح حمایتی مالی و اجتماعی است که با هدف تشویق خانواده‌ها به فرزندآوری و رفع فشار اقتصادی از مادران طراحی شده است.
بر اساس اعلام رسمی، به هر مادر ایرانی دارای فرزند خردسال یا نوزاد، کارت بانکی ویژه‌ای با شارژ ماهیانه 2 میلیون تومان اختصاص داده می‌شود.

این کارت مخصوص خرید کالاهای مورد نیاز کودک و مادر است؛ از شیر خشک و پوشک گرفته تا خدمات پزشکی و مهدکودک.

در سال‌های اخیر نرخ تولد در ایران کاهش چشمگیری داشته است. کارشناسان هشدار می‌دهند اگر این روند ادامه پیدا کند، کشور با پیری جمعیت و کمبود نیروی کار جوان مواجه می‌شود.
به گفته وحید دستجردی، بیش از 90 کشور دنیا با همین چالش روبه‌رو هستند و ایران نیز باید از حالا برای آینده آماده شود.

به همین دلیل، دولت تصمیم گرفته است از سال 1405 با اجرای کارت امید مادران، به صورت مستقیم از خانواده‌های دارای فرزند حمایت مالی کند.

طبق اعلام ستاد جمعیت کشور، از فروردین 1405 هر ماه مبلغ 2 میلیون تومان به حساب کارت امید مادران واریز خواهد شد.
این مبلغ به شکل اعتبار خرید در نظر گرفته شده است و در فاز اول فقط برای خرید کالاهای اساسی کودک قابل استفاده خواهد بود.

در مراحل بعدی طرح، احتمال دارد مادران بتوانند بخشی از اعتبار کارت را به‌صورت نقدی نیز برداشت کنند.

برخلاف بسیاری از طرح‌های یارانه‌ای، کارت امید به همه دهک‌های جامعه تعلق می‌گیرد.
این یعنی از مادران دهک‌های پایین تا مادران کارمند و حتی دهک‌های بالاتر، همگی می‌توانند از شارژ ماهیانه 2 میلیون تومان کارت مادران استفاده کنند.

هدف اصلی، رفع تبعیض طبقاتی و حمایت از تمام خانواده‌های دارای فرزند است.

طبق اعلام اولیه، سامانه رسمی ثبت‌نام کارت امید از اواخر اسفند 1404 فعال می‌شود.
فرآیند ثبت‌نام از طریق سایت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام خواهد شد و نیاز به مدارک زیر دارد:

کد ملی مادر

شماره شناسنامه فرزند

شماره حساب بانکی

شماره تماس معتبر

پس از تأیید مدارک، کارت امید به آدرس ثبت‌شده ارسال و شارژ ماهیانه آغاز می‌شود.

بله. یکی از ویژگی‌های خاص این طرح، این است که حتی مادران دارای فرزند اول هم مشمول دریافت کارت امید می‌شوند.
دولت می‌خواهد نشان دهد حمایت از مادران فقط برای خانواده‌های پرجمعیت نیست، بلکه همه مادران نقش مهمی در آینده جمعیت کشور دارند.

خیر، کارت امید هیچ ارتباطی با یارانه نقدی یا معیشتی ندارد.
این طرح در واقع مکمل یارانه‌ها است و به طور خاص برای حمایت از مادران و فرزندان زیر پنج سال طراحی شده است.

بنابراین حتی اگر خانواده‌ای یارانه دریافت نکند، باز هم می‌تواند کارت امید بگیرد.

بر اساس گزارش‌ها، اعتبار کارت امید از محل بودجه ستاد جمعیت کشور، منابع هدفمندی یارانه‌ها و صندوق توسعه ملی تأمین می‌شود.
در کنار آن، مذاکراتی با بخش خصوصی برای تأمین بخشی از هزینه‌ها در حال انجام است.

هدف اصلی این است که پرداخت شارژ ماهیانه 2 میلیون تومان کارت مادران به شکل پایدار ادامه یابد و طرح در میانه راه متوقف نشود.

