| امروزه بحث درباره دو کشف بزرگ در جریان است: ردپاهای لائتولی (Laetoli) در شمال تانزانیا که حدود 3٫6 میلیون سال قدمت دارند و ردپاهای کرت (Crete) در یونان که قدمتشان حدود 6 میلیون سال برآورد می شود. دکتر مَتیو بِنِت ، متخصص ردپاهای فسیلی می گوید: قدیمی ترین ردپاهای تأییدشده از نیاکان ما همان ردپاهای لائتولی هستند. زیرا ردپاهای کرت بحث برانگیزترند و شاید متعلق به تبار ما باشند، شاید! . مسیر لائتولی در دهه ی 1970، باستان شناس نامدار مِری لیکی و گروهش در لائتولی این ردپاها را از دل خاک بیرون آوردند. این مسیر حدود 27 متر طول دارد و شامل نزدیک به 70 ردپا می شود که توسط سه انسان سان اولیه بر لایه ای از خاکستر تازه ی آتشفشانی به جای مانده است. باران، خاکسترِ نرم را فشرده و به نوعی سیمان طبیعی تبدیل کرده که رد هر قدم را با جزییات خیره کننده (از پاشنه تا نوک انگشتان) حفظ کرده است. سپس لایه ای دیگر از خاکستر آتشفشانی آن را برای بیش از سه میلیون سال پوشانده است. ردپاهای لائتولی (Laetoli) حدود 3٫6 میلیون سال قدمت دارند دکتر اووه کِرشِر، زمین فیزیک دان می گوید: لائتولی مکانی استثنایی است که ردپاهایش بسیار بهتر از کرت حفظ شده اند. شرایط لازم برای حفظ چنین آثاری بسیار خاص و نادر است. ردپاهای لائتولی نشان از گام های کوتاه و قامت اندکی خمیده دارند، ویژگی هایی که نشان می دهد این موجودات پیش از پیدایش انسان خردمند (Homo sapiens)، به شکل ایستاده راه می رفتند. آن زمان تنها گونه ی شناخته شده ی انسان نما در آن ناحیه، Australopithecus afarensis بود، همان گونه که اسکلت معروف لوسی مربوط به آن است. فسیل های دیگر از همین گونه نزدیک ردپاها و در همان لایه ی رسوبی یافت شدند که حضور آن ها را هنگام ایجاد ردپا تأیید می کند. 
ردپاهای بحث برانگیز کرت اگرچه ردپاهای لائتولی قدیمی ترین ردپاهای تأییدشده شناخته می شوند، اما کشف جدیدی در جزیره ی مدیترانه ای کرت، این داستان را پیچیده تر کرده است. سال 2002، یک دیرین شناس در تعطیلات، به شکل اتفاقی مجموعه ای از ردپاهای فسیل شده را نزدیک روستای تراخیلوس کشف کرد، آثاری که شاید بتوانند تاریخ تکامل انسان را بازنویسی کنند. بیش از 50 ردپا در رسوبات فسیل شده ی ساحلی یافت شد. ابتدا تصور شد آن ها حدود 5٫7 میلیون سال قدمت دارند، اما بررسی های جدیدتر در سال 2021 توسط تیم کرشر، قدمت آن ها را تا حدود 6 میلیون سال عقب برد. اگر این برآورد درست باشد، این ردپاها 2٫5 میلیون سال قدیمی تر از ردپاهای لائتولی هستند. اما اینکه چه موجودی آن ها را به جای گذاشته، هنوز روشن نیست. این ردپاها شباهت هایی به پای انسان دارند: انگشتان رو به جلو، کف پای نامتقارن و بدون نشانه ای از چنگال. این می تواند نشانه ی موجودی دوپا باشد که خیلی پیش تر از نیاکان آفریقایی ما در اروپا راه می رفته است. شاید این گونه همان Graecopithecus freybergi باشد، یک انسان نمای احتمالی که فسیلش در یونان یافت شده و قدمت آن بیش از 7 میلیون سال است. کرشر می گوید: اگر این ردپاها به راستی 6 میلیون سال قدمت داشته باشند و اگر متعلق به یک انسان نما باشند که هنوز قطعی نیست، در آن صورت، انسان نماهای دوپا بسیار زودتر از آنچه فکر می کردیم در اروپا حضور داشته اند. شاید حتی بخشی از فرایند تکامل انسان در اروپا رخ داده باشد، نه فقط در آفریقا. البته کرشر تأکید می کند که هنوز داده های بیشتری نیاز است، اما همین یافته ها نشان می دهند تکامل راه رفتن دوپا پیچیده تر از تصور پیشین بوده است. از نیاکان باستانی تا انسان امروزی قدیمی ترین شواهد قطعی از راه رفتن همانند انسان مدرن، در ایلرت کنیا یافت شده است. پژوهش های سال 2024 نشان دادند دو گونه از انسان های اولیه، حدود 1٫5 میلیون سال پیش کنار یک دریاچه قدم می زدند. این یافته ها نشان می دهد Homo erectus و Paranthropus boisei در یک محیط می زیستند، اما ردپاهای متفاوتشان، تفاوت در ساختار بدن، نحوه ی راه رفتن و رفتار را آشکار می کند. در مورد انسان خردمند (Homo sapiens) نیز، قدیمی ترین ردپاهای شناخته شده سال 2023 در پارک ملی گاردن روت در آفریقای جنوبی کشف شدند. این ردپاها حدود 153 هزار سال قدمت دارند و در تپه های شنی ساحلی حفظ شده اند. از روی آن ها می توان جزییاتی از گام، حالت بدن و اندازه ی فیزیکی افراد را بازسازی کرد. این مکان بخشی از مجموعه ای از مسیرهای باستانی بسیار خوب حفظ شده در سواحل کِیپ است و اهمیت منطقه را به عنوان یکی از مراکز اولیه ی فعالیت انسان نشان می دهد. در نقاط دیگر جهان نیز ردپاها در حال بازنویسی تاریخ مهاجرت انسان هستند: در عربستان سعودی، هفت ردپا با قدمتی بین 112 تا 121 هزار سال، شاید نشانه ی مسیر عبور انسان های اولیه از شبه جزیره ای باشد که روزگاری سرسبز بوده است. در پارک ملی وایت سَندز در ایالت نیومکزیکوی آمریکا، ردپاهای انسانی نشان می دهند انسان ها بسیار زودتر از آنچه تصور می شد، به قاره ی آمریکا رسیده اند. دکتر وَنس هالیدِی باستان شناس و زمین شناس می گوید: ردپاهای وایت سَندز قدیمی ترین و قطعی ترین شواهد از حضور انسان در قاره ی آمریکا هستند، تاریخ گذاری آن ها بین 23 تا 21 هزار سال است، یعنی در دوران یخبندان. این کشفیات با هم، مسیر طولانی حرکت انسان در سراسر قاره ها را ترسیم می کنند؛ مسیری که نه تنها نشان می دهد نیاکان ما کجا می زیستند، بلکه چگونه با قدم هایشان تمدن را بنا نهادند. منبع: عصر ایران | 
اعتراف عجیب ترامپ برای دست داشتن در حمله تروریستی!
واکنش خطیب نماز جمعه تهران به ادعای دوستی ترامپ با ملت ایران
پیغام جنجالی بازیگر زن سریال ستایش علیه پژمان جمشیدی