کارشناسان جمعیت معتقدند که یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش تولد در ایران، نگرانی مالی خانواده‌هاست.
وقتی والدین بدانند که دولت بخشی از هزینه‌های نگهداری کودک را بر عهده می‌گیرد، احتمال تصمیم به فرزندآوری افزایش می‌یابد.

در واقع، کارت امید می‌تواند نوعی انگیزه اقتصادی برای جوانان باشد تا ازدواج و فرزندآوری را به تعویق نیندازند.

وحید دستجردی در سخنانش تأکید کرده است:«نخستین کسی که زنگ خطر کاهش جمعیت را در کشور به صدا درآورد، مقام معظم رهبری بودند. معظم‌له از سال 1390 بر لزوم رشد جمعیت و رسیدن به عدد 150 میلیون نفر تأکید داشتند.»

او افزود:«کارت امید یکی از ابزارهای تشویقی برای حمایت از مادران و حفظ پویایی جمعیت کشور است.»

این طرح بخشی از قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت است که از سال 1400 اجرایی شد.
دولت در این قانون موظف است بسته‌های حمایتی مختلفی شامل وام ازدواج، تسهیلات مسکن، حمایت از مادران شاغل و مشوق‌های مالی برای فرزندآوری را اجرا کند.

کارت امید، یکی از مهم‌ترین بندهای این قانون محسوب می‌شود که حالا به مرحله اجرا نزدیک شده است.

خیر. کارت امید برای تمام مادران ایرانی است؛ چه شاغل باشند چه خانه‌دار.
در واقع این طرح تلاش دارد عدالت اجتماعی میان مادران شاغل و غیرشاغل برقرار کند تا همه بتوانند از حمایت مالی برابر برخوردار شوند.

کارت امید به صورت بانکی و قابل استفاده در فروشگاه‌های طرف قرارداد است.
فهرست این فروشگاه‌ها در سامانه مخصوص کارت امید منتشر می‌شود و شامل سوپرمارکت‌ها، داروخانه‌ها، فروشگاه‌های سیسمونی، پوشاک کودک و مراکز خدمات درمانی خواهد بود.

در فاز بعدی، امکان خرید اینترنتی با کارت امید نیز فراهم خواهد شد.

بله، خانواده‌ها می‌توانند علاوه بر مبلغ ماهیانه دولت، خودشان نیز کارت را شارژ شخصی کنند.
به این ترتیب کارت امید می‌تواند مثل یک کارت اعتباری خانوادگی عمل کند و در کنار حمایت دولتی، کاربرد اقتصادی روزمره نیز داشته باشد.

اقتصاددانان می‌گویند اجرای این طرح اگر با منابع مالی پایدار همراه باشد، می‌تواند به افزایش قدرت خرید مادران و رونق بازار کالاهای کودک کمک کند.
با این حال، هشدار داده‌اند که اجرای بدون پشتوانه ممکن است باعث افزایش تقاضا و فشار تورمی شود.

بنابراین، موفقیت طرح وابسته به نحوه اجرای آن و تأمین به‌موقع بودجه است.

کارت امید علاوه بر کمک مالی، پیام اجتماعی مهمی نیز دارد:
اعتماد به نقش کلیدی زنان در جامعه و خانواده.
این طرح به مادران، مخصوصاً زنان خانه‌دار، احساس استقلال اقتصادی و امنیت مالی بیشتری می‌دهد و جایگاه آنان را در خانواده تقویت می‌کند.

کارت امید با شارژ ماهیانه 2 میلیون تومان کارت مادران، می‌تواند نقطه عطفی در سیاست‌های جمعیتی کشور باشد.
اگر این طرح با برنامه‌ریزی دقیق و پایداری مالی ادامه پیدا کند، میلیون‌ها مادر ایرانی از مزایای آن بهره‌مند خواهند شد و نرخ تولد در کشور نیز روند صعودی پیدا می‌کند.